به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه» آیت الله العظمی مظاهری در پاسخ به این سؤال که «انسان چگونه می تواند شرح صدر پيدا كند؟» چنین بیان کردند:
در مباحث اخلاقی و به ویژه در موضوع تهذيب نفس، یک قاعدۀ کلی وجود دارد و آن اینکه صفات نیک و بد آدمی موجب انجام اعمال نیک و بد توسّط او می شود و در مقابل، انجام اعمال نیک و بد، صفات نیک و بد او را تقویت می نماید.
فضائل و رذائل اخلاقی در وجود آدمی شبیه باطری اتومبیل کار می کند. باطری اتومبیل به اجزاء ماشین برق می دهد و آنها را به حرکت و جنبش می اندازد و در اثر جنب و جوش آن اجزاء، برق خود را تقویت می کند. رابطۀ ايمان و عمل انسان نیز به همین شکل است. میزان ایمان هر انسانی، نحوۀ عمل او را تعیین می کند و عملکرد او در میزان ایمانی که دارد، تأثیر خواهد گذاشت.
این قاعدۀ كلي، در مورد سعۀ صدر نيز به خوبي صدق می کند؛ كسي كه با مشكلات مبارزه مي كند، در مقابل گناه مقاومت مي نمايد، وقتي تمايل جنسي پيش مي آيد به آن پشت پا مي زند و خودپسندي را در خود سرکوب می نماید، معلوم می شود شرح صدر دارد و رفتاری که در اثر سعۀ صدر از خود نشان می دهد، شرح صدر او را در دل رسوخ مي دهد و آن را ملكه مي سازد.
همچنین کسی كه در مواجهه با گناه، خود را ببازد و مرتكب گناه شود و در رویاروئی با مشكلات عصباني شود و نتواند به حرکت خود ادامه دهد، باید پی به کمبود شرح صدر خود ببرد و بداند که تکرار اینگونه رفتار توسّط او، شرح صدر مختصری که دارد را نیز از بین خواهد برد. از او یک آدم تنگ نظر و ضعیف می سازد که توان مقابله با کوچک ترین مشکلات و موانع را هم ندارد.
بنابراين، اگر کسی بخواهد از صفات ارزشمند و پسندیده برخوردار شود، بايد عملکرد خود را با نتایج آن صفات تطبیق نماید. یعنی با اعمال نيكو، فضائل اخلاقی را در خود ایجاد و تقویت کند.
استقامت در برابر گناه، سعی در تقویت روحیۀ انتقادپذیری، حوصله به خرج دادن در انجام کارها، تحمّل مشکلات، مدارا با ناملایمات و اعمالی از این قبیل، موجب ایجاد سعۀ صدر در وجود انسان و همچنین رسوخ این خصلت نیکو در قلب او می گردد.
منبع: کتاب «سير و سلوک» آیت الله العظمی مظاهری
