آیت پیمان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» با اشاره به شعار نمایشگاه مطبوعات امسال که با دو عنوان صداقت و شفافیت متمایز شده است، اظهار داشت: بی شک یکی از ارزش های متعالی اسلام که به ویژه در نصوص قرآنی و منابع روایی ما بسیار بر آن تاکید شده ، بحث صداقت و راستی و راستگویی است و به حدی این مساله دارای ارزش و اهمیت است که صدیقین در زمره انبیا و شهدا و صالحین، قرار گرفته اند که بشارت حتمی به این مساله داده شده است.
وی افزود: این مقوله به ویژه در رابطه با مسایل اجتماعی و فرهنگی و هر کنشی که انسان مسلمان و مومن در جامعه و در محیط خانواده و کسب و کار خود دارد ، دارای اهمیت است، چه آن که مهم ترین صفتی که در رابطه با انسان مسلمان و مومن در کنار تقوا و ایمان مستقر به آن اشاره شده ، همین بحث صداقت می باشد.
رسالتی خطیر در امتداد رسالت انبیای الهی
این محقق و پژوهشگر علوم انسانی همچنین بیان داشت: از سویی ما وقتی به رسانه ها و مطبوعات و دست اندرکاران ارتباط جمعی می رسیم این رسالت برای آن ها بسی سنگین تر و خطیرتر و در عین حال با توجه به عمق موضوع، سرنوشت سازتر است ، به این خاطر که رسالت شخصی که در امور رسانه ای و مطبوعاتی قلم به دست دارد و به انتشار آن می پردازد، به نوعی در امتداد رسالت انبیاست.
وی اضافه کرد: در واقع پیامبران الهی برای آگاهی بخشی و روشنگری و تمیز دادن حق و باطل و تنویر افکار مردم نسبت به حقایق مبعوث شدند و ما اگر به ذات خبرنگار و یک فرد مطبوعاتی نگاه کنیم دقیقاً متوجه می شویم که مشابه این رسالت عظیم را در جامعه انسانی برعهده دارد و باید به خوبی از عهده آن برآید.
مدیر مسئول دبیرخانه شورای دین پژوهان کشور همچنین گفت: به همان نسبت که از سوی اهالی رسانه به این رسالت سترگ بی توجهی شده و آن ها از صداقت فاصله بگیرند و وضع طوری باشد که آن چه بیان می کنند حقیقت محض نباشد بلکه مباحثی مغشوش و یا باطل به همراه باشد، آنان بلاشک به همان نسبت در خلاف جهت حرکت انبیای الهی حرکت کرده اند.
چرایی اهمیت صداقت در فعالیت های رسانه ای
وی با تاکید بر این که امروز رسالت مهم رسانه های جمعی اعم از روزنامه ها و رسانه های مکتوب، همچنین رسانه های دیداری و شنیداری و نیز فضای مجازی ، تاکید بر صداقت است، ابراز داشت: اگر حب و بغض شخصی و جناحی و طیفی در میان باشد ، به این واسطه حقیقت وارونه جلوه داده شده و مطالب به نفع یک جریان و گروه آن هم به صورت ناقص و هدف دار انتشار داده می شود.
وی افزود: متاسفانه از سویی برخی رسانه ها برای القای چیزی که واقعیت ندارد لفاظی می کنند و می کوشند که با استدلال نابجا و رطب و یابس بافتن و یا سفطسه و شیوه های نامشروع جدلی و بدون رعایت شرع و اخلاق ، کار خود را به پیش ببرند که همه این ها نیز از نگاه دین مبین اسلام نامشروع و باطل است.
پیمان ادامه داد: این گونه فعالیت ها در حوزه رسانه به هیچ وجه درست نیست چه آن که مخالف با شیوه و رسالت انبیای الهی است به این خاطر که پیامبران همه را به حق و عدالت و قسط و حقیقت جویی دعوت می کردند که این کمال انسان است و لذا اگر کسی این مسیر را معکوس طی کند ، جرم عظیمی مرتکب شده است.
ابزاری مدرن برای اقامه امر به معروف و نهی از منکر
وی با اشاره به این که مطبوعات و رسانه های جمعی، ابزاری در اختیار اهالی رسانه و خبر هستند تا با آن در جامعه اسلامی امر به معروف و نهی از منکر کنند، گفت: باید در این مسیر با تقوا و اخلاق مداری رفتار کرد تا خدای ناکرده در دام شیطان و خواسته های نفسانی نیفتاد؛ بی شک در این صورت است که خبرنگار و روزنامه نگار می تواند در زمره صدیقین قرار گیرد و از انصار دین خدا و یاوران انبیا باشد.
رییس مجمع جهانی شیعه شناسی خاطرنشان کرد: اساساً ما باید به عنوان یک مسلمان شیعه و مومن باید به این امور نگاه ارزشی داشته باشیم و در همه حرکات و سکنات به بحث حلال و حرام توجه جدی داشته باشیم، چه آن که به هر حال در فعالیت رسانه ای و مطبوعاتی و گزارشگری نیز این حلال و حرام الهی وجود دارد و ما باید به گونه ای تلاش کنیم که چیزی که اضرار به غیر است و به آبروی مردم و حیثیت آن ها لطمه می زند و حقوق آن ها را تضییع می کند در کار رسانه ای ما اصلاً مطرح نباشد.
متاسفانه شرایط مطلوبی نداریم!
وی ادامه داد: با این وجود متاسفانه باید گفت که ما از این حیث فضای مطلوبی نداریم و شرایطی که در کشور حاکم است شرایط عقل مدار و شرع پسند نیست به این معنی که در بسیاری از موارد، نه می توانیم بر اساس معیارهای عقلی این شرایط را بپذیریم و نه ضوابط شرعی آن را مراعات می کنیم
وی افزود: احساس من این است که یک روندی ایجاد شده و مثل زاویه ای باز شده و به نوعی سایه افکنده در تمام جریانات سیاسی و فرهنگی که برای رهایی از این وضع اول مسئولان خود باید مراعات کنند و بعد انتظار داشته باشند که جماعت رسانه ای و دیگر مردم نیز به حدود الهی و موازین شرعی و اخلاقی پایبندی لازم را داشته باشند.
پیمان همچنین گفت: متاسفانه گاهی مشاهده می شود که این مراقبت ها در کلام برخی بزرگان و شخصیت ها نیست و آن ها از تریبون هایی که در اختیار دارند طوری استفاده می کنند که بعضاً منجر به جرقه زدن برخی اختلافات و آشوب های فکری و تشتت های وحدت شکن و حرکت هایی می شود که خدشه بر حیثیت افراد وارد می کند.
مسئولان و بزرگان خود باید اُلگو باشند
وی اضافه کرد: اگر در این جا مراقبت نشود نمی شود توقع از مردم عادی و نسل جوان داشت چه آن که به عنوان مثال یک جوان خبرنگار الگویش مسئولان هستند و وقتی مسئولان رعایت نکنند او نیز چه بسا در همین وضع قرار بگیرد.
این محقق و پژوهشگر حوزه دین بیان داشت: ما نباید از یاد ببریم که در جامعه شیعی زندگی می کنیم که از نگاه دنیا دل بسته به این انقلاب و نظام هستند و از سویی توجه بسیاری از مسلمانان به ایران معطوف شده و ما باید این امور و ملاحظات را رعایت کنیم تا به تدریج نگاه های پرامید به ما کمرنگ نشود؛ اگر گاهی می بینیم که ناامیدی هایی حاصل می شود علت این است که در ما پایبندی به اخلاق و معنویت و شعارهای دینی که انقلاب اسلامی به جهان صادر کرده ، اندکی ضعیف شده است.
وی افزود: طبعاً هر چه مسئولیت بالاتر باشد سنگینی خطا و عقوبت بیشتر می شود و البته بعد از این مرحله نیز باید قانون و مجریان و ناظرین نقش خود را ایفا کنند به این معنا که باید متولیان و دستگاه های ناظر بر جریان رسانه ای کشور نظارت داشته و اجرای صحیح قوانین و مقررات و مطبوعات و حتی صدا و سیما و مراکز عمده خبری و رسانه ای را دنبال کنند.
ضعف در قوانین و اجرای آن ها باید مرتفع شود
پیمان تصریح کرد: متاسفانه ما در این بخش هم ابهام در قوانین و مقررات داریم و هم اشکال و ضعف در اجرای قوانین، به طوری که گاه نظارت ها متعادل و منصفانه نیست و ضعیف است که باید این نقیصه ها را برطرف کرد.
وی در خاتمه سخنان خود گفت: صدالبته خود رسانه ها نیز باید دلسوزانه تلاش کنند که به سمت شفافیت و صداقت و اخلاق مداری حرکت کرده و بر مبنای آموزه های دینی رفتار کنند تا بتوان رسانه های در تراز نظام و انقلاب اسلامی داشت.
گفتگو از : سید محمد مهدی موسوی
