به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری«حوزه»، گزارش توصیفی در خصوص جریان شناسی آسیای مرکزی ، قفقاز و روسیه به عنوان پیش مقدمه ای برای نشست علمی – تخصصی « بررسی جریان های رادیکال دینی – تکفیری به عنوان تهدیدی برای گسترش تشیع در آسیای مرکزی، قفقاز و روسیه»، در پژوهشکده مطالعات منطقه ای پژوهشگاه بین المللی المصطفی (ص)، با همت دکتر مرتضی اشرافی پژوهشگر گروه آسیا و اقیانوسیه تنظیم و منتشر شد.
مطالب این ویژه نامه شامل عناوین «بیان مساله»، «هدف از نشست»، «مباحث قابل طرح»، «آشنایی اجمالی با جریان شناسی آسیای مرکزی، قفقاز و روسیه »،« گونه‌شناسی جریان‌های معاصر در آسیای مرکزی و قفقاز »،« جریان شناسی اسلامی مردم آسیای مرکزی »،« آسیای مرکزی هدف بعدی داعش »،« افزایش گرایش به افراط‌گرایی در قرقیزستان »،« مقابله با تبلیغات وهابیت چالش جدی آسیای مرکزی »،« درباره دلایل رشد افراط گرایی مذهبی در آسیای مرکزی و قفقاز » و « حیاط خلوت روسیه آبستن تنش‌های منطقه‌ای »
نویسنده در بخش آشنایی اجمالی با جریان شناسی آسیای مرکزی، قفقاز و روسیه بیان می دارد که جریان شناسی فکری، تصویری روشن از قلمروهای معرفتی موجود در جهان اسلام، ترسیم می نماید و زمینه را برای دست یابی به درکی ژرف تر از این قلمروها فراهم می کند و دستیابی به راه کارهای مناسب را در اختیار می گذارد. همچنین جریان شناسی فکری و معرفتی همه ساحتهای معرفتی و نیز همه حوزه های اجتماعی را شامل می شود که بررسی و کالبدشکافی مجموعه های فکری و پدیده های سیاسی ـ اجتماعی را با هدف یافتن لایه های زیرین و بسترهای معرفتی آن انجام می دهد.
در این گزارش توصیفی بیان می شود: برای بررسی جریان شناسی فکری- معرفتی موجود در آسیای مرکزی و قفقاز بایستی تمامی گروه ها، فرقه ها و گرایش های دینی در چهار دسته بالا را برای کشور های مورد هدف بررسی نماییم.
بنابراین می توان بیان داشت که مجموعه جریان ها و گرایش های فکری معاصر در جهان اسلام، در مواجهه با انحطاط درونی و در واکنش به غرب و مدرنیته شکل گرفته اند که بر برون رفت از بحران های جهان اسلام تأکید می کنند . رویکرد هر یک از جریان ها نسبت به مسائل بنیادین مانند: دولتسازی، تمدنگرایی ، کثرتگرایی، حقوق بشر ،آزادی های سیاسی و اجتماعی ... فاصله فکری آنها را از یکدیگر مشخص می کند.
