حفیظه مهدیان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با بیان این که مساله حیا و عفاف دارای ابعاد مختلفی است، اظهار داشت: به خصوص در روزگار کنونی با توجه به ترویج مسایل جنسی در فضای مجازی به شدت نیاز است که ما بیش از پیش به مساله عفاف و حیا در جامعه ورود پیدا کرده و از طریق ابزار هنر و رسانه، آموزه های ناب اسلامی که تعالی بخش فرد و جامعه است را به شکل زیبا و هنرمندانه و جذاب، ترویج دهیم.

وی افزود: در واقع هنر بستری است که خیلی راحت تر و مؤثرتر از گفتگو یا مباحث علمی یا مناظره ها می توان از آن برای بیان ایده ها و افکار بهره بُرد، ضمن آن که از سویی بر مخاطب نیز تأثیرگذارتر است چرا که عمدتاً با احساس افراد در ارتباط است.

ضرورت بهره گیری از هنر برای ترویج عفاف و حیا

این کارشناس و پژوهشگر رسانه همچنین گفت: البته طبعاً هر هنرمندی بر اساس رویکرد و جهان بینی خاص خود، محتوای تولیدی اش را در قالب کار هنری به جامعه عرضه می کند، منتهای مراتب هنر ما باید این گونه باشد که از این بستر و ظرفیت در مسیر ترویج عفاف و حیا به درستی و به موقع استفاده نموده و به سمت و سویی برویم که سبک زندگی عفیفانه در جامعه تبیین و نهادینه شود.

وی در ادامه با اشاره به بازنمایی مساله ارتباط محرم با نامحرم و به خصوص روابط زن شوهردار با مردان نامحرم در فیلم ها و سریال ها ابراز داشت: مباحثی چون اختلاط بین افراد نامحرم، بحث حجاب ظاهری، گفتگو میان این ها و ارتباط غیرعفیفانه زن متأهل با مردان غریبه به شکل ها و بر اساس رویکردهای مختلف در رسانه ها مطرح شده و گاه به شکل خواسته یا ناخواسته تلاش شده که قبح این روابط خارج از چارچوب شرع در جامعه شکسته شود.

تلاش برای شکسته شدن قُبح ارتباط غیرعفیفانه زن متأهل با مردان نامحرم

مهدیان اضافه کرد: البته گاهی اوقات هم این رویه، ناآگاهانه است و لذا به علت غفلت باید منتظر تبعات آن باشیم. به عنوان مثال روند و سیر برخی فیلم ها به سمت و سویی است که به جهت نمایش مساله خیانت، ناخواسته مروج این قضایا شده و تأسف بار این که نتیجه ی برخی از این کارها، شکسته شدن قبح رفتار و ارتباط غیرعفیفانه زن متأهل با مردان نامحرم است.

وی گفت: این روند به نوعی با فیلمی چون"درباره الی" ساخته اصغر فرهادی شروع شد و البته پیشتر از آن به شکل مبهم تر و کمرنگ تر در برخی فیلم های دیگر بازنمایی می شد؛ در فیلم درباره الی ما زندگی دختری را می بینیم که بر اساس نشانه ها گفته می شود که این فرد عقد کرده اما در فیلم بیان می شود که نامزد بوده و می خواهد از نامزد خود جدا شود و این اجازه به او داده نمی شود؛ در این وضعیت که از آن به دوران طلاق عاطفی یاد می شود، در برنامه سفر شما، اقدام به آشنایی با مرد دیگری می کند که این مساله به شکل کمرنگ و محتاطانه بازنمایی می شود، اما جلوتر که می رویم حتی همین احتیاط ها نیز در برخی آثار به آن شکل رعایت نمی شود.

شوخی های جنسی و خارج از عرف در برخی فیلم های سینمایی

وی بیان داشت: بُعد دیگر روابط ناخواسته زن متأهل با مرد غریبه است و بر اساس شرایط فرد به این سمت می رود مثل فیلم "پاتو کفش من نکن" که دو زوج هستند که روزی که به محضر می روند اشتباهی رخ می دهد و زن هر کدام به عقد دیگری در می آید و این بهانه ای می شود برای طنز و برخی شوخی های جنسی که متاسفانه کنایه های خارج از حد شرع و عرف در این فیلم قابل توجه است.

عضو هیئت مدیره انجمن سواد رسانه ای طلاب همچنین افزود: بُعد دیگر روابط ناآگاهانه است که زن متاهل ارتباط می گیرد اما آگاهی ندارد که در تلویزیون خودمان که با ممیزی هایی روبروست، گاهی این مساله رخ می دهد و وقتی در این مدیوم نمی توانند خیلی راحت و صریح، خیانت زن و شوهری را نشان دهند، بعضاً از این رویکرد استفاده می کنند، مثل سریال پایتخت که در فصل پنجم مشاهده می کنیم شخصیت فهیمه و رحمت احساس عاطفی راحتی با هم دارند و بعد از قضایای سوریه در فصل ششم دو سال با هم نامزد هستند و یک دفعه همسر فهیمه(بهبود) از آفریقا پیدا می شود و ...

خیانت زن و شوهری به حقی به نام انتقام!

وی یادآور شد: بُعد مهم دیگر روابط زن متأهل، ناظر به بُعد انتقام است که مثلاً شوهر با زن دیگری ارتباط دارد و به همسر خود خیانت کرده و در اینجا طوری بازنمایی می شود که گویا این حق به زن داده می شود که او هم بر اساس انتقام با مرد دیگری ارتباط بگیرد که این مساله در فیلم "برف روی کاج ها" مورد توجه قرار می گیرد.

مهدیان افزود: بُعد دیگر روابط آگاهانه و ارادی است که زن شوهر دار با مرد دیگر ارتباط می گیرد و حتی گاه شوهر شرعی او هم از این رابطه خبر دارد، مثل سریال نمایش خانگی "نهنگ آبی" که شخصیت زن قصه حتی جلوی همسر خود به پسر جوانی که به خانه او می آید، ابراز علاقه می کند و متأسفانه برخی به دنبال عادی نشان دادن این مسایل هستند و حال آن که این روابط خارج از چارچوب شرع و عرف جامعه ماست

بازنمایی هوسرانی های زنانه در معدود فیلم های سینمایی

وی گفت: از سوی دیگر در برخی آثار که البته تعدادشان در کشور ما کم است، بحث هوسرانی های زنانه مطرح می شود، مثل فیلم سینمایی "نهنگ عنبر یک و دو "که شخصیت زن عاشق یک نفر شده اما بعد عاشق فرد دیگری می شود و گویا دنبال هوسرانی زنانه است، همچنین در فیلم سینمایی" تیغ و ترمه"که به شدت فیلم قبح شکنانه ای است که در آن همه با هم به نوعی رابطه دارند و این ها خیلی عادی هم جلوه داده می شود که البته بنده نمی خواهم در اینجا خیلی وارد جزییات این مسایل شوم اما باید بگویم که این ها خیلی رک و صریح به دنبال اباحه گری در نشان دادن روابط زن متأهل با مردان نامحرم هستند.

لزوم گفتگوی علمی میان هنرمندان و حوزویان

این محقق و پژوهشگر عرصه رسانه تأکید کرد: در هر صورت آن چه قابل توجه است این که تضعیف فرهنگ عفاف و حیا با راهبردها و تکنیک های مختلف در حال بازنمایی در برخی آثار سینمایی و گاه تلویزیونی است که لازم است در این زمینه باب گفتگو بین هنرمندان و کارشناسان مذهبی و حوزوی باز شود تا برخی اشتباهات و سوء تفاهم ها رفع شود، ضمن آن که آن جایی که هم که عده ای عامدانه به دنبال برخی مسایل هستند، تکلیف روشن می شود.

وی در خاتمه ابرازامیدواری کرد: ان‌شاالله در سایه همین تعامل ها و همفکری ها شاهد رشد و توسعه هنر پاکیزه ای در کشور باشیم که مروج حیا و عفاف بر اساس شاخصه ها و آموزه های اسلامی باشد.

۳۱۳/۸