به گزارش خبرگزاری حوزه، ولی امرمسلمین جهان صبح روز ۲۷ مهرماه سال ۱۳۸۹ در سفری ده روزه به قم دیدارهای مختلفی داشتند. از آخرین سفر رسمی آیت الله العظمی خامنه ای رهبر معظم انقلاب به شهر مقدس قم ۱۰ سال می گذرد و مردم قم و حوزه علمیه آن، از رهبر فرزانه انقلاب خود در آن سال استقبال بی نظیری داشتند.
حضرت آیت الله خامنه ای در مدت ۱۰ روزی که میهمان حوزه علمیه و مردم شریف قم بودند ده ها دیدار رسمی و غیر رسمی با اقشار مختلف مردم از جمله مراجع معظم تقلید، علما، اساتید، طلاب، نخبگان، جوانان، خانواده های شهدا، جانبازان، ایثارگران، ورزشکاران، اصناف مختلف، مدیران و مسئولان دستگاه های مختلف استان قم داشتند.خبرگزاری حوزه به پاسداشت برکات این سفر به یاد ماندنی، اقدام به تولید محتوا در قالب های مختلف خبر، گفت وگو، گزارش، خاطره، یادداشت، چند رسانه ای و ... کرده است.
در گفت‌وگو با آیت‌الله رجبی، عضو شورای عالی حوزه، عضو جامعه مدرسین و قائم مقام مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به بازخوانی برکات و آثار این سفر به استان قم پرداخته‌ایم.
متن زیر، ماحصل گفت‌وگوی خبرنگار خبرگزاری حوزه با این استاد حوزه علمیه است:
در سال ۱۳۸۹ رهبر معظم انقلاب سفری رسمی به استان قم داشتند و در آن سفر دیدارهایی با مدیران و اساتید مؤسسات حوزوی، اساتید و نخبگان حوزه و فضلای جامعه مدرسین و ... داشتند. در برخی از این دیدارها حضرت‌عالی حضور داشتید. لطفاً اگر خاطرات و نکاتی از آن دیدارها به یاد دارید، بیان بفرمایید.
_ خاطره به معنای امری که باید به خاطرها سپرد تمام سفر رهبری خاطره است و هر لحظه حضور در محضر ایشان برای ما خاطره است. شخصیت ایشان و نعمت بزرگی که خدا به امت ما عنایت فرموده است هر لحظه‌اش برای امت ما خاطره است. اما در این دیدارهایی که من حضور داشتم مواردی بود که باید به آن‌ها عنایت ویژه‌ای داشت.
حوزه باید به آینده بشریت فکر کند
یکی از مسائلی که در خاطره کسانی که حضور داشتند مانده و باید بماند و جدی گرفته شود این است که رهبر انقلاب توجه ویژه‌ای به جایگاه و رسالت حوزه دادند با این تعبیر که حوزه باید به آینده بشریت فکر کند.
آینده‌نگری در همه زمینه‌ها مسأله ای بسیار مهم است بخصوص در رسالت فرهنگی آن‌ها فرهنگی که بر مبنای دین جهانی اسلام است بخصوص که وعده حاکمیت این دین به عنوان یک رخداد قطعی و مسلم به همه مکتب‌ها و ادیان داده شده است.
اینکه رهبر عزیز ما در جلساتی که وجود داشت فرمودند هم باید آینده‌نگری باشد و هم باید آینده بشریت دیده شود. زمانی حوزه برای آینده خودش و آینده جامعه انقلابی ما و جوامع انسانی فکر می‌کند ولی رهبر عزیز ما فرمودند "آینده بشریت" و این نکته‌ای بسیار مهم بود و توجه‌ها را به رسالت عظیم حوزه هماهنگ با رسالت اسلام توجه دادند. و هر مقامی در حوزه باید با این نگاه به جایگاه و رسالت خود بیندیشد.
تهذیب و عرفان
مسأله دیگر تهذیب و عرفان بود. ایشان فرمودند عرفان حقیقی یک صیرورت است یک شدن است. هر برنامه‌ای که بتواند در یک طلبه تحولی ایجاد کند و در راستای تقرب الی الله باشد و آن را به موضوع دیگری با مرتبه دیگری از انسانیت رهنمون کند می‌شود عرفان و فرمودند که عرفان نظری صرفاً و به تنهایی نمی‌تواند این را محقق سازد شاید رد برخی از افراد این‌چنین باشد یکی از بزرگان عرفان نظری مرحوم شاه‌آبادی استاد عرفان امام رضوان‌الله تعالی علیهما است و واقعاً ایشان شخصیتی استثنایی بودند خود امام که در محضر ایشان تلمذ کردند این‌چنین بودند. اما ایشان تأکید داشتند که کسانی هم بودند که در وادی عرفان نظری نظر داشتند و بحث کردند و تحقیق کردند ولی خودشان بهره صیروت و شدن برای آن‌ها حاصل نشد.
ایشان تأکید داشتند که در حوزه باید بر این سرمایه‌گذاری شود و در واقع عرفان عملی رخ بدهد. این خاطره‌ای بسیار شیرین بود که ایشان بعد از گزارش من از فعالیت‌های موسسه گفتند که به فلانی هم می‌خواهم بگویم که شما که می‌گویید عرفان به راه انداخته‌اید عرفان نظری آن نتیجه مطلوب را به همراه ندارد و من هم توضیح دادم که برنامه‌ها و بحث‌های اخلاق عملی ما جدا است و این بحث دایرة‌المعارف است که کار علمی می‌کند و ایشان گفتند که اگر این‌طور است پس می‌شود.
اهتمام به مسأله ولایت‌فقیه
یکی دیگر از خاطراتی که باز جای ذکر دارد اهتمامی است که ایشان به مسأله ولایت‌فقیه داشتند و فرمودند اولاً دشمنان ما آنتی‌تز نظام ما را در حوزه کار می‌کنند و سرمایه‌گذاری و وجه همت آن‌ها این است که آنتی‌تز نظام انقلابی ما را در حوزه پایه‌ریزی کنند مقصود این بود که باید روحیه انقلابی را بزدایند و این نکته‌ای بسیار مهم و حساس بود که اگر به آن توجه نشود هم نظام ما و هم فرهنگ دینی ما به مخاطره می‌افتد. لذا این یک مسأله ای بسیار مهم بود مسأله انقلابی بودن حوزه و اینکه سرمایه‌گذاری روحیه انقلابی صورت بگیرد.
بحث ولایت‌فقیه هم باز مورد تأکید ایشان بود و در چهار یا پنج محور به این مسأله تأکید شد. یک مورد تبیین علمی و مجتهدانه نظریه ولایت‌فقیه است که هنوز هم جای مطالعه دارد اگرچه بزرگان ما تلاش‌های زیادی انجام دادند و خود حضرت امام از کسانی است که در همین زمینه علمی کارهای ارزشمندی انجام داده است و بزرگان دیگری کتاب‌های وزینی نوشته‌اند. آیت‌الله مصباح و آیت‌الله جوادی آملی کتاب‌های ارزشمندی نوشته‌اند اما هنوز هم جای اهتمام به تبیین علمی و استدلالی مسأله ولایت‌فقیه و زوایای آن وجود دارد.
نکته دیگری که در این زمینه فرموده‌اند در دفاع از نظریه و پاسخ به شبهات مربوط به ولایت‌فقیه بود که فرمودند باید کار شود و این عرصه‌ای است که دشمنان اسلام و دشمنان نظام از آغاز شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی تا حال پیگیری و تلاش می‌کنند. در همان روزهای اول انقلاب چون بیشتر مارکسیست‌ها جولان می‌دادند دو سه کتاب به زبان فارسی نوشته شد از شوروی سابق می‌آمد ولی به زبان فارسی بود و به‌وفور پخش شد. الآن هم می‌بینید که هم راجع به اصل نظریه ولایت‌فقیه و هم راجع به ولی‌فقیه دشمن کار می‌کند و بر این نقاط سرمایه‌گذاری دارد و این رسالت بر عهده حوزه است و توانایی دارد و از عهده آن برمی‌آید.
فرمودند باید این نظریه ولایت‌فقیه را در قالب مناسب عرضه کرد ما مخاطبین زیادی داریم و دشمن در تلاش است تا بر ذهنیت آن‌ها و تفکر آن‌ها تأثیر بگذارد و یا تصویری انحرافی از ولایت‌فقیه ارائه کند و یا تشکیک و تردید ایجاد کند.
نکته چهارم این است که فرمودند این مورد باید در متون درسی حوزه ارائه شود. یعنی هر طلبه‌ای که وارد حوزه می‌شود با این مسائل به صورت استدلالی و با تبیین و دفاع از این نظریه و چگونگی برخورد با شبهات آشنا شود و هیچ طلبه‌ای نباشد که این مسأله بسیار مهم و سرنوشت‌ساز را به صورت استدلالی و کامل و جامع فرا نگرفته باشد. این هم مسأله ولایت‌فقیه است که عنایت زیادی به آن داشتند.
عنایت به جامعه مدرسین
رهبر معظم انقلاب عنایت خاصی به جامعه مدرسین داشتند و دو جلسه را به شنیدن نظرات اعضای جامعه اختصاص دادند. این خود نشان اهتمام ایشان به این نهاد است. در همان بیانات نسبت به جایگاه و نقش جامعه مدرسین بیانی بسیار شافی و کافی و متین داشتند که به نظر من آن بیانات باید مورد عنایت قرار بگیرد و اینکه دشمنان در صدد نابودی جامعه مدرسین بودند و برای این تلاش کردند و هر حرکتی که به هر نحوی بخواهد جامعه مدرسین را به حاشیه ببرد در بیانات مورد اشاره واقع شد و گفتند این درست نیست. و گفتند که جمعی آمده بودند که به زعم خود جای جامعه مدرسین را بگیرند ولی فرمودند که هیچ عاملی نمی‌آید که درخت تنومندی را بکند و به جای آن نهالی نوپا بکارد. جامعه مدرسین نهادی تنومند است عنایت ویژه‌ای که به جامعه مدرسین داشتند مسأله ای بود که رهبر معظم انقلاب در بیانات خود داشتند.
عنایت ویژه به موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
مسأله دیگر که در بیانات ایشان بود و من می‌توانم به عنوان یک خاطره عرض کنم. لطف و عنایت ویژه ایشان به موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی و شخص علامه مصباح داشتند. و در بین همه مؤسسات وقتی را به این موسسه اختصاص دادند و با کمال لطف گزارش مفصل موسسه را شنیدند و از این گزارش اظهار خشنودی کردند و نکته مهم دیگری که در بیانات ایشان بود و فرموده بودند موسسه حضرت امام می‌تواند الگوی خوبی برای حوزه باشد. و ما از این نگاه بزرگوارانه و مثبت رهبر عزیزمان بسیار سپاسگزاریم . همواره این‌چنین بود.
موسسه در دوران حضرت امام مورد عنایت حضرت امام بود و خود حضرت امام به آیت‌الله مصباح فرموده بودند موسسه را تا دو برابر توسعه بده و من تا زنده‌ام هزینه‌اش را می‌دهم و این‌چنین هم بود و ایشان تا پایان عمر شریفشان حمایت و پشتیبانی کردند و زمین همین ساختمان به دستور امام در اختیار موسسه قرار گرفت و بعد از ایشان هم رهبر عزیز ما عنایت ویژه‌ای داشتند و ما باید قدردان باشیم و نسبت به منویات ایشان اهتمام جدی داشته باشیم و سعی ما هم این بوده و فرمایشات حضرت آقا همواره مورد عنایت بوده و مسائلی وجود داشت که شاید هیچ نهادی به آن نپرداخته است ولی ما سرمایه‌گذاری کردیم و این را وظیفه و رسالت خود می‌دانیم و اوامر و رهنمودهای ایشان را یک وظیفه شرعی و ولایی می‌دانیم که باید به آن اهتمام بورزیم.
این مجموعه خاطراتی بود که من داشتم و اینکه رهبر عزیز ما در قم چندین برنامه متنوع برای حوزه داشتند و ابعاد و زوایای مسائل حوزه را تبیین کرده‌اند و رهنمود داده‌اند. از این بُعد مسأله جای توجه دارد که رهبر یک کشور با آن‌همه مشغله در قم حضور پیدا کند و برای وظایف و رسالت‌های حوزه وقت بگذارند و این‌همه رهنمود بدهند که هر یک سازنده و تحول آفرین است.
یکی از مطالبات رهبر معظم انقلاب بحث تحول در حوزه است که ایشان بارها و بارها این دغدغه را داشتند و پیگیری کرده‌اند. بعد از ده سال این مباحث چقدر پیگیری شده است؟
_ اگر الآن مقایسه‌ای داشته باشیم و حوزه الآن را با ده سال پیش مقایسه کنیم می‌بینیم تحول زیادی رخ داده است و اگر تأمل‌کنیم می‌بینیم این تحول در راستای رهنمودهای ایشان است یعنی حوزه تلاش‌های زیادی کرده است و در مقاطع مختلفی متفاوت عمل شده و جمع‌هایی تشکیل‌شده و متفاوت عمل کردند ولی به نتیجه نرسید. شاید ساختار و ساز و کار درست نبود ولی مرکز مدیریت و شورای عالی منویات حضرت آقا را در جلسات خود مطرح کردند و طی چندین جلسه وقت گذاشتند و بر آن اساس اقداماتی شد و در زمینه‌های آموزشی و پژوهشی و مدیریتی کارهای خوبی انجام گرفت.
وقتی حضرت آقا فرمودند حوزه باید سند چشم‌اندازی داشته باشد آن سند چشم‌انداز نوشته شد و در شورای عالی تصویب شد و امروز به عنوان برنامه پنج‌ساله حوزه در دست تصویب است.
برنامه‌های فراوان دیگری که در پرتو نقشه راهی که آقا فرموده بودند شکل گرفت. ساختار مدیریتی حوزه و بحث‌های دیگری که تدوین متون یکی از مسائلی بود که برای نوشتن متون جدید مورد تأکید ایشان بود. جمعی از اساتید برجسته حوزه به این اهتمام ورزیدند و متن‌ها تهیه شد ولی ما با چشم‌اندازی که ایشان تبیین کردند و ابعاد گسترده‌ای که ایشان مطرح کردند فاصله‌داریم. ولی این‌گونه نبود که خدای‌نکرده اعتنایی نشود ولی حوزه بسیار متحول شده است.
ایشان شخصیتی ریزبین و علمی و دقیق هستند و در ابعاد مختلف نظر داده‌اند. و این‌طور نبود که فقط یک بعد را مورد توجه قرار داده باشند در بیانات ایشان یک نگاه جامعی به حوزه وجود دارد و این از برکات وجودی ایشان در آن سفر است. اگر بخواهیم از برکات این سفر بگوییم یکی همین است که نقشه علمی جامعی برای حوزه ارائه دادند و جایگاه و نقش حوزه را بازیابی و برجسته‌سازی کردند و در بیانات خود افق‌های جدیدی را گشودند.
یکی از دغدغه‌های مهم رهبر انقلاب توصیه‌های نظریه‌پردازی بود که جزو مطالبات و دغدغه‌های مهم ایشان است. اخیراً یکی فضلای حوزه در خصوص اقتصاد در اسلام مبحثی را بیان کردند و گفته شد که ما علمی به نام اقتصاد اسلامی نداریم. چنین بحث‌هایی مطرح می‌شود چقدر به این دغدغه پرداخته شده و آیا امکان نظریه‌پردازی برای فضلای حوزه فراهم شده است یا نه؟
_ نظریه‌پردازی در علوم اسلامی و انسانی امری مسلم است و من فکر می‌کنم هر کسی تردیدی در آن داشته باشد معلول عدم آگاهی او است یعنی فرایند نظریه‌پردازی را نمی‌داند و به ظرفیت‌های عظیم نظریه‌پردازی در عالم اسلام توجهی ندارد در عرصه‌های مختلف منابع دینی ما برای نظریه‌پردازی و تدوین نظام‌های اجتماعی به‌قدری غنی هستند که وقتی در مقام عمل و تحقیق وارد می‌شوید برای شما اعجاب‌انگیز است. نظریه‌پردازی در عرصه علوم اسلامی به خود علم کمک می‌کند این‌طور نیست که بگوییم ما داریم بلکه این نظریات بسیار غنی است و فراتر از آن‌هاست ولی متأسفانه ما کار زیادی نکرده‌ایم و در دانشگاه‌های ما همان نظریات غربی عرضه می‌شود بنابراین ضرورت بسیاری دارد تا حوزه‌این کار را جدی بگیرد هم نیروی محققی تربیت کند که این کار را انجام بدهند.
باید در سطوح مختلفی از علوم انسانی کار شود ما در مبانی علوم انسانی به کار جدی نیاز داریم در انواع مبانی که این علوم بر آن‌ها استوار است. همچنین در عرصه مسائل این علوم و در عرصه نظریاتی که در این علوم است و در حوزه‌های مفهومی. خدا را شکر می‌کنیم که به تعبیر مقام معظم رهبری چقدر بشر ببافد و وابافد تا به اندکی از علم دست بیابد ما در کنار دریای قرآن نشسته‌ایم ولی از این گوهرهای گران‌بها برای عرضه به جهان استفاده نمی‌کنیم. این وظیفه ما است. بنابراین حتی اگر کسی در آنچه انجام گرفته مطالعه‌ای می‌کرد و با عرصه متدولوژی علم و نظریات علمی آشنا می بود به خوبی می‌فهمید که اسلام در این زمینه چقدر غنی است اگر بخواهم یک مثال بزنم خود دانشمندان غربی می‌گویند همه نظریات علمی بر مبانی و پیش‌فرض‌های عام و حوزه‌ای مبتنی است و در واقع اگر این نظریات رد شوند به خاطر آن مبانی است ما در عرصه مبانی علوم انسانی به‌قدری سخن داریم که اگر عرضه شود از علم تبعیت می‌شود.
دانشمندان غربی می‌گویند بحران جامعه‌شناسی غرب به خاطر این است که این مبانی دچار اختلال است بزرگ آن‌ها می‌گوید ما هر بار می‌خواهیم نظریه‌ای را بگوییم با این سؤال مواجه هستیم که انسان چیست؟ ولی منابع ما در معرفی انسان و زوایا و قوا و ابعاد او سخن‌های زیادی دارند. بنابراین این امر مسلمی است عجیب این است که کسانی که این تردیدها را افکنده‌اند هیچ پیشینه‌ای در این زمینه ندارند و نه مقاله‌ای علمی افکنده‌اند و نه کتابی نوشته‌اند و نه بحثی علمی داشتند حوزه در این مورد قدم‌های خوبی برداشته ولی ما به کارکنانی نیاز داریم اگر امروز هزاران محقق در این عرصه‌ها داشتیم بازهم کم بود. به دلیل گستردگی حوزه علوم انسانی و غنا و گستردگی منابع دینی ما این‌چنین است و این بیان مهم و سرنوشت‌ساز مقام معظم رهبری ما بود. این کرسی‌ها باید دایر شوند و تحقیقات عمیقی صورت بگیرد نه‌تنها این نیاز نظام ما و نیاز جوامع است بلکه نیاز بشریت است و بشریت را می‌توان با این علم از منجلابی که از لحاظ فکری و عملی به آن گرفتار است نجات داد. همان‌طور که مقام معظم رهبری جهت حرکت نظام ما و جامعه ما را به سوی تمدن نوین اسلامی ترسیم کردند تمدن یک بعد سوری و قالب دارد همان چیزی که امروزه به نام تمدن معروف است ولی یک محتوا و هویت حقیقی دارد و آن فرهنگ است فرهنگ اسلام باید در تمدن نوین اسلامی متجلی شود و این فرهنگ غنی باید با تحولی که در علوم انسانی و سایر علوم رخ می‌دهد محقق شود.
جدا از حوزه‌های علمیه آثار و برکات سفر ایشان برای استان قم و مردم این استان چه بود؟
_ بله برکات این سفر و دیدارهایی که با همه مسئولین و اقشار داشتند به لحاظ توسعه اقتصادی و سیاسی و اجتماعی قم قابل توجه بود در حدود ۳۰۰ پروژه در این راستا رقم خورد و بسیاری از طرح‌های نیمه تمام به نتیجه رسید. یک نمونه رساندن آب از سرشاخه‌های سد دز به قم بود که سال‌ها مطرح بود ولی به نتیجه نرسیده بود و سفر پربرکت حضرت آقا بود که این نتیجه را برای استان قم و مسیری که این آب را به قم می‌رساند داشت. به برکت سفر ایشان گازرسانی به بسیاری از روستاهای استان قم انجام شد.
در عرصه‌های پژوهشی و مدیریتی استان قم بسیاری از رخدادها به برکت این سفر مبارک بود. همچنین در عزم و اراده مسئولین استان قم نقش مهمی داشت و همت مضاعفی ایجاد شد و آثار زیادی داشت. دیدار طلاب خارجی با آقا موجب شد این سفر برکاتی بین‌المللی داشته باشد و اثرات مثبتی در جهت فرهنگ دینی در عرصه‌ی جهانی و ارتقا معرفتی جوامع بشری ایجاد کند. همچنین در پیوند و اقتدار نظام جمهوری اسلامی و ولایت مؤثر بود و نشان داد نظام ما نظامی است که مرجعیت شیعه به دنبال او است و مدافع او است. عنایتی که حضرت آقا به جوانان داشتند و تجلیلی که از آن‌ها کردند بدون شک در روحیه انقلابی جوانان و توده مردم تحول آفرین بود. اشتیاقی که مردم از استقبال از ایشان نشان دادند گواه این است که از هر قشری شیفته شنیدن و عمل کردن به دستورات آقا هستند. همان‌طور که سابقه مردم قم در مبارزات قبل از انقلاب و در انقلاب و بعد از آن و همین‌طور سابقه جوانان قم در دفاع از حرم اهل‌بیت گواه این معنا است. شهید لطفی نیاسر که در دفاع از حرم اهل‌بیت شخصیت بزرگی بود و جا دارد من این نکته را از ایشان یاد کنم که پدر ایشان می‌فرمودند هر زمانی حضرت آقا بیانی داشتند ایشان فوراً می‌گفتند: خب حالا وظیفه ما چیست؟ فوراً شروع کنیم. حتی حضرت آقا وقتی فرمودند اسرائیل در بیست سال آینده نخواهد بود ایشان گفتن حالا وظیفه ما چیست؟ این را محققش کنیم. این‌ها بیانات حکیمانه حضرت آقا است که این جوانان را به این سطح از ارتقا و شیفتگی به جهت پیاده کردن منویات آقا رسانده است.
رهبر معظم انقلاب در اولین سخنرانی در حرم حضرت معصومه (س) به بحث کلیساهای خانگی و معنویت‌های دروغین اشاره کردند. وقتی ظواهر جامعه را نگاه می‌کنیم مثلاً خیابان صفائیه که نمود بیرونی و عینی جامعه قم است می‌بینیم احساس خطر ایشان در ده سال پیش امروز نمود پیدا می‌کند و با جلوه‌ها و نماهایی روبرو می‌شویم که در شأن بصری قم نیست نظر شما در این رابطه چیست و چه‌کارهایی صورت گرفته و چه‌کارهایی انجام نشده است؟
_ تلاش‌هایی شده و باید از کسانی که زحمت کشیده‌اند تشکر شود، ولی حقیقت این است که دشمن با تمام توان خود به میدان آمده است حضرت آقا سال‌های قبل فرمودند« ناتو فرهنگی»؛ یعنی دست‌به‌دست هم داده‌اند و با تمام توان و سرمایه‌های خود به میدان آمده‌اند و سرمایه‌گذاری روی قم بخصوص به شکل ویژه‌ای صورت گرفته است. بنابراین در مقابل چنین جنگ عظیمی باید مایه مقابله و ضد حمله‌ای جدی را داشته باشیم. باید گفت ما چنین ضد حمله‌ای را به دلایلی نداشتیم ولی ظرفیت‌های آن وجود دارد حوزه علمیه و چند ده هزار روحانی و خانواده‌هایشان با سرمایه‌گذاری دقیقی می‌توانند با این جنگ مقابله کنند یکی از عرصه‌هایی که دشمن توانسته در کل جامعه اثرگذار باشد و خصوصاً در فضای مجازی تأثیرگذار باشد در یک بخش به متولیان امر مربوط می‌شود وزارت ارتباطات ما وظیفه داشت موتور جستجوی ایرانی را راه‌اندازی کند باید این ده سال پیش راه‌اندازی می‌شد وظیفه داشت از نرم‌افزارهای داخلی پشتیبانی در حد نهایت انجام بدهد عرصه را برای دشمن آماده کردند و دشمن تا اعماق خانه‌های ما و حتی در سطوح پایین و در حوزه فرزندان ما ورود کرده و در برابر آن امکاناتی قابل پیش‌بینی نبود. به نظر من بخش مهمی معلول این مسأله است و این‌ها باید یک روزی به خاطر این کوتاهی و سهل‌انگاری در پیشگاه خدا و مردم پاسخگو باشند.
در جنگ تحمیلی هم هجوم عظیمی‌شد، ولی بسیج مردمی به راه افتاد. اینجا هم کاری همه‌جانبه و بسیج عمومی می‌خواهد و همه باید احساس خطر کنیم و پای کار بیاییم. خطر آن‌قدر که جدی است جدی گرفته نشده است. سرنوشت نظام اسلامی و سرنوشت مکتب اهل‌بیت وابسته آمدن در این عرصه است حضرت آقا فرموده‌اند که این فضا قتلگاه جوانان است این تعبیر بسیار مخاطره‌آمیز است.
ما باید سر از پا نشناسیم و هر طور می‌توانیم جوانانمان را نجات بدهیم. باید در این خصوص فرهنگ‌سازی جدی صورت بگیرد و جامعه از درون بجوشد و همه به میدان بیایند تا احساس خطر جدی نکنند تا همه جامعه به میدان نیایند نمی‌توان با چند نهاد کار کرد. ما در نهاد اسلام مسجد و نماز جماعت را داریم در زمان پیامبر مسجد مرکز تمام فعالیت‌های فرهنگی و محور همه‌چیز بوده است. امروز چنین مساجدی تک‌وتوک پیدا می‌شود. این ظرفیتی است که اسلام قرار داده و ما کفران نعمت می‌کنیم. اگر در همین قم هر روحانی احساس می‌کرد در هر محله‌ای که قرار دارد باید پای کار باشد و هدایت آنجا را به دوش بگیرد. به نظر من الآن هم باید فرهنگ‌سازی شود و هر روحانی این احساس را داشته باشد و توده مردم چنین احساسی داشته باشند اگر به‌واقع روی فرهنگ‌سازی کار شود ما مطمئنیم که می‌توانیم در آینده نزدیک بر این مشکل فائق بیاییم و جامعه را عوض کنیم.
از دیگر برکات سفر رهبر معظم انقلاب به قم بفرمایید.
_ به نظر من یکی از برکاتی که بر اساس فرهنگ دینی‌مان به آن معتقد هستیم این است که همین حضور مردان خدا موجب متعالی شدن و موجب نزول برکات است و تعالی روحی آن‌ها جامعه را ازلحاظ معنوی به لحاظ هدایتی متحول می‌کند و حضرت آقا یک عارف به‌تمام‌معنا و یک مرد الهی است و باید سال‌ها بگذرد تا این شخصیت بزرگ در این ابعاد شناخته شود ما هر چه فکر می‌کنیم می‌بینیم نمی‌توانیم جملاتی بگوییم یا کتاب‌هایی بنویسیم که این شخصیت بزرگ را آن‌گونه که هست معرفی کنیم. زمانی از آقازاده آیت‌الله شاه‌آبادی استاد عرفان حضرت امام سؤال کردم که حضرت امام در مورد پدر شما مکرراً روحی فداه می‌آورد اینکه امام به کسی بگوید جانم به فدایش این حرف بزرگی است سرّ این کلام چه بود و امام چه دیده بود؟ ایشان فرمودند امام که سهل است امام خیلی مأنوس بود آیت‌الله اراکی مرجع بزرگ می‌فرمودند ما گاهی به محضر آیت‌الله شاه‌آبادی می‌رفتیم و چند دقیقه‌ای و یک ربعی می‌نشستیم نه آیت‌الله شاه‌آبادی چیزی می‌فرمود و نه ابهت ایشان اجازه می‌داد ما سؤالی بکنیم ولی وقتی بیرون می‌آمدیم تا یکی دو ماه حالمان حال معنوی دیگری بود. من پرسیدم سرّ این معنویت و تحول چیست؟ فرمودند چون او در محضر خداست خدا مدام فیض خود را بر سر او فرومی‌ریزد و هرجایی که باشد وقتی این فیض می‌رسد دیگران نیز بهره‌مند می‌شوند.
یکی از برکات وجودی پربرکت مقام معظم رهبری این است که در چند روزی که اینجا بودند نفوس مردم را متحول کردند چه آن‌هایی که حضور پیدا کردند و چه کسانی که ایشان را ندیدند. ان‌شاء الله که خدا ما را قدردان این وجود بزرگ قرار بدهد و جا دارد که ما هر روز سر به سجده بگذاریم و شکر خدا را برای این نعمت بزرگ الهی به جا بیاوریم. وقتی انسان برکات وجود ایشان را می‌بیند می‌فهمد که چرا این‌قدر در آیات و روایات ما بر نقش و اهمیت رهبر تأکید شده است چرا خداوند به پیامبر می‌فرماید اگر ولایت را اعلام نکنی و رهبری جامعه را معرفی نکنی مثل این می‌ماند که رسالت را به اتمام نرسانده‌ای و تمام تلاش چندین ساله پیامبر به یک طرف و معرفی امامت و ولایت به یک طرف.
لطفاً اگر نکته پایانی هست، بفرمایید.
_ تمام اقشار جامعه باید بیانات رهبر عزیزمان را به عنوان درهای گران‌بهایی که می‌تواند سعادت دنیا و آخرت را تأمین کند در نظر بگیریم. و به آن اهتمام بورزیم. من خاطره‌ای از سید حسن نصرالله دارم ابتدا خواستیم چیزی برای طلاب بنویسند و ایشان گفتند نه من کسی نیستم و اصرار کردیم و گفتیم شفاهی بگویید و نپذیرفتند و وقتی می‌خواستیم بیرون بیاییم ایشان می‌فرمود« به طلاب بگویید که راز پیروزی حزب‌الله این است که از رأس حزب‌الله تا کوچک‌ترین رزمنده حزب‌الله، بیانات رهبر معظم انقلاب را جدی می‌گیرند. جدی می‌گیریم نه اینکه اگر ایشان دستور بدهند ما مهم می‌شماریم نه اگر احتمال بدهیم که رهبر معظم انقلاب چیزی را می‌خواهد آن را جدی می‌گیریم». و من گفتم واقعاً ولایی درست این است. ما باید واقعاً این‌چنین باشیم و امت ما این نعمت بزرگ را قدر بداند و حوزه هم همچنین باشد باید این‌گونه به وجود مبارک رهبری نگاه کرد. جمعی آمدند و رهنمودی خواستند و ایشان فرمودند مرحوم قاضی به علامه طباطبائی فرموده‌اند دنیا می‌خواهی نماز شب بخوان آخرت می‌خواهی نماز شب بخوان من به شما می‌گویم دنیا می‌خواهید پیرو ولایت‌فقیه باشید آخرت می‌خواهید پیرو آقا باشید. این چیزی است که ایشان فرمودند.
