به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام و المسلمین عباسعلی شاملی شامگاه دوشنبه در سومین روز از وبینار نکوداشت جایگاه و مقام علمی استاد علامه آیت الله مصباح یزدی اظهار داشت: ایشان نظریه ای ارائه نکرده بلکه هرم روانی موضوع پیشنهادی است که می تواند به شکل گیری مبانی های نظری و روان شناختی کمک کند.

وی افزود: استاد علامه بعد از نوشتن اولین کتاب خودشناسی برای خودسازی، بحث معارف قرآن را شروع کردند و در مراحل بعد به بحث معارف به مناسبات اخلاق و روان شناسی رسیدند.
این مقام حوزوی تاکید کرد: آیت الله مصباح یزدی، نفس را به هرمی تشبیه می کنند که سه سطح جانبی دارد. این سطوح و ابعاد، عنـاوینی بـرای سه بعد نفس یا سه جنبه از عملکرد نفس به شمار میروند . علت تشبیه به هرم، بدین لحاظ است که نقطۀ رأس هرم، نمایانگر وحدت مقام نفس باشد؛ یعنی همۀ سطوح و ابعاد متعدد، در آن نقطه به وحدت می رسند.
وی با اشاره به ابعاد مختلف دیدگاه آیت الله مصباح یزدی در خصوص انسان گفت: بر اساس دیدگاه ایشان، انسان دارای دو ساحتی، هدفمند، جاودانه، ذاتاً دارای اختیار و قدرت انتخاب، عالی ترین موجود و نزد خداوند دارای کرامت است و گرایش به سمت کمال دارد.
شاملی ادامه داد: در بعد انگیزش و انرژی رفتار،انسان دارای پویای نفس، گرایش های بنیادی نفس، شناخت، نحوه جهان بینی و اراده مؤلفه های انگیزشی رفتار است. به علاوه، با توجه به الگوی ویژه ای که ایشان برای ساختار نفس ارائه کرده اند، خود نفس و گرایش های بنیادی آن، اصالت داشته و تأمین کننده انرژی و جهت همه رفتارها می باشد.
وی با اشاره به نقطه انطلاق نظریه هرم روانی از دیدگاه علامه گفت: مناسبات روان شناسی و اخلاق، دانش روان یا رفتار، تلفیق سه روش قرآن پژوهی، علم النفس و درون نگری، اعتبار و روایی روش درون نگری و سه روان بنه اصلی نفس از جمله این مباحث است.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تاکید کرد: تمامی کتاب هایی که در باب اخلاق نوشته شده است جمع آوری فضایل و رذایل بوده است و کتابی در باب اخلاق عملی نبوده است در حالی که علامه یک الگو و مدل مفهومی را دنبال می کند که بشود به تربیت اخلاقی و عملی دست یافت.
وی ابراز داشت: تعریف اخلاق یعنی تدبیر و مدیریت نفس است که پیش نیاز آن شناخت نفس است که منجر به تربیت اخلاقی در رفتار و گفتار باشد.
این مقام حوزوی، با اشاره به هرم روانی آدمی گفت: این هرم دارای سه بعد از جمله استفاده از مباحث قرآنی، بهره گیری از داده های فلسفی و استفاده از شیوه درون نگری است ضمن اینکه دانش و معارف بشری دو کانال دارد که علوم حضوری و حصولی است.
وی خاطر نشان کرد: روان هیچ شکلی ندارد ما برای اینکه بتوانیم در بحث آموزش تصویر شفاف و روشنی ارائه کنیم به شکل هرم تشبیه کرده ایم هرمی که دارای سه بعد معرفت، قدرت و محبت است.
شاملی با بیان اینکه معرفت یا درک سه مرتبه دارد گفت: این درک در نباتات، حیوانات و انسان ها متفاوت است و هر سه دارای نفس مدرکه هستند اما مرتبه درک و ادراک آنها تفاوت دارد.
وی افزود: اگر انسانی به مرحله معرفت برسد به خودشناسی دست خواهد یافت که مساوی با خداشناسی است پس اولین شاخصه روان، معرفت است که به صورت بسیط و یا ساده نمی ماند بلکه هر قدر بدن رشد کند روان نیز توسعه پیدا می کند و به معرفت مرکب تبدیل می شود.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تاکید کرد: اگر فرد به این درون نگری رسید یک شعله از هرم روانی به عنوان خود دوستی ایجاد می شود در همین راستا سه گرایش اصلی روان آدمی جاودانه گرایی که همان حب بقا، کمال گرایی حب به کمال و لذت گرایی حب به سعادت است که این سه امیال در وجود آدمی و به صورت فطری است.
وی با اشاره به نقش مربی در تربیت و اخلاق مداری گفت: اگر مربی بتواند به خود دوستی و حب ذات در تربیت برسد دیگر نیاز به ابزار زور و تنبیه نیست.
این مقام حوزوی، افزود: باید با تشویق و تنبیه افراد به حب ذات برگردند چراکه تربیت تحمیلی جواب نمی دهد همچنین تربیت به صورت هزار جزیره ای نیز باطل است و نمی شود هر بار بر روی یک بعدی رفت بلکه باید در هم تنیده باشد.

313/61پ