به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام و المسلمین محمد صادق شجاعی شامگاه دوشنبه در سومین روز از وبینار نکوداشت جایگاه و مقام علمی استاد علامه آیت الله مصباح یزدی اظهار داشت: نقش ایشان در شکل گیری و پویایی روانشناسی در ایران بر کسی پوشیده نیست و پیشینه آن به پس از انقلاب اسلامی بر می گردد.
وی افزود: در همان دوران و با تشکیل انقلاب فرهنگی تلاش هایی برای نظام آموزشی بر اساس مبانی اسلامی مطرح شد که امام راحل به کارگروه علوم اسلامی تاکید می کنند که در حوزه ظرفیت های خوبی وجود دارد که از آنها استفاده شود از این رو ستاد انقلاب فرهنگی با حوزه ارتباط برقرار می کند و طرحی از سوی آیت الله مصباح یزدی ارائه می شود که اجرای این طرح بر عهده این علامه بوده است.
استاد حوزه، ادامه داد: تاسیس روانشناسی در سال ۱۳۶۱ و آغاز به کار همکاری حوزه و دانشگاه و زیر نظر آیت الله مصباح یزدی بود در همین راستا هر استاد دانشگاه موضوع روانشناسی را طرح می کرد و آیت الله جمع بندی از مباحث را تهیه می کرد و محصول این جلسه ها ۳۳ جزوه درسی بود که اکنون نیز موجود است.
وی با بیان اینکه آرا و نظریه های روانشناختی علامه مصباح یزدی همچنان در مکتوبات و سخنرانی های ایشان مشهود است گفت: ایشان بیشتر نگاه انتقادی داشتند و تحت تاثیر همین جلسه ها توسط شاگردان ایشان کتاب "مکتب های روانشناسی و نقد آن" در همان دوره منتشر می شود.
نویسنده کتاب، ابراز داشت: آرا و اندیشه های این استاد بزرگ را در آن کتاب می بینیم و کتاب دیگری با عنوان روانشناسی رشد متاثر از آرای ایشان به چاپ رسید.
وی با تاکید بر این که آرا و اندیشه روان شناسی استاد در آثار فلسفه نیز بیان شده است گفت:روان شناسی و فلسفه با یکدیگر ارتباط تنگاتنگی دارند ایشان در زمینه فلسفه صاحب نظر بودند در بسیاری از موضوع های روانشناسی فلسفی نیز مباحثی مطرح کردند.
شجاعی، اضافه کرد: آرا و اندیشه های روانشناختی علامه در آثار غیر فلسفی ایشان از جمله اخلاق در قرآن، درس هایی از قرآن، مباحث تفسیری، انسان شناسی و همینطور سخنرانی ها و دیدارهایی که داشته اند مطرح شده است.
وی گفت: استاد در این آثار نگاه روانشناختی به موضوع نداشته اند و با هدف تربیتی مباحث را مطرح کرده ولی در عین حال رنگ و بوی روانشناختی و سبقه آن را گرفته است.
استاد حوزه، با بیان اینکه کتاب دیدگاه های روانشناختی آیت الله مصباح را گردآوری و به چاپ رسانده ام گفت: این مجموعه نگاه دایره المعارفی به آرا و اندیشه های علامه و موضوعاتی است که از ایشان منتشر شده است ضمن اینکه بعضی از دیدگاه های ایشان هنوز گردآوری نشده و این ظرفیت موجود است که به آن پرداخته شود.
وی خاطر نشان کرد: نگاه استاد به مباحث روان شناسی غربی، انتقادی است استاد به ماهیت انسان که ناظر بر نظریه های روانشناسی بوده است تاکید دارد و در این زمینه جبرگرایی را زیرسوال می برد و ماهیت انسان را بر اساس مسائل دینی تبیین می کند.
شجاعی ابراز کرد: ماهیت انسان یکی از مبانی اساسی در روانشناسی شخصیت است و محور دیگر که در آثار و نوشته های استاد موجود است به مبانی رفتار یا انگیزش و فراینده های موثر بر رفتار تاکید دارد.
وی با اشاره به محورهای مختلف کتاب  دیدگاه های روانشناختی آیت الله مصباح گفت: این کتاب نگاهی گذرا به تاریخچه روان شناسی، نقش دین در پیدایش و رشد دیدگاه های روان شناسی به معنای عام، نسبت روان شناسی فلسفی و روان شناسی تجربی، خاستگاه دیدگاه های روان شناختی، ماهیت انسان در نظریه های روان شناسی و اسلام، دارد.
این مقام حوزوی، ادامه داد: در محور دیگر این کتاب ابتدا به تعریف انگیزه، انگیزش و نظریه های انگیزش پرداخته و سپس نظریة استاد درباب انگیزش و مبانی رفتار را به تفصیل آورده است. نگارنده در به بررسی دیدگاه های مؤلفان در زمینه طبقه بندی عوامل درونی رفتار می پردازد. همچنین در بخش دیگر این کتاب با عنوان «شناخت و ادراک» از حقیقت، تعریف، ابزار و نظریه های شناخت با تأکید بر دیدگاه اسلام سخن به میان آمده است.

به گفته وی، بخش دیگر این کتاب به دو موضوع تفاوت های رفتار و مبانی روان شناختی آن و تحلیل روان شناختی جرم و جنایت اختصاص یافته است. تبیین های روان شناختی برخی آموزه های دینی مانند معاد باوری و سلامت روان، ابعاد روان شناسی تقوا، مفهوم خوف و رجا و جنبه های روان شناختی آن، درمان معنوی اضطراب، تحلیل روان شناختی استخاره، و اعتماد به نفس و توکل به خدا در این کتاب تشریح می شود.
شجاعی با بیان اینکه علامه یکی از مشکلات اصلی دیدگاه های روان شناختی را تمرکز بر روی یک موضوع خاص می داند گفت: به اعتقاد ایشان نظریه ها هر کدام به تنهایی نمی تواند الگوی کاملی برای شخصیت انسان ارائه شود از این رو یک نظام طبقه بندی جامع و اسلامی بر اساس رویکردها مدل هایی را ارائه می کنند.
وی گفت: یکی از شاهکارهای اصلی دیدگاه های استاد در بحث انگیزش مدل هرم نفس است که نفس را مدل شخصیتی و نظری می داند از این رو در مجموع یک ظرفیت بسیار قابل استفاده در آرا و اندیشه های ایشان و مدل نظریه غنی را می شود استخراج کرد.
نویسنده کتاب بر به روز رسانی و بیان آرا و اندیشه های علامه مصباح یزدی تاکید کرد و گفت:  در زمان حیات ایشان از طریق شاگردانش اندیشه هایش در همه حوزه ها به ویژه روانشاسی به تفکر بارور تبدیل شده است پس بنابراین پویا است و اثرهای مختلفی در سایر حوزه های علوم خواهد داشت.
وی خاطر نشان کرد:اندیشه های ایشان باید تبیین و بیان شود تا مورد استفاده قرار گیرد.

313/61پ