به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حسن رحیمپور ازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز پنجشنبه ۲۶ تیرماه، در کرسی تفسیر موضوعی قرآن کریم که در دارالتفسیر علامه شیخ طبرسی در حرم مطهر رضوی برگزار شد، با اشاره به آیات قرآن کریم، بر ضرورت قاطعیت، هوشیاری و سرعت عمل در برابر دشمن تأکید کرد.
برخی دچار حماقت سیاسیاند
رحیمپور ازغدی در این نشست، با انتقاد از برخی رویکردهای سیاسی، اظهار داشت: برخی افراد در خلوت، دچار نوعی حماقت سیاسیاند، یعنی از درک صحیح شرایط سیاسی بیبهرهاند و شعور سیاسیشان مشکل دارد.
وی با تفسیر آیاتی از قرآن کریم افزود: در زمان پیامبر اکرم (ص) و در قرآن کریم، نسبت به دشمن خارجی در مسائل جنگ و صلح، تحریمها و تهدیدهای بینالمللی، تأکید شده است. دشمنی که آشکارا ترور و جنگ به راه میاندازد، برخی باز هم انکار میکنند و میگویند او منظوری نداشته است!
دستور قرآن برای مبارزه با دشمن
وی با استناد به آیه ۵۷ سوره انفال تصریح کرد: خداوند به پیامبر اسلام (ص) فرمان میدهد که مؤمنان را به جنگ با دشمن تشویق کند و محافظهکاری را کنار بگذارند. این آیه تصریح دارد که اگر دشمن زبان مذاکره و دیپلماسی را نمیفهمد و به حقوق شما احترام نمیگذارد، باید وارد میدان جهاد شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر دو عنصر سرعت و دقت در مواجهه با دشمن گفت: برخی میگویند «برویم ببینیم چه میشود»، اما همین تعلل باعث تأخیر میشود. همچنین، مبارزه باید دقیق باشد؛ نباید گفت هر جا خورد، خورد! بلکه باید هدفگیری و ضربه مؤثر باشد.
وی ادامه داد: باید بهموقع و با دقت عمل کرد تا دشمن غافلگیر شود و فرصت دور زدن نیابد. باید آن نقطهای را زد که سازمان دشمن را از کار بیندازد.
ناتوانی در برابر دشمن، پیامدهای سهمگینی دارد
رحیمپور ازغدی با اشاره به ناتوانی برخی کشورها و گروهها در برابر دشمن، گفت: برخی نه قدرت دارند و نه جرأت واکنش. به عنوان مثال، روز گذشته رژیم کودککش اسرائیل به سوریه حمله کرد، اما امروز از زبان جولانیِ داعش شنیدیم که میگوید ما نمیخواهیم با اسرائیل وارد جنگ شویم.
وی هشدار داد: اگر جرأت و قدرت نباشد، نتیجهاش چیزی جز نابودی، غارت، شکنجه و تحقیر نخواهد بود.
هوشمندی در برابر لبخند دشمن
رحیمپور ازغدی با اشاره به اهمیت بیاعتمادی به دشمنان افزود: نباید فریب لبخندهای دشمن را خورد. دشمن حتی وقتی لبخند میزند و شعار صلح میدهد، ممکن است خطرناکتر از زمان جنگ باشد.
وی در همین زمینه به حمله ایران به پایگاه نظامی آمریکا در قطر اشاره کرد و گفت: ایران بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در منطقه را هدف قرار داد، در حالیکه شبکه الجزیره که در قطر مستقر است، گاهی انقلابینمایی میکند، اما در مواقع حساس مواضع دوگانه میگیرد.
جنگ روانی دشمن و پاسخ قرآن
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به جنگ روانی دشمن، اظهار داشت: دشمنان با ابزار جنگ روانی و رسانهای، جامعه را دچار ترس، اضطراب و بیثباتی میکنند. امنیت خانوادهها و آرامش کودکان را نشانه میگیرند.
وی با استناد به آیات قرآن، خاطرنشان کرد: قرآن تأکید میکند که در برابر چنین تهدیداتی، باید دشمن را دچار اضطراب و وحشت کرد. همانطور که آنان میخواهند آرامش ما را بگیرند، ما هم باید آرامش آنان را سلب کنیم و ابتکار عمل را در دست بگیریم.
وی با اشاره به مفاهیم قرآنی در شناخت دشمن، بر لزوم تفکیک دقیق مرز ایمان و نفاق تأکید کرد و گفت: قرآن کریم در معرفی کافر، تنها به مشرکان یا ملحدان بسنده نمیکند، بلکه کسانی را که با پوشش دین، به دشمن یاری میرسانند نیز در شمار کفار میداند.
کافر، فقط بتپرست نیست
رحیمپور ازغدی اظهار داشت: در قرآن کریم، کافر در برخی آیات تنها به مشرکین اطلاق نمیشود، بلکه حتی درباره برخی اهل کتاب نیز به صراحت عنوان کفر بهکار رفته است. قرآن میفرماید کسانی که میگویند «مسیح پسر خداست»، کافرند.
وی ادامه داد: در جنگ احزاب، یهودیان، بتپرستان و منافقان متحد شدند؛ قرآن همه آنها را کافر معرفی میکند. حتی درباره برخی مسلماننماها، قرآن تعبیر «کفر» بهکار برده است، زیرا حقیقت را میپوشانند و با دشمن همکاری میکنند.
این استاد حوزه و دانشگاه با تبیین مفهوم نفاق، گفت: منافق یعنی کافرِ مسلماننما؛ ظاهری دیندار دارد، لباس مذهبی میپوشد، به زیارت و عزاداری میرود، اما در دل، با دشمن همراه است. قرآن تأکید میکند ممکن است حتی در جبهه شما باشد، اما منافق باشد.
رحیمپور ازغدی در ادامه به پیمانشکنی یهودیان در مدینه اشاره کرد و گفت: پیامبر اکرم(ص) هنگام ورود به مدینه، با یهودیان پیماننامهای امضا کردند که بهموجب آن، ضمن حفظ آزادی دین، شرط وفاداری به پیمان و عدم همکاری با دشمنان اسلام بود؛ اما یهودیان سهبار به این عهد خیانت کردند و با دشمن همدست شدند.
وی افزود: پیامبر اکرم(ص) در آغاز، حتی آنان را امت واحده خطاب کردند و در برابرشان نجنگیدند، اما پس از خیانتهای مکرر، برخورد قاطع صورت گرفت؛ برخی روایات نیز اشاره میکنند که یهودیان پیامبر را مسموم کردند و برخی منابع این اقدام را عامل شهادت آن حضرت میدانند.
رحیمپور ازغدی با اشاره به جنگ بدر، گفت: دشمن تصور میکرد که کار مسلمانان تمام شده است. در حالی که سپاه کفار سه برابر مسلمانان بود و بسیاری از مسلمانان حتی سلاح مناسب نداشتند.
وی تصریح کرد: کفار هنگام حرکت به سمت مدینه، جشن پیروزی گرفته بودند و ایستگاههای مشروب مجانی راه انداخته بودند. آنها مغرورانه میرقصیدند و خیال میکردند کار اسلام یکسره شده است.
ایستادگی مؤمنان در برابر حماقت دشمن
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه افزود: دشمنان اسلام دچار غرور و حماقت شدند، اما مسلمانان با ایمان و مقاومت ایستادند. پیامبر اکرم(ص) با یاران خود، برخلاف قوم بنیاسرائیل که در برابر حضرت موسی(ع) بهانهگیری کردند و از نبرد سر باز زدند، قاطعانه فرمود: «ما همچون بنیاسرائیل نیستیم. شما و پروردگارتان بروید بجنگید، ما در کنار شما میمانیم.»
وی با یادآوری این روحیه ایمانی، تأکید کرد: امروز نیز باید با همین نگاه به دشمن نگریست؛ محاسبات مادی و نظامی آنها همواره درست از آب درنمیآید، زیرا اراده الهی و ایمان ملتها تعیینکننده نهایی میدان است.
وی با انتقاد از رویکردهای منفعلانه در سیاست خارجی، دیپلماسی را ابزاری در خدمت جهاد و مبارزه دانست و با اشاره به تجربههای بینتیجه مذاکره با دشمنان اسلام اظهار داشت: ما نباید دیپلماسی را از جبهه مقاومت جدا بدانیم. وقتی آمریکا فرماندهای مانند شهید حاج قاسم سلیمانی را ترور میکند، و در عین حال ما با لبخند دیپلماتیک، تعارف کنیم، این یعنی خیانت به خون شهدا.
وی افزود: دیپلماسی باید بخشی از سپاه مقاومت باشد؛ دو ابزار، اما با یک هدف. اینکه دیپلماسی و میدان دو هدف مجزا داشته باشند، خیانت به ملت و نظام است.
فرصتها در دل تهدیدها نهفتهاند
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه برخی فرصتها فقط در دل تهدیدها ایجاد میشوند، ادامه داد: وقتی دشمن تهدید میکند، شرایطی فراهم میشود که میتوان ابتکار عمل داشت؛ امکانی که در زمان صلح و غفلت از دشمن فراهم نیست.
رحیمپور ازغدی با اشاره به دوصدایی برخی افراد در داخل کشور، آن را بزرگترین خیانت به جبهه حق دانست و گفت: وقتی دشمن ترور و تحریم میکند، وسط جنگ، نامهای منتشر میشود که گویی تقصیر از ما بوده است! اینگونه نامهها در هر کشور در حال جنگی، خیانت جنگی محسوب میشود.
وی افزود: دشمنان ما مانند آمریکا و اسرائیل آشکارا برای براندازی آمدهاند و بعضی از داخلیها، بهجای ایستادگی، پیام تسلیم میفرستند؛ آن هم وسط میدان نبرد.
نقش رهبری در تشخیص راهبرد صحیح
رحیمپور ازغدی با اشاره به نقش پیامبر اکرم(ص) در راهبری جامعه اسلامی، نقش ولی فقیه را در شرایط کنونی بسیار حیاتی دانست و گفت: قرآن، فرمان تشخیص راهبرد پاسخ به توطئههای دشمن را به پیامبر سپرده است؛ یعنی تشخیص زمان و نوع مقابله، در حوزه اختیارات رهبری است.
وی افزود: در صحنههای دفاع مقدس هم دیدیم که اگر راه را درست نرویم، عملیات به انحراف کشیده میشود. گاهی پیشرویهایی داشتیم که از حد هدف فراتر رفت و دچار هرج و مرج شدیم. راهبرد درست فقط از طریق فرماندهی واحد و راهبری حکیمانه حاصل میشود.
تعهدات بینالمللی تا زمانی معتبرند که دشمن خیانت نکند
رحیمپور ازغدی با انتقاد از نگاه تقدسگرایانه به توافقات بینالمللی، خاطرنشان کرد: برجام و دیگر تعهدات بینالمللی، تا زمانی محترم هستند که طرف مقابل به آنها پایبند باشد؛ وقتی آمریکا توافق را پاره میکند، ما هم موظف نیستیم در برابر این خیانت سکوت کنیم.
رحیمپور ازغدی گفت: ایجاد تنش بیجا با کشورهای بیدشمن، خلاف عقل و شرع است. اما در برابر ظالمی که تحریم، ترور و جنگ به راه میاندازد، باید ایستاد. نمیشود پنج استان کشور را اشغال کند و ما برای تنشزدایی، آنها را واگذار کنیم!
وی تصریح کرد: انقلاب اسلامی از ابتدا با آمریکا و اسرائیل درگیر بود؛ پس امروز نیز باید با همان منطق انقلابی، از حق ملت دفاع کرد. تنشزدایی با جنایتکار، یعنی تن دادن به ذلت، نه عقلانیت.
وی با پرداختن به نسبت اسلام و بردهداری، اظهار داشت: برخلاف تبلیغات برخی جریانها، اسلام نهتنها بردهداری را تأیید نکرد، بلکه در مسیر ریشهکنی آن گام برداشت.
رحیمپور ازغدی با اشاره به جایگاه فقهی موضوع بردهداری گفت: در کتب فقهی شیعه، کتابی تحت عنوان «کتاب الرق» یا «کتاب بردگی» نداریم؛ بلکه آنچه در فقه مطرح است، «کتاب جهاد» است؛ یعنی عرصهای برای آزادی انسانها.
وی افزود: حتی در احکام شرعی نیز یکی از کفارههای گناهان، آزاد کردن بردگان معرفی شده است. این نشان میدهد که آزادی برده، خود نوعی عبادت و ارزش الهی است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به سیره علوی گفت: از امیرالمؤمنین علی(ع) نقل شده که بیش از هزار برده را در طول عمر خود خرید، تربیت کرد و آزاد ساخت. اساس اسلام بر بندگی خداوند و آزادی انسانهاست، نه بردگی انسان برای انسان.
وی با یادآوری شرایط پیش از اسلام اظهار داشت: پیش از اسلام، دستکم هفت نوع نظام بردهداری در جهان رایج بود، اما اسلام شش نوع آن را بهطور کامل ممنوع و حرام کرد.
بردگی در جهان امروز؛ بردهداری نوین و استثمار جهانی
رحیمپور ازغدی با اشاره به استمرار بردهداری در اشکال مدرن گفت: امروز نیز بردهداری به شکل پیچیدهتری ادامه دارد. طبق آمارها، بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون انسان در دنیا بهنوعی خرید و فروش میشوند. ملتهایی مانند ایرانِ زمان پهلوی نیز عملاً برده آمریکا، انگلیس و اسرائیل بودند.
این استاد حوزه و دانشگاه تنها مورد قابل پذیرش در اسلام را «اسارت جنگی» دانست و تصریح کرد: در اسلام، بردگی خودسرانه یا بر پایه رنگ و نژاد و طبقه اجتماعی کاملاً مردود است. تنها موردی که در صدر اسلام مطرح بوده، مربوط به اسیر جنگی متخاصم است؛ آن هم با شروط حقوقی فراوان و با دعوت به آزادی.
وی ادامه داد: امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «لا تکن عبد غیرک و قد جعلک الله حرّاً»؛ برده هیچکس مباش، که خدا تو را آزاد آفریده است.
رحیمپور ازغدی با اشاره به منطق اسلامی در مواجهه با اسیر جنگی گفت: در اسلام، اسیر جنگی به خانوادهها سپرده میشد نه برای استثمار، بلکه برای مراقبت از سلامت، امنیت، غذا و پوشاک او؛ در مقابل، اسیر موظف بود در چارچوب خانواده کار کند. این نظام، اردوگاه انسانی بود نه شکنجهگاه.
وی خاطرنشان کرد: اگر امروز جنایتکاران اسرائیلی، کسانی که به غزه حمله میکنند، کودکان را میکشند و جنایت را به نمایش میگذارند، اسیر شوند، همین قاعده در موردشان قابل اجراست. اینان کسانی هستندکه پیکر نوزادان سقطشده را به سخره میگیرند و با جنازهها میخندند.
رحیمپور ازغدی در ادامه در پاسخ به این پرسش که «اسلام با بردهداری چه نسبتی داشت؟» تصریح کرد: اسلام نهتنها بردهداری را تأیید نکرد، بلکه با آن مبارزه کرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در کتب فقهی ما، بابی به نام کتاب بردگی وجود ندارد، بلکه کتاب جهاد داریم؛ یعنی آزادسازی بردگان. اسلام با بردهگیری و بردهداری مبارزه کرد. حتی خداوند فرمود که یکی از کفارات برخی گناهان، آزادسازی برده است. یعنی برده آزاد کردن در اسلام عبادت است.
رحیمپور ازغدی با اشاره به استمرار بردهداری به اشکال نوین در جهان امروز، تصریح کرد: هماکنون حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون انسان در جهان بهصورت سنتی یا مدرن در حال خرید و فروش هستند؛ افزون بر این، ملتهایی مانند ملت ایران در زمان رژیم پهلوی بهطور کامل برده آمریکا، انگلیس و اسرائیل بودند.
وی با تبیین دقیق موضع اسلام نسبت به بردگی ناشی از اسارت جنگی، خاطرنشان کرد: در اسلام تنها موردی که بردهداری به شکلی مشروط پذیرفته شده، مربوط به اسیر جنگی است؛ یعنی فقط کسی که با مسلمانان وارد جنگ شود و اسیر گردد، مشمول این حکم میشود. نه مسلمان و نه حتی کافری که به جنگ نیامده، به هیچوجه نمیتوان او را برده یا اجیر کرد.
رحیمپور افزود: امیرالمؤمنین علی (ع) فرمودند: برده و بنده هیچکس مباش، خداوند شما را آزاد آفرید. همان یک مورد هم که مطرح میشود، با شروط و تبصرههای متعدد حقوقی همراه است و حتی آن هم دعوت به آزادسازی برده دارد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تشریح تفاوت «کافر حربی» و «کافر غیرحربی»، تأکید کرد: در اسلام بین کسی که با تو میجنگد (کافر حربی) و کسی که با تو جنگ ندارد (کافر غیرحربی) فرق است. در برابر غیرحربی، نهتنها دشمنی لازم نیست، بلکه حتی در زمان بروز بلاها، مانند زلزله یا سیل، کمک به آنان واجب انسانی و اخلاقی است.
رحیمپور ازغدی در ادامه با اشاره به مفاهیم قرآنی درباره مواجهه با دشمن، اظهار داشت: قرآن بهصراحت میفرماید کسانی که در میدان نبرد از دشمن فرار میکنند، به سمت جهنم در حرکتاند. اینگونه نیست که هر زمان جنگ شد، بگوییم مصالحه کنیم. فرار از دشمن، رفتن به جهنم است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر ضرورت مقاومت فعالانه در برابر دشمن، تصریح کرد:فرمان خداوند به مقاومت، برای نفع دنیوی خود انسانهاست. اگر جوانان ما در دوران دفاع مقدس مقاومت نمیکردند، در همین ۳۰ یا ۴۰ سال اخیر، هفت یا هشت جنگ دیگر هم به ما تحمیل میشد. مقاومت مانع جنگهای بیشتر است.
رحیمپورازغدی با اشاره به تجربه تلخ سوریه، بیان داشت: سوریه تجزیه شد چون در مقاطعی، قاطعانه مقاومت نکرد. بشار اسد، در اواخر، موضع خود را نرم کرد و حتی از ایران و حزبالله خواست که کمتر دخالت کنند. همین وا دادن موجب شد اسرائیل امروز جسورتر شود و بدون ممانعت، سوریه را بمباران کند.
وی افزود:اکنون بخشهایی از سوریه دست اسرائیل، ترکیه، کردها، آمریکاییها، روسها و تکفیریهاست. این نتیجه مقاومت نکردن در زمان مناسب است.
رحیمپور ازغدی با اشاره به وضعیت عراق، یمن و دیگر کشورهای مسلمان، تأکید کرد: هر کشوری که در برابر دشمن مقاومت نکند یا جهاد آن عاقلانه و بهموقع نباشد، با جنگ بیشتر، تجزیه و قحطی مواجه میشود.
نظر شما