حجت الاسلام و المسلمین عباس نیکزاد از اساتید حوزه علمیه مازندران، در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری، با اشاره به اول شهریور، روز بزرگداشت بوعلی سینا اظهار داشت: شیخ الرئیس بوعلی سینا سخن زیبایی نسبت به لذت های معنوی و فوق حسّی دارد.
وی یادآور شد: در کتاب اشارات، نمط هشتم، تحت عنوان «وهم و تنبیه» درباره لذایذ معنوی و فوق حسّی سخن زیبایی دارد: «برای برخی از اوهام عوامانه این تصور حاصل شده است که لذات قوی و غالب، منحصر به لذّات حسّی است و غیر آنها لذّاتی ضعیف و بلکه غیر واقعیاند، اما اگر میان اینگونه افراد، صاحب تمییزی پیدا شود، ممکن است فهمانده شود که مگر نه این است که قویترین لذّات حسّی، لذات جنسی و خوردنیها و پوشیدنی ها و امثال آن می باشند؟ شما میدانید که گاهی آدمی به خاطر یک پیروزی بر حریف از لذّت امور خوردنی و جنسی چشم می پوشد و نیز برخی ها به خاطر رسیدن به لذّت ریاست و یا به خاطر اینکه عزّت و شخصیّت آنها در بین اطرافیان لکهدار نشود، از لذّت جنسی و خوردنی چشم پوشی می کنند؟ ...»
استاد مدرسه علمیه بابل گفت: ابن سینا در بیان نمونه های دیگری از برتری لذّت های فوق حسّی می نویسد: «... اشخاص کریم النّفس و سخاوتمند، لذّت دهش و بخشش و خوراندن و پوشاندن و راحتی رساندن به دیگران را بر لذّات و شهوات حیوانی مقدم می دارند؟ و یا انسان های با شخصیت و کرامت آنجایی که امر دایر شود، آبرو و کرامت و شخصیت خود را از دست بدهند و یا گرسنگی و تشنگی بکشند، تحمّل گرسنگی و تشنگی برای حفظ آبرو و کرامت در نظرشان ناچیز می آید؟ یا به خاطر مدح و ستایش لذّت بخش دیگران حتی پس از مرگ آنها جان خود را در معرض خطر قرار می دهند و آماده برای جانفشانی میگردند ...»
وی تصریح کرد: بوعلی سینا در بیان نمونه دیگر از حیوانات مثال می زند و می گوید: «... جالب این است که این امر در میان حیوانات نیز مشاهده می شود؛ مثلاً سگ شکاری با اینکه گرسنه است، شکار را نمی خورد؛ بلکه بالای سر او می ایستد تا صاحبش برسد و یا آن را به جانب او حمل می کند؛ و یا حیوانات شیرده فرزندان خویش را بر خود مقدّم می دارند و نیز برای حمایت فرزند، جان خود را به خطر می اندازند. همه اینها نشان می دهد که لذّات باطنی و روحی، نه تنها وجود دارد؛ بلکه بر لذّات حسّی می چربد.»
وی خاطرنشان کرد: بر مواردی که بوعلی سینا اشاره نمود، می توان نمونههای دیگری نیز افزود؛ مانند ترجیح تعلیم و تعلّم و دستیابی به علم و آگاهی و دانش، بر لذّات حسّی و یا ترجیح عبادت و مناجات با خدا و دعا و تضرّع در پیشگاه او بر لذّات جنسی و حسّی و یا ترجیح لذّت وصال محبوب بر لذّات حسّی.
استاد درس خارج حوزه ابراز کرد: بوعلی سینا در همان نمط هشتم از کتاب اشارات، در تحت عنوان «تذنیب» مینویسد: «سزاوار نیست به گفته کسی گوش کنیم که می گوید اگر ما برسیم به جایی که در آنجا نه بخوریم و نه بیاشامیم و نه مقاربت جنسی داشته باشیم، پس چه خوشی و سعادتی برای ما خواهد بود؟» یعنی جایی که لذایذ حسی و مادی وجود ندارد که ظاهرا مقصود بهشت روحانی است.
وی خاطرنشان کرد: شیخ الرئیس در ادامه بیان چنین می نویسد: «... کسی که این سخن را می گوید، لازم است به او فهمانده شود و گفته شود ای مسکین و بیچاره، حالی که فرشتگان و مافوق فرشتگان (اولیای الهی و انسانهای کامل) دارند، به مراتب بهجت آمیزتر و دلپذیرتر از حال چهارپایان است که می خورند و می آشامند و آمیزش جنسی دارند، بلکه چگونه میتوان این لذّات را با آن لذایذ معنوی مقایسه کرد، در حالی که قابل قیاس نیست.»
حجت الاسلام و المسلمین عباس نیکزاد گفت: ابن سینا در همان نمط تحت عنوان «تنبیه» می فرماید: «عارفان و وارستگان وقتی چرک مقارنت بدن از آنها برداشته شود و از شواغل بدن رهایی یابند، به عالم قدس و سعادت پرواز کنند و به کمال اعلا مستانه شوند و لذّت بی منتها برای آنها حاصل شود.
وی اظهار کرد: بوعلی در ادامه می نویسد: «... البته اینگونه نیست که پیش از مرگ، در زمانی که در قید بدن هستند، به کلی از این لذایذ محروم باشند؛ آنها که غرق در جبروت می گردند و از شواغل بدنی اعراض می کنند، همان زمان که در قید بدن هستند، بهره وافری از این لذّات معنوی دارند؛ به گونه ای که آنها را چنان به خود مجذوب می سازد که از لذایذ دیگر چشم می پوشند.»
استاد حوزه علمیه مازندران، به کلامی دیگر از بوعلی سینا اشاره کرد و یادآور شد: «نفوسی که بر فطرت اصلی باقی مانده باشند و با اشتغال به امور مادّی دچار قساوت و صلابت نشده باشند، اگر ذکری معنوی به گوششان برسد، (مانند تلاوت بسیار دلنشین قرآن و یا اشعار بلند عرفانی با آهنگ دلنواز) که مشتمل بر حالات مجردات و لذّت های معنوی بوده باشد، به تجربه های زیاد ثابت شده که یک حالت خاصّ مجهول السّببی و یک وجد و لذّت مفرطی به آنها دست می دهد؛ این بزرگترین موجب اینگونه لذّتها است و اگر کسی این مایه و زمینه در وی باشد خود به خود موجب خواهد شد که دنبالگیری کند، تا به حدّ اعلا از کمال و لذّت برسد.»
انتهای پیام. /
نظر شما