به گزارش خبرگزاری حوزه، همایش علمی «زن، خانواده و کنشگری مسئولانه» از سلسله نشستهای پژوهشی «مقاومت و تمدن نوین اسلامی» امروز پنجشنبه 14 آبان 1404 با حضور جمعی از اندیشمندان حوزوی و نخبگان فرهنگی، در سالن همایش کوثر اداره کل تبلیغات اسلامی استان قم برگزار شد.
در این همایش که به همت پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر و با همکاری ادارهکل تبلیغات اسلامی استان قم برگزار شد، حجتالاسلام والمسلمین محمد حسین طاهری اکردی، سرپرست ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور به شرح دو جریان فکری و تمدنی در طول تاریخ پرداخت.
تحلیل جریانهای فکری و تمدنی
سرپرست ستاد امر به معروف و نهی از منکر با اشاره به دو جریان فکری و تمدنی در طول تاریخ، توضیح داد که یکی از این جریانها مبتنی بر انسانمحوری و ناسیونالیسم عقلمحور است و جریان دیگر بر اساس آموزههای دینی و الهی شکل گرفته است.
وی با اشاره به شکلگیری «مکتب انسانمحور» گفت: وقتی جریان انسانمحوری نظاممند شد، انسانگرایی هیومنیستی حاکم گردید و به تعبیر برخی، مکتب انسانیت در جایگاه تعیینکننده قرار گرفت.
حجتالاسلام والمسلمین طاهری اکردی ادامه داد: آموزههای مدرن از جمله لیبرالیسم و نئولیبرالیسم بر آزادی فردی مطلق تأکید میکنند. این موضوع به حذف نقش خدا و آموزههای دینی از عرصه عمومی منجر میشود. اگر انسانمحوری محور قرار گیرد، دخالت آموزههای دینی در جامعه پذیرفته نمیشود و نتیجه آن انواع فردگرایی، بیتعهدی اجتماعی و فروپاشی پیوندهای جمعی است.
عاشورا؛ الگوی حرکت اجتماعی و تمدنی
وی به نقش نمادها و حرکتهای دینی در بیداری اجتماعی اشاره کرد و عاشورا را محور اصلی معرفی کرد و گفت: عاشورا قادر است مردم را در ابعاد گسترده اجتماعی و اخلاقی تحت تأثیر قرار دهد و به حرکتآفرینی در جامعه بینجامد. تجربههای تاریخی مانند قیام امام حسین علیه ظلم میتواند بنیانهای اخلاقی و مقاومت اجتماعی را تقویت کرده و به شکلگیری «حکومت آرمانی» و رویکردهای تمدنی منجر شود.
سرپرست ستاد امر به معروف و نهی از منکر با بیان نمونههایی از تاریخ اسلام و تجربههای امامان معصوم(ع)، میان «حکومت آرمانی» و «حکومت واقعگرا» تمایز قائل شد و تأکید کرد: حرکت دینی مبتنی بر آموزههای اصیل، توان تولید آرمانهای حقیقی را دارد و میتواند الگوی حرکت اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و بینالمللی شود.
ضرورت آموزش و مواجهه با جریانهای فکری معاصر
وی به اهمیت آموزشی و تمدنی در مواجهه با جریانهای فکری معاصر اشاره کرد و گفت: ترکیب نظریه و کنش اجتماعی میتواند مقاومت فرهنگی را شکوفا سازد. شناخت دقیق از جریانهای فکری معاصر، از جمله فلسفههای مدرن و پیامدهای اجتماعی آنها، شرط لازم برای طراحی سیاستهای فرهنگی و خانوادگی متناسب با آموزههای دینی است.
نقش زن و خانواده در تداوم ارزشهای دینی
حجتالاسلام والمسلمین طاهری اکردی با تأکید بر نقش زن و خانواده در تداوم ارزشهای دینی، ادامه داد: زن در اندیشه اسلامی تنها نقش عاطفی یا خانگی ندارد بلکه محور تربیت تمدنی است. او نخستین مربی انسان و بانی ارزشهای اجتماعی در نسلهاست. اگر زن مسئولیت خود را بهعنوان محور تربیت الهی بشناسد، جامعهای ساخته میشود که در آن آزادی با ایمان و کنشگری با ارزش همراه است.
وی افزود: بسیاری از بحرانهای اخلاقی و فرهنگی غرب ناشی از تضعیف نهاد خانواده و حاشیهراندن نقش تربیتی زن است. تمدن اسلامی بدون بازسازی جایگاه زن و خانواده نمیتواند به ثبات برسد.
بحران تمدن غرب و انسانمحوری
سرپرست ستاد امر به معروف و نهی از منکر به وضعیت کنونی تمدن غرب و پیامدهای انسانمحوری اشاره کرد و ادامه داد: تمدن غرب با محوریت اومانیسم، انسان را جایگزین خدا کرده و ارزشهای الهی را به حاشیه رانده است. نتیجه این روند ظهور نظامهای فکری و سیاسیای است که انسان را معیار نهایی همه چیز میدانند و از معنویت، اخلاق و مسئولیت جمعی تهی شدهاند.
وی افزود: وقتی محور جامعه از خدا به انسان تغییر کند، مکاتبی مانند سکولاریسم، لیبرالیسم و فردگرایی افراطی شکل میگیرند. این جریانها در ظاهر از آزادی دفاع میکنند، اما در باطن انسان را از حقیقت وجودی خود جدا میسازند و او را در چرخه لذت، مصرف و سود شخصی گرفتار میکنند.
آزادی مسئولانه در نگاه دینی
حجتالاسلام والمسلمین طاهری اکردی با اشاره به نقش تربیتی دین گفت: اسلام میخواهد انسان را به مقام خلیفةاللهی برساند؛ انسانی که در عین آزادی، مسئول است و در عین اختیار، تابع ارزشهای الهی است. کنشگری مسئولانه در نگاه دینی یعنی آزادی در چارچوب تعهد به حقیقت، نه آزادی در بیقیدی.
دوگانه آرمانگرایی و واقعگرایی
سرپرست ستاد امر به معروف و نهی از منکر با تحلیل دو رویکرد تاریخی در سیاست اسلامی ــ «آرمانگرایی» و «واقعگرایی» ــ افزود: در سیره امامان معصوم هم آرمانگرایی دیده میشود و هم واقعگرایی. آرمانگرایی به معنای حرکت بهسوی ارزشهای الهی است و واقعگرایی به معنای شناخت شرایط اجتماعی و تعامل حکیمانه با آن. حکومت آرمانی امام زمان (عج) بر اساس همین توازن شکل میگیرد؛ یعنی واقعیت را میبیند اما هدف را از یاد نمیبرد.
حجتالاسلام والمسلمین طاهری اکردی ادامه داد: امام حسن(ع) نماد واقعگرایی دینی و امام حسین(ع) نماد آرمانگرایی انقلابی است. هر دو در مسیر واحد حرکت میکردند، اما با تاکتیکهای متفاوت. جمهوری اسلامی ایران نیز ادامه همان خط فکری است که بر مبنای آرمانهای الهی و واقعیتهای اجتماعی بنا شده است. اگر این تعادل حفظ شود، جامعه اسلامی میتواند تمدن نوینی را بنا کند.
تمدن نوین اسلامی و مقاومت فرهنگی
وی سخنرانی با تأکید بر مفهوم «مقاومت فرهنگی» گفت: تمدن نوین اسلامی تنها با سلاح نظامی یا پیشرفت علمی محقق نمیشود، بلکه به مقاومت فکری، معرفتی و فرهنگی نیاز دارد. باید در برابر هجوم مفاهیم وارداتی مانند اومانیسم، فردگرایی و لذتگرایی، گفتمان دینی مبتنی بر مسئولیت، عدالت و معنویت را ترویج داد.
حجتالاسلام والمسلمین طاهری اکردی تصریح کرد:حرکت تمدنی امروز امت اسلامی از ایران آغاز شده، اما متعلق به همه ملتهای مؤمن و عدالتخواه است. اگر از مبانی دینی فاصله بگیریم، همان سرنوشت تمدنهای مادی غرب در انتظار ما خواهد بود. تنها راه نجات، بازگشت به ایمان، عقلانیت و کنشگری مسئولانه است.
بازتولید آموزههای مهدویت
سرپرست ستاد امر به معروف و نهی از منکر در پایان افزود: آموزه مهدویت ما به خارج از ایران منتقل شده و حتی در آمریکا بازتولید شده است. آنان تلاش دارند مفاهیم الهی ما مانند خدا، مهدی و عاشورا را تحریف کنند. ضعف ما این است که کنشگری دینی را بهطور کامل درک نکردهایم و هنوز نتوانستهایم پاسخ درخور ارائه دهیم. نخستین هفت سال پیش از ظهور و آخرین هفت سال، یعنی ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۷ و سپس ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۱، دورههایی هستند که دشمنان برنامههای خود را پیش خواهند برد.
انتهای پیام
نظر شما