سه‌شنبه ۴ آذر ۱۴۰۴ - ۱۴:۴۵
زندگی حضرت زهرا (س) زندگی در مسیر متعارف است

حوزه / حجت الاسلام و المسلمین آلوستانی گفت: اگر انسان در مسیر حق‌طلبی حرکت نماید، هم از لحاظ زندگی فردی موفّق می‌ باشد؛ هم از لحاظ زندگی اجتماعی در آرامش است و هم از لحاظ شرعی مورد تأیید قرار خواهد گرفت.

حجت الاسلام و المسلمین حمیدرضا آلوستانی از اساتید حوزه علمیه در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری با اشاره به ایام شهادت حضرت زهرا (س) اظهار داشت: زندگی حضرت صدیقه طاهره (س) زندگی از مسیر متعارف بوده است.

استاد حوزه علمیه قم گفت: رمز موفقیّت انسان، در گرو حرکت در مسیر متعارفی که شرع آن را تأیید نموده، می‌ باشد؛ کما اینکه سیره عملی مولای متّقیان (ع) و حضرت فاطمه (س) نیز مؤیّد این سخن است؛ چراکه حضرت صدّیقه کبری (س) زمانی که امام علی (ع) را برای بیعت بردند، وظیفه عرفی و شرعی خود را در آن دیدند که برای دفاع از امام خویش به مسجد بروند؛ و وظیفه عرفی همان مسیر متعارف و وظیفه شرعی همان مسیر شرعی می ‌باشد.

وی افزود: انسان در مسیر زندگی لازم است که از اسباب عرفی و طرق متعارف بهره بگیرد به همین جهت افرادی که در امور مختلف به سرعت و بدون سبب عقلایی و دقّت لازم، به یقین و قطع می‌رسند، مسیر متعارف شرعی را انتخاب ننموده‌ اند. اینگونه افراد در برخورد با مسائل عرفی، هیچگاه نمی ‌توانند مسیر عادی را در پیش بگیرند؛ زیرا قطع و یقین‌ های ایشان معمولا از مبادی غیر معتبر مانند حدس‌ های سریع، تخیّلات یا اعتماد به اسبابی که عرف آن‌ها را کافی برای یقین نمی ‌دانند، حاصل می‌ شود.

حجت الاسلام و المسلمین آلوستانی اظهار کرد: این گروه علاوه بر آنکه در نگاه عرف مورد نکوهش و ذمّ قرار می ‌گیرند، در نگاه شرع نیز در برخی موارد مورد نکوهش قرار می ‌گیرند؛ مثلا شخصی که از طریق حدس و گمان، قطع به عمل خلاف شریعت فرد دیگر می‌ کند، بدون تردید مصداق آیه شریفه ۱۲ سوره مبارکه حجرات: «یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ‌ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ‌ الظَّنِّ‌ إِنَّ‌ بَعْضَ‌ الظَّنِّ‌ إِثْمٌ» ‌می ‌باشد. بنابراین مسیر متعارف شرعی نقطه مقابل مسیر غیر متعارف غیر شرعی است که منشأ تمام مشکلات روحی و روانی، به آن بازگشت می‌ نماید.

وی ابراز کرد: حرکت در مسیری که متعارف شرعی نباشد، آثار و پیامدهای منفی بسیاری را به دنبال دارد.

استاد حوزه علمیه قم گفت: رویّه عرف اهل محاوره در مواجهه با مسائل فردی و اجتماعی، پیروی کردن از حقّ می‌ باشد. خداوند متعال نیز حقّ طلبی را با بیانات گوناگونی تأیید نموده است؛ مثلا در آیه شریفه ۸۱ سوره مبارکه إسراء فرموده‌اند: «و قُلْ جاءَ الْحَقُّ‌ وَ زَهَقَ الْباطِلُ إِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقا».

وی افزود: حضرت علی (ع) مصداق بارز برای حقّ طلبی و حرکت در مسیر متعارفی هستند که شرع آن را تأیید کرده است. تا جایی که پیامبر مکرّم اسلام (ص) در این زمینه می ‌فرمایند: «عَلِیٌّ مَعَ الحَقِّ و الحقُّ مَعَ عَلِیٍّ».

حجت الاسلام و المسلمین آلوستانی خاطرنشان کرد: إبن أبی الحدید در «شرح نهج البلاغة» می‌ نویسد: «قد ثَبَتَ عنه فی الأخبار الصحیحة أنّه قال: «عَلِیٌّ مَعَ الحَقِّ و الحقُّ مَعَ عَلِیٍّ یَدُورُ حَیْثُمَا دَارَ» (ج ۲، ص ۲۹۷)

وی یادآور شد: مرحوم شیخ حرّ عاملی در «إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات» در ضمن مطلبی، حدیث مذکور را متواتر دانسته و می‌نویسد: «... للحدیث المتواتر من قوله: «عَلِیٌّ مَعَ الحَقِّ و الحقُّ مَعَهُ لا یَفْتَرِقَانِ حَتَّی یَرِدَا عَلَیَّ الحَوْضَ» (ج ۲، ص ۳۱۸)

استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: اگر انسان در مسیر حقّ طلبی حرکت نماید، هم از لحاظ زندگی فردی موفّق می‌باشد، هم از لحاظ زندگی اجتماعی در آرامش است و هم از لحاظ شرعی مورد تأیید قرار خواهد گرفت؛ لکن اگر در مسیر مزبور حرکت ننماید، در هر سه زوایه یعنی فردی، اجتماعی و شرعی ضرر خواهد دید. امام علی (ع) در روایتی، باطل را ناتوان ‌ترین یاور برشمرده و می ‌فرمایند: «البَاطِلُ أَضعَفُ نَصِیْرٍ» (غرر الحکم و درر الکلم، ص ۴۴) همچنین در روایتی دیگر آن را فریب ‌دهندۀ گمراه کننده توصیف نموده و می‌ فرماید: «البَاطِلُ غُرُورٌ خَادِع» (غرر الحکم و درر الکلم، ص ۳۷)

استاد حوزه علمیه قم اضافه کرد: در طول تاریخ نمونه‌ های فراوانی برای کسانی که به دنبال باطل بوده‌اند، وجود دارد که امروزه هیچ نام و نشانی از آنها نیست. البته شاید کمترین اثر حرکت در مسیر حقّ طلبی و مسیری که هم عرف آن را تأیید می ‌کند و هم شرع، بیدار شدن مردم و ملّت ‌ها بعد از گذشت زمان می ‌باشد؛ همچنان که سیر حرکت مرحوم حضرت امام و مقام معظّم رهبری نیز گواه بر آن است.

حجت الاسلام و المسلمین آلوستانی اضافه کرد: رویّه عرف اهل محاوره در مواردی که ظلم محقّق می ‌شود، عدم پیروی از آن و ایستادگی در مقابل آن می ‌باشد. خداوند متعال هم در قرآن کریم بارها به مسأله ظلم اشاره نموده ‌اند مثلا در آیه شریفه ۲۷۹ سوره مبارکه بقرة می‌ فرمایند: «لَا تَظْلِمُونَ و لا تُظْلَمُونَ». حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مصداق تمام عیار ظلم ستیزی و حرکت در مسیر متعارفی که شرع آن را تأیید کرده، هستند.

وی ابراز کرد: ایشان بعد از ماجرای هجوم دشمنان، در قالب ‌های مختلفی در مقابل ظلم ایستادند و به دفاع از امام خویش پرداختند؛ به عنوان مثال هنگامی که امیرالمؤمنین علی(ع) را به زور و ظالمانه به سمت مسجد می‌ بردند، میان آنها و امام خود، حائل شد و فرمود: «و اللّه لا أدعکم تجرّون ابن عمّی ظلما ...» یعنی به خدا قسم نمی‌گذارم که پسر عموی خود را به صورت کشان کشان و از روی ظلم به مسجد ببرید. (نوادر الأخبار فیما یتعلّق بأصول الدین، ص ۱۸۳؛ عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال، ج ۱۱، قسم ۲، ص ۵۷۲؛ فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، ص ۵۴۲)

استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: پیامبر مکرّم اسلام (ص) در مورد حضرت فاطمه زهرا (س) فرمود: «فَاطِمَةُ بضْعَةٌ مِنِّی فَمَنْ أَغْضَبَهَا أَغْضَبَنِی». حدیث مزبور هم در کتب روایی امامیّه نقل شده است. (روضة المتّقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج ۸، ص ۵۸۷) و هم در کتب روایی اهل سنّت. (صحیح البخاریّ و هو الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول اللّه وَ سننه و أیَّامه، ص ۹۱۰، ح ۳۷۱۴، ناشر: دار الفکر، مکان: بیروت-لبنان) کما اینکه صاحب کتاب «تفسیر الکاشف» در بیان اینکه این حدیث بین فریقین مورد پذیرش است، می‌ نویسد: «و مِمَّا إِسْتَدَلَّ بِهِ القَائِلُوْنَ بِأَفضلیة فَاطِمَة (س)، مَا تَوَاتَرَ عَنْ أَبیهَا مِنْ طَرِیْقِ السّنَّةِ و الشّیْعَةِ: «فَاطِمَةُ بضْعَةٌ مِنِّی فَمَنْ أَغْضَبَهَا أَغْضَبَنِی» (التفسیر الکاشف، ج ۲، ص ۵۸) درحالی‌که بسیاری از افراد در ماجرای هجوم دشمنان به خانه امیرالمؤمنین علی(ع)، حضرت صدّیقه کبری (س) را به خشم در آوردند.

وی تصریح کرد: صاحب «الملل و النحل» از قول ابراهیم بن سیار أبو اسحاق نظّام معتزلی بیان می ‌کند: «[إنّه] ضرب بطن فاطمة یوم البیعة حتّی ألقت الجنین من بطنها و کان یصیح: احرقوا دارها بمن فیها و ما کان فی الدار غیر علیّ و فاطمة و الحسن و الحسین» (ج ۱، ص ۷۱، الشهرستانی، محمّد بن عبد الکریم)

حجت الاسلام و المسلمین آلوستانی گفت: در کتاب «تاریخ بغداد و ذیوله» آمده است: «إبراهیم بن سیار، أبو إسحاق النظام: ورد بغداد و کان أحد فرسان أهل النظر و الکلام عَلَی مذهب المعتزلة ...» (ج ۶، ص ۹۴.) همچنین در «المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک» گفته شده است: «إبراهیم بن سیار، أبو إسحاق البصری النظام کان من کبار المتکلّمین علی مذهب المعتزلة ...» (ج ۱۱، ص ۶۶)

استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: اگر انسان در مسیر ظلم ستیزی حرکت نماید، هم از لحاظ زندگی فردی موفّق خواهد بود، هم از لحاظ زندگی اجتماعی در آرامش می‌ باشد و هم از لحاظ شرعی مورد تأیید است؛ امّا اگر در این مسیر حرکت ننماید، در هر سه زوایه ضرر خواهد دید.

وی تأکید کرد: امروزه نیز ملّت ‌ها به جهت روشن شدن حقائق، به آسانی ظالم را از مظلوم تشخیص می‌ دهند، ظالمی همچون رژیم صهیونیستی و مظلومی همچون غزّه. بدون تردید کشورهایی که به حمایت از ظلم و ظالم برخاستند، محکوم به فنا هستند. روشن است که در این جهت فرمایشات مقام معظّم رهبری به عنوان امام المسلمین بسیار مؤثّر می‌ باشد.

حجت الاسلام و المسلمین آلوستانی اظهار کرد: زندگی حضرت زهرا (س) نمونۀ کامل سادگی، قناعت و معنویت در بستر زندگی روزمرّه متعارف بود. خانۀ ایشان یکی از ساده ‌ترین خانه‌های مدینه بود؛ اتاقی کوچک با سقفی از شاخه ‌های خرما و فرشی از پوست گوسفند که گاهی زیرانداز و گاهی روانداز بود. در عین حال، آن خانه مرکز نور و معرفت بود و پیامبر اکرم (ص) بارها به آن وارد می‌شد و سلام خدا را بر اهل آن می‌ رساند.

استاد حوزه علمیه قم ابراز کرد: در حدیثی آمده است: «فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ‌ «وَ أْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَیْها» قَالَ: نَزَلَتْ فِی عَلِیٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ «علیهم‌السلام» کَانَ رَسُولُ اللَّهِ «صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلّم» یَأْتِی بَابَ فَاطِمَةَ کُلَّ سُحْرَةٍ فَیَقُولُ: السَّلَامُ‌ عَلَیْکُمْ‌ أَهْلَ‌ الْبَیْتِ‌ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ الصَّلَاةَ یَرْحَمُکُمُ اللَّهُ‌ إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً» (بحار الأنوار، ج ۲۵، ص ۲۲۰)

وی خاطرنشان کرد: حضرت زهرا (س) در کنار عبادت و علم، در امور خانه و تربیت فرزندان نقش مستقیم داشت. خود آرد می ‌کرد، نان می‌ پخت، لباس می ‌دوخت و در کار خانه با امیرالمؤمنین علی(ع) بود. با این حال، هیچگاه سختی را بر زبان نمی ‌آورد و حتّی در اوج خستگی، زبان خویش به ذکر و شکر خدواند متعال باز بود.

حجت الاسلام و المسلمین آلوستانی اظهار کرد: غذای خانۀ حضرت فاطمه (س) معمولا نان جو و خرما بود، امّا همان اندک را نیز بارها به نیازمندان بخشیدند؛ چنان‌ که سوره «هَلْ أتَی» درباره سه روز روزۀ متوالی ایشان و خانواده ‌اش در حالی نازل شد که غذای خود را به مسکین و یتیم و اسیر بخشیدند. (إحقاق الحقّ و إزهاق الباطل، ج ۳، ص ۱۵۷ - ۱۷۰)

وی افزود: زندگی ایشان هر چند از نظر ظاهری ساده و سخت بود، امّا سرشار از آرامش، محبّت، ایمان و هماهنگی بود؛ الگویی که نشان می‌دهد ارزش انسان در تجمّل و رفاه نیست، بلکه در ایمان، اخلاص و خدمت به دیگران است. ما باید به شیوه عادی و متعارف زندگی کنیم کما اینکه اهل بیت (ع) و حضرت رسول خدا (ص) اینگونه بودند. از این رو در آیه شریفه ۱۱۰ سوره مبارکه کهف و همچنین آیه شریفه ۶ سوره مبارکه فصّلت فرمودند: «أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ»

انتهای پیام. /

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha