حجتالاسلام والمسلمین فرهاد عباسی معاون پژوهش حوزههای علمیه در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه تأکید کرد: حوزههای علمیه رسالتی چندبُعدی در عرصههای تربیتی، تبلیغی و بهویژه علمی بر عهده دارند. اهمیت علم در حوزههای علمیه به حدی است که بخشی از عنوان این نهاد، برگرفته از همین مفهوم است.
وی با تأکید بر ضرورت توجه به آموزش پژوهش محور، افزود: بر اساس این نگاه، تولید علم تنها زمانی به بار مینشیند که از مسیر پژوهش عبور کند؛ پژوهشی که نقشی اساسی در تولید، ترویج و آموزش علم ایفا میکند. به همین دلیل مدیریت حوزههای علمیه «آموزش پژوهشمحور» را شعار محوری خود قرار داده و معتقد است آموزشی ثمربخش خواهد بود که به پژوهشهای فاخر و عمیق علمی منتهی شود.
تأکید رهبر معظم انقلاب بر جایگاه پژوهش در مسیر تمدنسازی
معاون پژوهش حوزههای علمیه ادامه داد: در همین راستا و با توجه به پیام نورانی و راهگشای رهبر معظم انقلاب به مناسبت یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم که در آن از حوزه بهعنوان «پیشرو و سرآمد» یاد شده است، معاونت پژوهش حوزههای علمیه، دوره جدید فعالیتهای خود را با محوریت این توصیهها آغاز کرد.
حوزههای علمیه مأموریت تمدنی دارند
وی در ادامه خاطرنشان کرد: بر اساس این پیام، پژوهش در حوزههای علمیه نباید تنها بهعنوان یک نهاد اجرایی یا هماهنگکننده فعالیتهای پژوهشی تلقی شود، بلکه باید بهمثابه مغز متفکر تمدنساز حوزه شناخته شود. حوزههای علمیه بهویژه در گام دوم انقلاب اسلامی، مأموریتی تمدنی بر عهده دارند و پژوهش، قرارگاه مرکزی تولید فکر و راهبری تمدن نوین اسلامی به شمار میآید.
طراحی رسالتهای جدید برای معاونت پژوهش
معاون پژوهش حوزههای علمیه با اشاره به ماموریتهای این معاونت گفت: در پرتو رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، معاونت پژوهش حوزههای علمیه مأموریت دارد تا فعالیتهای خود را با نگاه تمدنساز و هدفمند طراحی و اجرا کند. این معاونت باید در سطحی فعالیت کند که بتواند نقشآفرینی مؤثر در تولید فکر، نوآوری علمی و هدایت جریانهای معرفتی مرتبط با ساخت تمدن نوین اسلامی داشته باشد. بر مبنای این چارچوب مجموعهای از رسالتهای جدید برای معاونت پژوهش تعیین شده است که در دوره پیشرو با جدیت دنبال خواهد شد.
حجتالاسلام والمسلمین عباسی با تبیین رویکردهای کلان معاونت پژوهش حوزه های علمیه در راستای تحقق «پیام حوزه پیشرو و سرآمد»، پنج محور اساسی را تشریح کرد.
محور نخست: بازتعریف فلسفه و هویت پژوهش حوزوی
حجتالاسلام والمسلمین عباسی با اشاره به پیام رهبر انقلاب درباره رسالتهای حوزه علمیه، تصریح کرد: فلسفه و هویت پژوهش حوزوی باید دقیقاً بر پایه چارچوبهای بنیادینی شکل بگیرد که از پیام رهبری استخراج شده است. نگاه ما به چیستی و چرایی پژوهش، نیازمند بازخوانی و بازتعریف در همین چارچوب است.
محور دوم: بازمهندسی هوشمندانه ساختار و مدیریت نظام پژوهش
وی با تأکید بر اینکه ساختارهای فعلی پژوهش در حوزه نیازمند «بازمهندسی هوشمندانه» است، گفت: یکی از شاخصههای این بازمهندسی، گذار از پژوهش فردمحور به پژوهشهای نهادی و شبکهای است؛ ضرورتی که امروز انکارناپذیر است. در این مسیر باید نظام جامع مدیریت پژوهشِ مسئلهمحور شکل بگیرد، پژوهشکدههای تخصصی و راهبردی تأسیس شود و بستر همکاریهای میانرشتهای میان نهادهای مختلف فراهم گردد.
محور سوم: توسعه قلمرو روششناسی پژوهش
معاون پژوهش حوزههای علمیه، تحول در روششناسی پژوهش را پیشنیازی مهم برای ایجاد تغییرات بنیادین دانست و افزود: برای دستیابی به تحول عمیق، باید از پژوهشهای بنیادین در حوزه فلسفههای مضاف حمایت جدی شود. همچنین غربشناسی انتقادی و نظریهپردازی ایجابی باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد. پژوهشهای آسیبشناسانه و انتقادی درونی نیز نیازمند اهتمام بیشتری است.
محور چهارم: تحول در آموزش پژوهشمحور
این استاد حوزه علمیه با اشاره به برنامههای حوزه علمیه برای ارتقای آموزشهای پژوهشی گفت: تدوین نقشه جامع علمی طلبه، نهضت تولید و بازنگری متون درسی و نیز تأسیس و تقویت مبانی فقه میانرشتهای از اولویتهای اصلی ما در مسیر آموزش پژوهشمحور خواهد بود.»
محور پنجم: ارتقای نظام ارتباطی و اثرگذاری پژوهش
وی با بیان اینکه «علوم حوزوی باید به بلاغ مبین تبدیل شوند»، اظهار داشت: پژوهشهای حوزوی باید در متن جامعه و عرصه جهانی اثرگذاری خود را نشان دهند. امیدواریم با پیگیری راهبردها و راهکارهایی که در راستای تحقق فرمایشات رهبر معظم انقلاب طراحی شده، بتوانیم خدمات خود را بهگونهای شایسته عرضه کنیم.
تشکیل شورای راهبردی مراکز پژوهشی با مأموریت همافزایی علمی
معاون پژوهش حوزههای علمیه در ادامه تأکید کرد: شورای راهبردی مراکز پژوهشی با افقهای جدیدی تشکیل شده است تا همافزایی و هماهنگی میان نهادهای پژوهشی حوزه را بر اساس سیاستهای کلان و الزامات حکمرانی پژوهش به عنوان یکی از جلوههای حکمرانی نرم تقویت کند.
اصلاح فرآیند رسالهنویسی و جهتدهی به پایاننامهها برای حل مسائل کلان
وی با اشاره به بازنگری گسترده در فرآیند رسالهنویسی افزود: از مرحله انتخاب موضوع تا کاربست پایاننامهها، باید از تکرار مباحث صرفاً نظری عبور کنیم و پژوهشها را به سمت حل مسائل کلان علوم انسانی و اسلامی سوق دهیم. شناسایی چالشهای بنیادین، اصلاح ساختارهای اجرایی و بهینهسازی نظام تصویب موضوعات، از برنامههایی است که آغاز شده و «بهزودی نتایج آن به ثمر خواهد نشست.
بازطراحی طرحهای نیازسنجی با هدف پیوند واقعی پژوهش و نیازهای جامعه
حجتالاسلام والمسلمین عباسی در ادامه یکی از اولویتهای مهم معاونت پژوهش را روزآمدسازی طرحهای نیازسنجی دانست و تصریح کرد: با رویکردی نو در پی آن هستیم که طرحهای نیازسنجی را به عرصههای مختلف کاربست پژوهشی متصل کنیم. ایجاد پیوند واقعی میان نتایج این طرحها با نیازهای جامعه و نظام اسلامی موجب خواهد شد پژوهشها از سطح گزارشهای پژوهشی فراتر رفته و وارد حوزه تصمیمسازی، حل مسائل حکمرانی و جهتدهی فعال به موضوعات رسانههای حوزوی شوند.
تقویت رؤیتپذیری علوم حوزوی در پایگاههای استنادی ملی و بینالمللی
معاون پژوهش حوزههای علمیه همچنین از برنامهریزی جدی برای توسعه رؤیتپذیری علوم حوزوی در پایگاههای استنادی ملی و فراملی خبر داد و اظهار کرد: حوزه علمیه در تولید پژوهشهای علمی پیشرو است، اما لازم است این تولیدات در پایگاههای علمی معتبر به شکل گستردهتری معرفی و نمایانی شود. افزایش رؤیتپذیری آثار حوزوی، سهم حوزه در چرخه جهانی دانش را تقویت کرده و به افزایش استنادپذیری و ارتقای اثرگذاری علمی میانجامد. امیدواریم مجموعه این اقدامات، گامی مهم در جهت تحول پژوهشهای حوزوی و نقشآفرینی مؤثرتر حوزه در پاسخ به نیازهای جامعه و نظام اسلامی باشد.
بهسازی مدیریت کتابخانههای حوزوی در دستور کار است
حجتالاسلام والمسلمین عباسی، ساماندهی و بهسازی مدیریت کتابخانههای حوزوی را بهعنوان یکی از اولویتهای معاونت پژوهش دانست و گفت: حمایت و ساماندهی و نیز بهسازی کتابخانههای حوزههای علمیه در دستور کار این معاونت قرار دارد.
بینالمللیسازی پژوهش، اولویت برجسته حوزههای علمیه
معاون پژوهش حوزههای علمیه با تأکید بر اهمیت گسترش فعالیتهای علمی فرامرزی، اظهار داشت: بسیاری از تولیدات علمی فاخر حوزههای علمیه باید ترجمه و فراتر از مرزهای کشور معرفی و منتشر شود. همچنین لازم است پژوهشهای خارج از کشور نیز به داخل منتقل شده و در اختیار پژوهشگران ما قرار گیرد تا بتوانند در نقد و تحلیل آنها نقش فعالتری ایفا کنند. در چشمانداز برنامههای ما، توجه ویژه به ابعاد بینالمللی پژوهش بهصورت برجسته مورد اهتمام است.
دعوت از طلاب و اساتید برای مشارکت در رویدادهای پژوهشی
حجتالاسلام والمسلمین عباسی با اشاره به گستره فعالیتهای معاونت پژوهش، اظهار کرد: مراکز پژوهشی متعدد با رتبههای مختلف، مجلات علمی معتبر، کتابخانههای حوزوی و رویدادهای برجستهای همچون نمایشگاه سالانه مشکاة، جشنواره علامه حلی و جشنواره کتاب سال حوزه، از ظرفیتهای مهم حوزههای علمیه هستند. از تمام اساتید، طلاب و فرهیختگان دعوت میکنیم در این فعالیتها حضور فعال داشته باشند.
حمایت از پژوهشگران آزاد و نقشآفرینی انجمنهای علمی
معاون پژوهش حوزههای علمیه، سامانبخشی، هدایت و حمایت از پژوهشگران آزاد را از اقدامات مؤثر معاونت پژوهش دانست و ادامه داد: انجمنهای علمی حوزه، با حدود ۲۶ انجمن فعال، اکنون محل اجتماع نخبگان و فرهیختگان حوزوی است و از افتخارات علمی حوزههای علمیه به شمار میآید.
حرکت در مسیر تحقق منویات رهبر انقلاب اسلامی
حجتالاسلام والمسلمین عباسی در پایان تأکید کرد: همه این فعالیتها و رویدادهای پژوهشی در راستای تحقق منویات رهبر معظم انقلاب، مراجع عظام تقلید، شورای عالی حوزه و مدیریت حوزههای علمیه ادامه خواهد یافت و تلاش میکنیم این مسیر با جدیت بیشتری نسبت به گذشته دنبال شود.
انتهای پیام/










نظر شما