حجت الاسلام و المسلمین علی احمدپور از اساتید حوزه در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری با اشاره به جایگاه روایی امامزاده ناصرالحق (ناصر کبیر) اظهار داشت: روایت بیش از ۵۰۰ کلام اهل بیت (ع) به این امامزاده واجب التعظیم انتساب دارد که از جمله آنها حکمت ۴۴۴ نهج البلاغه است.
وی تأکید کرد: اگرچه مؤلف نهج البلاغه، سید رضی (ره) از نوادگان امامزاده ناصرالحق است، اما پنج کلام امیرالمؤمنین علی (ع)، در نهج البلاغه، یعنی خطبه ۵۰ و ۱۰۳ و حکمت های ۱۳۱، ۱۴۷ و ۴۴۴ به روایت این امامزاده عظیم القدر است؛ شخصیتی که از علمای اعلام امامیه و از مروّجین بزرگ تشیع محسوب می شود و او را به عنوان شخصیتی مؤثر در تمدن اسلامی برشمرده اند.
استاد حوزه علمیه ابراز کرد: در حکمت ۴۴۴ از امیرالمؤمنین علی (ع) روایت شده است: «قَلِیلٌ مُدُومٌ عَلَیْهِ خَیْرٌ مِنْ کَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْه؛ کار اندک اما پیوسته ای که از آن خسته نشوی، بهتر از کار بسیار اما ملال آوری است که از آن بیزاری.»
جایگاه حکمتهای نهجالبلاغه به عنوان «طبّ روحانی»
حجت الاسلام و المسلمین احمدپور با تقسیم بندی نیازهای انسان به دو حوزه «جسمانی» و «روحانی»، به جایگاه اهل بیت (ع) به عنوان طبیبان حقیقی بشریت اشاره کرد و گفت: انسان برای سلامت جسم، به پزشک و داروی مادی نیاز دارد، اما دردهای اصلی او، دردهای روحی و معنوی است، درد غفلت، حیرت، وابستگی به فانی و دوری از کمال مطلق. درمان این دردها، تنها در مکتب انبیا و اولیای الهی، خصوصاً در کلمات گوهربار مولی الموحدین، امام امیرالمؤمنین علی (ع) یافت می شود.
وی تأکید کرد: بیان اهل بیت (ع)، دارو و درمان است و حکمت های نهجالبلاغه، نسخه های شفابخشی هستند که برای درمان دردهای همیشگی بشر در همه اعصار تجویز شده اند.
تحلیل سهگانه حکمت ۴۴۴، کمیت، کیفیت، و تداوم
استاد حوزه علمیه در تحلیل این حکمت، چارچوب سه بُعدی ارائه داد و گفت: نقد کمّیت محوری صرف: نگاه رایج در دنیای مادی، نگاه کمی است، بیشتر داشته باش، بیشتر مصرف کن، بیشتر به دست آور. اما امیرالمؤمنین علی(ع) با این حکمت، اساس این نگاه را به چالش می کشند. ایشان می فرمایند معیار برتری، کمیت محض نیست. بسیاری داشته ها و کارهای زیاد، اگر موجب ملالت، خستگی روحی، و حتی گناه شوند، نه تنها خیر نیستند، بلکه وبال و حسرتی بر دوش انسان خواهند بود.
کیفیّت و جهت گیری عمل: معیار اصلی، کیفیّت و جهت گیری عمل است. عملی که هرچند اندک، اما در مسیر حق و برای رضای خدا باشد، چون به امر ابدی (ذات الهی) متصل شده است، خود رنگ ابدیت می گیرد و ارزشی بی نهایت پیدا می کند. در مقابل، عملی که انبوه است اما انگیزه اش نفسانی، دنیوی یا برای ریا باشد، هر چند در ظاهر بزرگ جلوه کند، در واقع فانی و بی ارزش است. اینجا است که مفهوم «باقیات الصالحات» در قرآن کریم خود را نشان می دهد.
تداوم و استمرار، رمز تأثیرگذاری: کلید واژه این حکمت، «مُدُومٌ عَلَیْهِ» است، استمرار و پیوستگی، معجزه میآفریند. قطره آبی که پیوسته بر سنگی بچکد، آن را سوراخ می کند. رابطه اندک اما مستمر با خداوند (مثلاً با یک ذکر روزانه، یا یک عمل خیر جاری)، تأثیرش عمیقتر و پایدارتر از رابطههای مقطعی و پرحجم اما بیثبات است. این تداوم است که ملکه نفسانی میسازد و شخصیت انسان را پایدار و بیمه میکند.
استاد حوزه علمیه با اشاره به مصادیقی در این زمینه خاطرنشان کرد: نماز شبِ مستمر، حتی اگر دو رکعت باشد، به دلیل پیوند با خدا و ایجاد نورانیت دائمی در قلب، از صد رکعت نمازِ بیروح و بدون حضور قلب، برتر است، روزه مستمره مثل روزههای سهروزه هر ماه از انباشت روزه های پراکنده اما بینظم، اثر معنوی بیشتری دارد.
وی ادامه داد: درآمد متوسطی که از راه حلال، با آرامش خاطر و قناعت به دست آید و انسان را از یاد خدا غافل نکند، به مراتب از ثروت انبوهی که با حرص، اضطراب، ظلم و غفلت از خدا همراه است، بهتر و سعادتمندانه تر است. گاهی ثروت زیاد، دام انسان را بیشتر می گیرد و او را به ملامت می کشاند.
حجت الاسلام و المسلمین احمدپور بیان کرد: دوستی و محبتی اندک اما صادقانه، عمیق و پایدار، از هزاران رابطه سطحی و مصلحتی که فردا به دشمنی می گراید، ارزشمندتر است، هنر، در عمق بخشیدن و ابدی کردن روابط است، نه گسترش کمّی آن.
پیوند حکمت با مفهوم «انسان ابدی» و «هدف آفرینش»
وی با تعمق فلسفی عرفانی، به ریشه این حکمت پرداخت و ابراز کرد: خداوند در قرآن می فرماید: «کُلُّ مَنْ عَلَیْهَا فَانٍ وَیَبْقَیٰ وَجْهُ رَبِّکَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ». هر چه غیر خدا است، فانی است. انسان نیز موجودی ابدی است که برای زندگی جاوید آفریده شده است، بنابراین، هر عملی که به امر فانی تعلق بگیرد، سرنوشتی جز فنا ندارد و انسان را نیز با خود به فنا می کشاند. اما هر عملی که به ذات ابدی خداوند متصل شود، خود نیز ابدی میشود و انسان را با خود به سوی بقا می برد. حکمت امیرالمؤمنین علی (ع) دقیقاً ناظر بر همین اصل است، دنبال «قلیل مدوام» باش، یعنی دنبال عملِ متصل به ابدیت باش، حتی اگر در چشم دنیا کوچک جلوه کند.
استاد حوزه با اشاره به روایت شدن این کلام امیرالمؤمنین علی (ع) از امامزاده ناصرالحق حسن بن علی اظهار کرد: تیسیر المطالب فی أمالی أبی طالب؛ صفحه ۵۲۷ آمده است: «وَ بِهِ قَالَ حَکَی الْقَاضِی أبو عَبْدِ الله الْوَلِیدِی فِی کِتَابِ الأَلْفَاظِ، عَنِ النَّاصِرِ لِلْحَقِّ الْحَسَنِ بن عَلِیٍّ علیه السلام، قَالَ: سَمِعْتُهُ یَقُولُ: کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیٌّ علیه السلام، یَقُولُ فِی خُطْبَتِهِ: قَلِیلٌ مَدُومٌ عَلَیْهِ خَیْرٌ مِنْ کَثِیرٍ مَمْلُولٌ مِنْهُ، إِذَا أَضَرَّتِ النَّوَافِلُ بِالْفَرِیضَةِ فَارْفُضُوهَا، قَالَ: وَسَمِعْتُهُ - یَعْنِی النَّاصِرَ علیه السلام-، یَقُولُ وُ یَرَدِّدُ هَذَا کَثِیراً: مَنْ أَخَافَکَ حَتَّی یَطْرَحَکَ فِی الأَمْنِ خَیْرٌ مِمَّنْ أَمَّنَکَ حَتَّی یَطْرَحَکَ فِی الْخَوْفِ.»
وی افزود: کلام امیرالمؤمنین علی (ع) در حکمت ۴۴۴ نهج البلاغه در کنار حکمت ۱۳۱ و حکمت ۱۴۷ و همچنین خطبه های ۵۰ و ۱۰۳ به روایت امامزاده ناصرالحق، این عالم برجسته مذهب حقّه امامیه است؛ و سید رضی (ره) که خود، از نوادگان این امامزاده واجب التعظیم است، به تألیف نهج البلاغه پرداخته است.
حجت الاسلام و المسلمین احمدپور تأکید کرد: اعتبار یک کتاب حدیثی، به دو امر است: سند و محتوا. سید رضی (ره) در گردآوری نهج البلاغه، از راویان موثق و بزرگی بهره برده است. امامزاده ناصرالحق از جمله این چهره های مورد اعتماد است که نامش بر قطعاتی از این گنجینه جاودان، از جمله این حکمت، ثبت شده است. این امر نشان می دهد که نه تنها معصومین (ع)، بلکه پیروان راستین و عالمان عامل به سخنان آنان نیز در انتقال این میراث نورانی نقش داشته اند. گویی خود این راویان با نقل و انتشار این کلمات، در مسیر ابدیت گام نهاده و نام خود را جاودانه کردهاند. زیارت این بزرگواران و یادکرد آنها، یادآوری همین مسیر است.
وی به تشریح پیام این حکمت برای انسان معاصر پرداخت و یادآور شد: در دنیای پرزرق و برق و کمّیگرای امروز که ارزشها بر اساس عدد و رقم تعریف می شود، این کلام امیرالمؤمنین علی(ع) یک اصل حیاتی را به ما میآموزد و آن عبارتند از، به جای گسترش بیرویه و سطحی، تعمق و استمرار را انتخاب کنید، به جای انباشت ثروت و مقامی که شما را اسیر خود میکند، به کفاف و قناعت روی آورید، به جای روابط پرتعداد اما بیثبات، به دوستان عمیق و وفادار بها دهید و محور تمام اعمال خود را اتصال به خداوند ابدی قرار دهید تا زندگیتان رنگ بقا بگیرد.
انتهای پیام. /
نظر شما