سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، با توجه به انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری پیش رو در 7 اسفند، مطالبی دربارۀ احکام انتخاباتی از کتاب «احکام انتخابات»، سید سیف الله نحوی را به صورت سلسله وار ارائه می دهد.
بیدارسازی و هدایت انسان ها برای شناخت حق از باطل و شناساندن بهترین راه و مسیر حرکت های فردی و اجتماعی جهت انتخاب و گزینه اصلح از مسائلی است که به عنوان امر به معروف و ارشاد جاهل مورد توجه اندیشمندان مسلمان و فقهای شیعه قرار گرفته و می گیرد.
با توجه به اینکه فعالیت های ضابطه مند تبلیغاتی با هدف بهترین تصمیم گیری برای تغییر وضع نامطلوب اجتماعی و تدبیر صحیح امور اجتماعی از مهم ترین نیازمندی های جوامع بشری به حساب می آید، بدیهی است گام برداشتن برای چنین هدفی نه تنها مطلوب و مورد رضایت حق تعالی است بلکه ضرورت عقلی و شرعی آن اجتناب ناپذیر است.
از سوی دیگر بیان نظرات و دیدگاه های مختلف هر یک از نامزدها و نیز آگاه سازی دیگران نسبت به استعدادها و صلاحیت ها و لیاقت های وی و سرانجام تبلیغات انتخاباتی از حقوق مسلّم تمامی کاندیداها به شمار می آید.
امام در این باره فرمود: «همه حق تبلیغات صحیح برای خود یا کاندیداهای خود یا دیگران را دارند و هیچ کس نمی تواند جلوگیری از این حق نماید». (1)
بر این اساس امروزه اهمیت و تأثیر تبلیغات در هدایت و جهت گیری های شهروندان یک جامعه بر کسی پوشیده نیست؛ تبلیغات و اطلاع رسانی و آگاهی در امور سیاسی یک جامعه از جمله در انتخابات، جزء مطالبات سیاسی یک جامعۀ پویا و ارزنده تلقی گردیده و از عوامل حیات سیاسی انسان ها است.
برای شرکت گسترده مردم در انتخابات، از دو جهت نیاز به تبلیغات است؛ یکی تبلیغ و تشویق مردم به احساس وظیفه و شرکت در انتخابات؛ دیگری شناخت صحیح و معرفی افراد انتخاب شونده، تا رأی دهندگان از روی بصیرت وارد عمل بشوند و بتوانند فرد اصلح را انتخاب کنند.
بدیهی است هرگونه تبلیغ و آگاه سازی مخاطب (چه نسبت به اصل حضور در انتخابات و چه نسبت به توانمندی ها و صلاحیت های کاندیداها) می بایست بر محور اصول پذیرفته شده فقه و حقوق اسلامی و مطابق با ارزش های اخلاقی دین باشد. عدم رعایت موزاین شرعی در تبلیغات انتخاباتی، موجب ضایع کردن حق الناس و نارضایتی خداوند متعال است.
متاسفانه در برخی مواقع دیده می شود که حتی اخلاق و حقوق شرعی شهروندان و حق الناس در عرصه هایی مثل تبلیغات انتخاباتی رعایت نمی شود و این برخلاف اصول دینی و اسلامی است.
در منطق اسلامی، قدرت، عزت، آبرو، خوشنامی و امکانات، انحصاراً برای خدمت به مردم و حرکت دادن خود و جامعه و کشور در راه نظام مقدس اسلامی و رسیدن به آرمان بلندی است که تمام مردم جهان نیامند آن هستند.JPG)
حضرت امام می فرماید:
«اگر احتمال بدهیم به واسطه تبلیغات انتخاباتی ما، اسلام و جمهوری اسلامی در ضرر است باید آن تبلیغاتی که خطرناک است دست برداریم.... گاهی با اسم اسلام یا با توهم اسلامی بودن، یک اموری انجام می گیرد که برخلاف اسلام است...». (2)
با توجه به اینکه تبلیغات در اندیشه اسلامی برای معرفی و بیان خوبی ها و تشویق و ترغیب افراد به نیکی و انتخاب نیک سیرتان برای حفظ و تقویت تعالیم اسلام خواهد بود، پیروی از اصول اخلاقی دین، بر کاندیداها و هواداران آنان ضروری است.
بناینگذار جمهوری اسلامی دراین باره بیان داشتند:
«... سعی کنید تبلیغات انتخاباتی شما در چارچوب تعالیم و اخلاق عالیه اسلام انجام شود و از کارهایی که با شئونات اسلام منافات دارد، جلوگیری گردد. باید توجه داشت که هدف از انتخابات در نهایت حفظ اسلام است. (3)
بنابراین منطق تبلیغات و حتی شیوۀ برگزاری انتخابات در کشور ما با کشورهای غربی متفاوت است و بر همین اساس ما باید در عملکرد انتخاباتی خود از اصول اخلاقی خاص پیروی کنیم.
انتخابات در کشور ما باید مسابقۀ خدمت به خلق خدا باشد نه مسابقه برای کسب قدرت؛ و این منطق انتخابات اسلامی است. همانگونه که شهید مظلوم، متفکر کم نظیر آیت الله بهشتی گفتند: ما شیفتگان خدمتیم نه تشنگان قدرت.
پاورقی:
(1)- انتخابات و مجلس از نگاه امام خمینی (ره)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ص 105.
(2)- همان، 103.
(3)- همان، 106.
منبع: کتاب «احکام انتخابات»، سید سیف الله نحوی.
