اشاره:  اگر می خواهید گذری به بلوار محمد امین (ص) داشته باشید، به ابتدای بلوار که می رسید دو مناره و یک گنبد نظر شما را به خود جلب می کند، روزی قرار بود به فیضیه دوم تبدیل شود و امروز به مدرسه دانشگاهیان نیز شهرت پیدا کرده است و  سه دهه است که طلبه تربیت می کند.

با موافقت مرکز مدیریت حوزه های علمیه با تحصیل دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاهی در حوزه های علمیه، امروز شاهد اقبال بی نظیری از سوی آنان به سمت تحصیل و فراگیری علوم دینی به حوزه های علمیه هستیم و یکی از مدارس علمیه که محل تحصیل این افراد شده مدرسه علمیه معصومیه قم است. مدرسه ای که برای جوانانی که عاشق مکتب فقه جعفری(ع) هستند نام آشنا است.

ویژگی های خاص این مدرسه خبرنگار خبرگزاری «حوزه» را برآن داشت تا مخاطبان را بیشتر در جریان برنامه ها و فعالیت های آموزشی، پژوهشی، تبلیغی  و فرهنگی  این مدرسه قرار دهد،  به سراغ حجت الاسلام والمسلمین حمید ملکی مدیر مدرسه رفتیم وگفت و گویی با این مدیر با سابقه انجام دادیم.

وی قبل از تشریح برنامه ها به اهداف تاسیس این مدرسه علمیه اشاره کرد و بیان داشت:  مدرسه معصومیه در سال1370 با هدف تربیت طلاب حوزه علوم دینی، نشر علوم و معارف حوزی و البته با هدف تبدیل شدن به مدرسه فیضیه دوم، تأسیس شد.

و چون زمین های مدارس معصومیه و فیضیه هر دو وقفی بوده و به آستانه مقدس حضرت فاطمه معصومه(س) تعلق دارند، به همین دلیل در ابتدا بنا شد مدرسه فیضیه ملحق به حرم و به عنوان شبستان از آن استفاده شود و مدرسه معصومیه که قبلا با نام مدرسه علمیه امام علی(ع) و با مدیریت مرحوم حجت الاسلام سید حمیدکاظمی، فعالیت می کرد، تبدیل به فیضیه شود، اما بعد از انجام کار، کار شناس، مورد موافقت تولیت وقت حرم مطهر، آقای مولایی قرار نگرفت.

وی ادامه داد: با توسعه مدرسه امام علی(ع) چون زمین مدرسه وقفی بود، این مدرسه علمیه به نام معصومیه(س) تغییر نام داد و بعد از رفتن اولین مدیر، حجت الاسلام فاضل کاشانی، به عنوان مدیر بعدی و در ادامه حجت الاسلام و المسلمین قوامی، امام جمعه فعلی پردیسان، تا سال 1387 به عنوان مدیر در این مدرسه  فعالیت داشته اند.

 این زمین دو هتکاری در پنج ساختمان با نام های ساختمان شهیدان با هنر، مفتح، بهشتی، مطهری و همچنین شهید اول نام گذاری شد و از نکات جالب توجه این ساختمان ها این است که برای هرکدام درب ورودی و خروجی جدا گانه ای طراحی شد و در حال حاضر یک هزار طلبه در آن ساکن می باشند و دارای200 حجره 3 الی 4  نفره است و در هر سال تحصیلی، اقدام به پذیرش 160تا 150 طلبه واجد شرائط می کند.

 پذیرش طلاب

از زمان تأسیس بنای مدرسه علمیه، محل رفت آمد طلاب بوده و مسؤلین وقت مرکز مدیریت، اقدام به پذیرش طلاب در مقطع دیپلم برای حضور در این مدرسه کردند، چون مقاطع سیکل و دیپلم و بالاتر به دلایل فهم، سن و فرهنگ.  با هم فرق می کرد، لذا مرکز مدیریت حوزه های علمیه  تصمیم به جداکردن مقاطع مختلف از یکدیگر را گرفت.

حضور دانشگاهیان در مدرسه علمیه معصومیه(س)

بعد از علاقه مندی دانشجویان و دانشگاهیان در مقاطع مختلف فوق دیپلم، کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد برای حضور در حوزه و تحصیل علوم حوزوی معارف دینی،  طرح حضور آنان در سال80 از سوی مسئولین وقت حوزه، به تصویب رسید و در آن زمان چون بهترین، بزرگترین، زیبا ترین، با کیفیت ترین مدرسه علمیه از لحاظ کادر مدیریتی و استاد، مدرسه علمیه معصومیه(س) بود، با تصمیم مدیرحوزه های علمیه ، پذیرش دانشجویان در این مدرسه آغاز گردید.

در حال حاضر مدرسه ما در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه در رشته های مختلف اقدام به پذیرش می کند؛ این پذیرش در سال های تحصیلی80 ، 10 الی20 نفر، در سال دوم، 60 الی80 نفر و در سال های بعدی به 150 نفر فارغ التحصیل دانشگاه نیز ارتقاء پیدا کرد و در حال حاضر هم محل اسکان دانشجویان کارشناسی ارشد، ساختمان شهید آیت الله بهشتی است.

مصاحبه داخلی مدرسه

یکی از مسائل قرار است بیشتر به آن توجه کنیم، مصاحبه داخلی مدرسه علمیه است، نه اینکه در گذشته به آن توجه نمی شد، بلکه مسئله از این قرار است فارغ التحصیلان دانشگاهی بعد از گذراندن آزمون کتبی و مصاحبه مرکز مدیریت، جذب سه مدرسه علمیه مدینه العلم، و یکی از مدراس عملیه شهید صدوقی و این مدرسه می شدند و مصاحبه داخلی هم تنها برای شناسایی و شناخت روحیه این دانش آموختگان در مدراس علمیه گرفته می شد؛ اما تجربه ثابت کرده دانشجویانی در حوزه موفق و تأثیرگذارند که در دو رشته  مهندسی و علوم پایه مانند ریاضی، فیزیک و حتی شیمی وارد حوزه می شوند، چون این دسته افراد در حوزه ماندگاری و تأثیر گذاری آنها بیشتر  از سایر  افرادی است که از سایر رشته  ها مانند حقوق وارد حوزه می شوند، دانشجوی حقوق اینکه دوباره از حوزه به سمت دانشگاه برگردد، احتمال آن زیاد است و آن همه سرمایه و وقتی که صرف این نوع دانشجویان شده قطعا از بین می رود، ولی دانشجویان علوم پایه و مهندسی نیامدند که بروند، بلکه از دانشگاه آمدند که در حوزه مؤثر واقع شوند. به همین دلیل قرار شد با هماهنگی با مرکز مدیریت در سال تحصیلی جدید، دانشجویانی وارد این مدرسه علمیه شوند که از دو رشته مهندسی و علوم پایه مانند ریاضی، فیزیک، شیمی باشند و اینکه مصاحبه داخلی مدرسه با حساسیت بیشتری برگزارشود و دانشجویانی که حضور آنها در این مدرسه مصحلت نیست، جذب نشوند، اگر چه در مصاحبه مرکز مدیریت قبول شده باشد.

انگیزه دانشجویان در حوزه

عمده دلیل و انگیزه 95 درصد این افراد از تحصیل علوم دینی الهی، دینی، فرهنگی - اسلامی و همچنین دفاع از انقلاب، تحول در علوم انسانی و تولید علم به وسیله تبلیغ، تدریس و تألیف است.

وضعیت تحصیلی دانشگاهیان

بر اساس سیاست کلی مرکز مدیریت، یعنی استفاده از فرصت ها حتی در ایام تابستان و اینکه طلبه می تواند3 ترم در یک سال تحصیلی درس بخواند و پایه ها را تمام کند(تحصیل2 ترم اجباری و انتخاب سوم توافقی)، 30 درصد طلاب این مدرسه 3 ترمه درس می خوانند، یعنی 6 سال پایه را در 4 سال به اتمام می رسانند و این به دلیل فهم و هوش بالای این طلاب است  این نوع درس خواندن به معنای سریع خوانی و تند خوانی نیست، بلکه استفاده از فرصت است، که طلبه ای تابستان خود بهره می برد و دیگری نمی برد.

ویژگی های بخش مدیریت

به دلیل حضور یک هزار طلبه در این مدرسه، عملا مدیریت این همه طلبه، آن هم به صورت چهره به چهره، برای رفع مشکلات انضباطی،  معیشتی و اخلاقی، کاری مشکل است. به همین دلیل یکی از کارهای که در گذشته انجام شد ساخت 5 ساختمان و جدا کردن طلاب برای اداره و مدیریت کردن بود، ولی اتفاق نامناسبی که در مدیریت آن زمان به وقوع پیوست و تا سال 87  هم ادامه داشت، این بود که 4 مدیر برای 4 ساختمان شیخ طوسی، شهید آیت الله مطهری، شهید آیت الله بهشتی و شهید حجت الاسلام و المسلمین باهنر، به همراه یک مدیر کل این مدرسه را اداره می کردند و این خود آغاز مشکلات زیادی بود؛  بعد از اینکه من در این مدرسه به عنوان مدیر انتخاب شدم، یک سال وضع به همین طریق ادامه داشت و به عنوان مدیر کل فعالیت می کردم.

 اولین خصوصیت مدرسه،

در یکی از جلسات با مدیر وقت حوزه های علمیه، 25 اشکال و یک مورد فائده به این نوع شیوه مدیریتی گرفتم و بالاخره آنها را قانع کردم باید برای اثر بخشی بهتر و مفید تر، کار بهتری کرد و آن هم پیشنهاد طرح یک مدیر بود که  در آغاز  سال تحصیلی 1388 مورد موافقت قرار گرفت و به اجرا گذاشته شد.

در سال 1388 این طرح به نام سرپرست پایه شکل گرفت و در سال 1389 طرح کامل تر شد و تحت عنوان رابطین مدیر، به تصویب رسید، در این طرح 7 تا 8 رابط، مدیر را یاری و کمک می کردند و در واقع 6 پایه بین این رابطین تقسیم شد، تا کارهای مدیریتی سمت و سوی بهتر و تاثیرگذار تری گیرد و با این شیوه کار مدیریتی تکثیر شد.

 وظائف رابطین مدیر

ارتباط گیری با طلاب، شناسایی ضعف و قوت ها، تقسیم کردن طلاب به 5 گروه مختلف عالی، بسیار خوب، ، خوب، متوسط، و ضعیف جمع آوری اطلاعات از وضعیت تحصیلی، اخلاقی و انضباطی، هم افزایی، هماهنگی و هم فکری با مدیر برای از بین بردن آسیب، نقاط ضعف و رشد و تعالی طلاب و همچنین برگزاری جلسات مشترک با طلاب از جمله مهمترین رسالت رابطین طلاب است.

ویژگی دوم

تشویق و تقسیم گروه های علمی هر پایه به گروه های 5 تا 15 نفره، به وسیله رابطین، که باعث می شد طلاب در این گروه ها از لحاظ علمی خوب رشد، تقویت و حمایت شوند.

ویژگی سوم و چهارم

 تشکیل جلسات انس با طلاب که به وسیله رابطین اداره می شود، در این جلسات انس، رابطین، جلسات صمیمانه ای با  طلاب می گذارند و طلبه ها مشکلات خود را باز می کنند و رابطین هم پی گیر مشکلات و ضعف و قوت طلاب می شوند، با مشورت مدیر نیز پاسخ روشنی آماده برای از بین بردن ضعف ها و تقویت تلاش می کنند.

 سرکشی مدیر با هماهنگی رابطین به حجره های طلبه ها یکی دیگر از این خصوصیات است. در این سرکشی مدیر گعده های نهاری با طلاب در حجرات معین شده برگزار می کند و به سخنان، نقطه نظرات آنها گوش داده و به بیان ارائه راهکار اقدام می کند.

ویژگی پنجم

راه اندازی مرکز مشاوره برای طلاب مجرد و متأهل ویژگی بعدی می باشد؛ یعنی در این مرکز مشاوره، برای ازدواج و برطرف کردن مشکلات به متأهلین مشاوره لازم داده می شود.

70 درصد طلاب متأهل اند

در این مدرسه70 درصد طلاب متأهل اند چون زمانی که دانشجو با  مدرک کاردانی و یا فوق لیسانس وارد حوزه می شود معمولا سن آنها بین 24 تا 27 سال است، این یعنی اینکه  این افراد در همان سال اول بیش از نصف آنها در شرف ازدواج بوده و یا ازدواج کرده اند و وارد حوزه می شوند و با شهریه کم حوزه، خواه ناخواه با مشکلاتی مواجه می شوند و به همین دلیل تأسیس مرکز مشاوره کمک خوبی به آنها است.

ویژگی ششم

تشکیل هیئت های و جلسات خانوادگی و علمی به وسیله رابطین و سرکشی به وضع معیشتی، از کارهای دیگر است و حتی این هیئت در داخل مدرسه هم برنامه اجرا می کند.

ویژگی هفتم

تشکیل خانواده آسمانی؛ این برنامه اختصاص به متأهلین و کسانی که در شرف ازدواج می باشند، دارد.

در این برنامه کارگاه های آموزشی برای خواستگاری و دوره عقد، برای طلاب مجرد و در شرف ازدواج  برگزار می شود و اینکه فرد متأهل چگونه باید با همسر خود برخورد کند؛ مشاوره و نکات آموزش  لازم ارائه می شود.

ویژگی هشتم

 تشکیل اداره معیشت برای رسیدگی به متأهلین است، در این طرح خانوادهای نیازمند شناسایی می شوند، وام معیشتی و اضطراری و اقلام مورد نیاز زندگی به آنها داده می شود.

 ویژگی هشتم، نهم و دهم 

 برگزاری کارگاه های تهذیبی، دعوت از مشاورین و کارشناسان تربیتی، برگزاری اردوهای خانوادگی و سرکشی به خانواده طلاب متأهل همراه با رابطین، برگزاری جشنواره امام خمینی(ره) که امسال سال چهارم آن می باشد و ارسال150 مقاله از سوی طلاب به این جشنواره و همچنین جشنواره علامه حلی که حتی بعضی از این طلاب صاحب مقام و رتبه نیز شده اند می باشد.

 ویژگی یازدهم و دوازدهم

از دیگر خصوصیات، راه اندازی مرکز زبان و تبلیغ است، در مرکز دو زبان عربی و انگلیسی از همان سال های اول تأسیس تدریس می شود و بسیاری از طلاب از این مرکز فارغ التحصیل شده اند.

 در بحث تبلیغ طلاب این مدرسه چون دانشگاهی هستند، بسیار موفق بوده اند و در گروه های مختلف تبلیغی به مناطق محروم می روند و به تبلیغ می پردازند.

البته ناگفته نماند که از پایه سوم برای تبلیع اجازه پوشیدن لباس به آنها داده می شود و به تبلیغ می روند و در پایه 5  اجازه تلبس دائمی به طلاب داده می شود.

گفت و گو: قربان اسلامی نژاد