به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام و المسلمین سید علی قاضی عسگر، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت، در پاسخ به پرسش های مرکز ارتباطات و بین الملل حوزه های علمیه ضرورت تبلیغ در عرصه بین الملل، زمینه ها و ظرفیت های موجود و نیازمندی ها و کاستی های این عرصه را تشریح کرد.

ضعف حوزه های علمیه درتولید محتوا های دینی مورد نیاز مخاطبان مسلمان در کشورهای مختلف جهان مساله ای است که بارها توسط مقام معظم رهبری تذکر داده شده است اما این بار حجت الاسلام والمسلمین قاضی عسکر به این موضوع اشاره می کند که ما نه تنها متاسفانه این خواسته را تامین نکرده ایم بلکه حتی در ضروری ترین کارها همچون ترجمه قرآن و نهج البلاغه نیز گاهی دچار نادرستی ترجمه و کم دقتی هستیم که در جای خود قابل تامل و شگفتی است.

سوال: در سیستم آموزشی حوزه علمیه برای کارهای بین المللی چه ظرفیت ها و چه کمبودهایی را می بینید؟

ضعفی که الان من می بینم این است اکثر حوزویان شناخت درستی از فضاهای خارج کشور ندارند چون به این کشورها سفر نکرده و با مخاطبان آنجا روبرو نشده اند، طبیعتا نسخه ای که برای مخاطبان در این کشورها می پیچند ، گاهی درست نبوده و گاهی خود مشکل ساز است. لذا به خاطر تفاوت فرهنگ و محیط کشورها از همدیگر، اولین گام شناخت مردم و محیط این کشورهاست و تا این را ندانیم توان برنامه ریزی نخواهیم داشت.

حوزه باید به شکل تخصصی، جهان را منطقه بندی کند و نیروهایی را که راجع به مناطق مختلف شناخت دارند در برنامه ریزیها مشارکت دهد و طبق نیاز آنجا اقدامات لازم را بعمل آورد.

گاهی اوقات ما یک کتاب می نویسیم، اما نمی دانیم مخاطب این کتاب کیست، آیا می تواند در محیط های سنی نشین توزیع شود؟ در کنار این مساله خود فرهنگ و آداب و رسوم این ملتها برای ما مجهول است، یعنی گاهی استفاده از یک کلمه در یک کشور خیلی خوب است، اما همین واژه در کشور دیگری بسیار بد است و  موجب می شود اثر کاربردی نداشته باشد، لذا نوشته و یا ترجمه ای که متناسب با نیاز مخاطبان در هر کشور باشد لازم است تهیه و توزیع شود.

یکی از ضعف های قابل اشاره و مهم بحث مکالمه است، الان تعدادی از کشورها همچون مصر و ترکیه در بعضی بخش ها از ما جلوترند. آنها به سراسر دنیا نیروی مستقر و زبان دان اعزام می کنند از این رو حوزه نیازمند توسعه در عرصه بین المللی است و این توسعه اگر با شناخت همراه نباشد و نیاز سنجی نکنیم، فایده ای نخواهد داشت.

*برای طلابی که در زمینه حج فعالند و تعامل بین المللی دارنداما به لحاظ عدم تسلط به زبان ارتباط با دیگران سخت می شود، چه راهکارهایی برای رفع این مشکل پیشنهاد می فرمایید؟

ما در بعثه آموزش زبان را در اولویت قرار داده ایم، برای زائرین هم برنامه یادگیری زبان داریم، اساسا این نقصی است که در کشور ما مشاهده می شود، در بسیاری از کشورها مردم با دو یا چند زبان آشنا هستند و گفت وگو می کنند، اگر ما هم بخواهیم حوزه و روحانیت محوریت پیدا کند، طلاب حتما باید حداقل به یک زبان زنده دنیا مسلط باشند، مثلا ماچند میلیون اسپانیولی زبان داریم، چقدر طلبه برای ایجاد ارتباط و تعامل با آنها داریم؟

در زمان رسول اکرم (ص) وقتی قرار بود اسیری آزاد شود، ایشان شرط می کنند که ده تا از مسلمانها را زبان یاد بدهند، بعد آزاد شوند، معلوم است پیامبر(ص) در آن زمان این ضرورت را احساس می کردند .

*نهضت ترجمه و تالیف متون دینی به زبان های دیگر را چگونه ارزیابی می کنید؟ و شما چقدر کمبود آن را احساس می کنید؟

بحث ترجمه تخصصي از گفتگو و مکالمه مهم تراست، اما متاسفانه در اين جهت نیز کارجدی انجام نداده ایم ، حتی در ترجمه عربی به فارسی و فارسی به عربی مشکل داریم، گاهی در ترجمه قرآن و نهج البلاغه و...اشتباه داریم؛ این امر را باید به شکل تخصصی ببینیم، اگر این گونه نباشد از جهان عقب می مانیم، بنده در اروپا می دیدم برخی کتابها به نام دین چاپ می شودکه اسلام را خشن معرفی می کند، عده ای ساده لوح نیز این آثار را با هدف ترویج اسلام ترجمه کرده اند و در محیط های اروپا و غرب دست مایه ای برای تبلیغات مسموم دشمنان و در نتیجه اسلام هراسی شده است از این رو باید مخاطب را بشناسیم، نیاز غرب را بفهمیم. سپس درگام بعدی نهضت ترجمه را راه اندازی کنیم.

*حضور علمی در سیستم آموزشی غرب را چگونه می بینید، جایگاه مقالات دینی و پژوهشی در محافل علمی خارج چگونه است؟

 امروزه دسترسی به علوم زیاد شده لذا باید از ظرفیت های موجود بهره کافی را ببریم و محتوا را قوی کنیم. خوشبختانه بعد از انقلاب مقالات جمهوری اسلامی ایران که در عرصه جهانی عرضه شده چند برابر شده است لیکن در عین حال باید از دانش روز استفاده کنیم و آنها را با بهترین شیوه عرضه کنیم، هم اکنون چندکتابخانه دیجیتالی داریم، غرب در این زمینه خیلی از ما جلوتر است ولی باید به این نکته مهم نیز توجه کرد که بسیاری از دانشمندانی که در غرب درخشیده اند از کشورهای جهان سوم هستند، بعنوان مثال باید گفت مسیحیت امروز با مسیحیت صد سال و دویست سال پیش فرق دارد، آنها نگاهشان و شکل کارشان فرق کرده ، آنها مطالب جدیدی را مطرح و تلاش می کنند موقعیت ازدست رفته خود را درعرصه بین المللی باز بدست آورند .

*در موسم حج یک ظرفیت چند میلیونی را شاهدیم برای ارتقاء تعامل با زوار خارجی چه راهکارهایی را از سوی حوزه و روحانیت پیشنهاد می دهید؟

در این خصوص چند نکته را یادآوری می کنم.

ابتدا خود روحانی باید این توان را داشته باشد که مستمع را جذب کند، باید مخاطب را بشناسد و به زبان مخاطب  سخن بگوید .

دوم در معرفی فرهنگ اهل بیت (ره) و ارائه زیبائی های این مکتب توانمند باشد.

سوم راههای مقابله علمی و منطقی با تفکراتی مثل وهابیت و مقابله با شبهات آنها را بشناسد، وهابیت درسال های گذشته با پول برخی کشورهای اسلامی کارهای زیادی انجام داده است، فقط طبق برخی آمار در موسم حج نزدیک به11میلیون جلد کتاب به20زبان زنده دنیا ترجمه و منتشر کرده اند، به همین دلیل برای پاسخگوئی به این امواج شبهات ، رسالت حوزه بسیار سنگین است.

*وضعیت بیداری اسلامی را چگونه ارزیابی می کنید، به نظر شما الگویی برای این کشورها داریم؟

نشانه ها و آثار و برکات بیداری اسلامی در کشورها متفاوت است. مصر یک فضائی دارد یمن فضای دیگر ...

اول باید بیداری اسلامی را تعریف کنیم، مصر وقتی با آن همه دانشمند وارد عرصه بیداری اسلامی می شود بسیار مهم است. بنظر می رسد  اگر ما یک الگوی صحیح و روشن از اسلام ناب محمدی به جهان ارائه دهیم و در موضوعات مختلف اقتصاد، سیاست، فرهنگ ، مقابله با آسیب ها و مفاسد اجتماعی و فرهنگی حرف برای گفتن داشته باشیم  و مشخص کنیم مدیریت صحیح دینی چیست؟ارزش زن در جامعه چیست؟ و هزاران مطلبی که در این زمینه مطرح    می شود، آنوقت بیداری اسلامی گسترش می یابد حال باید دید ما در اینگونه مسایل آیا به یک نتیجه مشخص رسیده ایم ؟ متاسفانه خیر ، تنها راه این است با تکیه روی نقاط مشترک و ارائه الگوهای عملی برنامه های اجرائی و عملیاتی 5 ساله و 20 ساله طراحی کنیم و به جوامع دیگر ارائه نمائیم تا بتوانیم به توسعه آن کمک کنیم.

دوم ارتباط بین فرهیختگان کشورهاست لازم است مبادلات علمی صورت بگیرد و مخصوصا دیدگاههای امام قدس سره و رهبری دام ظله را تبیین و ارائه نمائیم تا آنها بتوانند در مسیر از آن بهره بگیرند. البته یک بخش هم شبهاتی است که وهابیت از یک طرف ومسیحیت از طرف دیگر و دشمنان اسلام در گوشه و کنار جهان مطرح می کنند ، باید اینها را رصد کرد و پاسخ داد تا (ملتها) از ما مایوس نشوند، ارائه این کارها باید در روشها تغییر کند، روی نقاط مشترک‌مان در جهان اسلام کار کنیم (تعالوا الی کلمه سواء...) این مسئله به ما روش می‌دهد، استراتژی می دهد، ما می توانیم با مسلمانان و مسیحیان در سراسر جهان خیلی راحت کارکنیم، اگر بگوییم روی ارزشهای اسلامی و تحکیم خانواده می خواهیم کار کنیم، آنها قبول می کند.