دکتر آیت پیمان رئیس مجمع جهانی شیعه شناسی درگفت و گو با خبرگزاری حوزه، به تشریح جایگاه شیعه در جهان معاصر و راه های تبلیغ این مذهب حقه پرداخت و اظهار داشت: گفتمان علمی حوزه علمیه بارهبران دینی و اندیشمندان جهان اگرچه دیر اما بر مبانی صحیحی شروع شده است، تا زمانی که ما شیعیان نتوانیم با گفتار و رفتار خود نماینده شایسته ای برای تفکر اسلام ناب محمدی باشیم ، انتظار نباید داشت که تشیع در غرب و بلوک شرق به خوبی به مردم جهان معرفی گردد.
وی خاطر نشان ساخت: ما مظاهر مسلمان بودن خود را بیشتر در مناسکی مانند نماز، روزه، حجاب و نظایر آن خلاصه کرده ایم و در مساجد و مراکز اسلامی خارج کشور ، همچون داخل به ترویج و تبلیغ همین مناسک در طی ۴۰ سال پرداخته ایم و به اخلاق عملی و گفتگوی احسن با دیگر ادیان ومذاهب اهمیت کمی داده ایم ، یعنی شیعیان در جهان بیشتر فقط رساله‌ای شده اند و بیشتر درگیر ظواهر احکام هستند و در ساحت های اخلاق و و عرصه های فکری و اندیشه ای و گفتگوی توام با احترام به دیگران و رعایت حقوق پیروان ادیان و مذاهب اهمیت کافی نداده ایم .
رئیس مرکز جهانی شیعه شناسی تاکید کرد: ما در نحوه ارتباط خود با دیگران همواره حریم هایی پر از مانع گذاشته ایم، زیرا نشستن دور یک میز با غیر مسلمانان و یا مسلمانان غیر شیعه را، به معنای تسلیم و سازش و پذیرش افکار دیگران تلقی کرده ایم و به شیعیانی که در این راه قدم گذاشته اند نگاه بد داشته ایم.
وی گفت: در تجارب شخصی وقتی از سفرهای خارجی برمی گشتم با گلایه ها و انتقادات عجیب مسئولینی مواجه می شدم که سخنرانی برای مسیحیان در کلیسا و دیدار با شخصیت های دینی مثل کاردینال ها و کشیشان و رهبران مذاهب و حتی روسای دانشگاهها و اساتید غیر مسلمان را کار بدی تلقی می کردند و ما را بر حذر می داشتند! و حتی ارتباط گیری ما با شیعیان فعال را به دلیل اینکه انقلابی و یا ذوب در ولایت فقیه نیستند را نکوهش می کردند و از قضی سیاست گذاری ها و بودجه های فرهنگی و مذهبی کشور هم در دست اینگونه مسئولین است که همیشه مارا با همین دلایل در بایکوت قرار داده و شاید غیرخودی فرض کرده اند!
دکتر پیمان افزود: این رویه غیر صحیح سبب پیشرو نبودن شیعیان در برقراری ارتباط شده است و مانع بزرگی بر سر راه تبلیغ درست اسلام حقیقی در غرب و شرق عالم شده است و نتیجه آن فرصت سازی برای رقبای متخاصم و غیر متخاصم شیعه بوده است و متاسفانه هنوز هم همینگونه مدیریت ها در کشور پابرجا مانده اند .
وی گفت: این ضعف ما موجب شده است تا اسلام آمریکایی که تاکنون حربه ای در دست عربستان سعودی بود ، رفته رفته به دیگر کشورهای مسلمان هم سرایت کند و مورد حمایت سردمداران غرب هم قرار بگیرد و روز به روز قوت پیدا کند و گسترش یابد ؛ حتی در دهه اخیر کشور مسلمان ترکیه نیز به این میدان آمده و در همه نقاط جهان از ایران اسلامی پیشی گرفته است و احتمال دارد که با این روند کنونی ترک ها بتوانند گوی سبقت را از سایرین هم بربایند زیرا با برنامه و بودجه حساب شده و با گفتمان واحد و نافذی وارد گود شده اند و البته صبغه تفکر و اندیشه صوفی گرایانه مذهبی که ترکیه در دل اسلام آمریکایی خود تبلیغ می کند برای غرب هم جذاب شده است و توجهات بیشتری را به خود معطوف میکند ، این در حالی است که حوزه های علمیه ما تاکنون تکلیف عرفان و فلسفه را مثل بسیاری از مقوله های دیگر حل نکرده اند و در هاله ای از ابهام و تردید و تشکیک و تناقض رها کرده اند ! هنوز ما نمیدانیم یا روشن نکرده ایم که قرآن و اهل بیت عرفان دارند یاخیر ، و در این زمینه و در زمینه های دیگر خود شیعه چندگانه معرفی میشود و تریبون ها و منابر شیعه همدیگر را نفی و رد میکنند و درواقع چند گانگی معضل بزرگ شیعه شده است.
رئیس مرکز جهانی شیعه شناسی خاطر نشان ساخت: مادامی که این قدر متشتت و متفرق هستیم بدیهی است که زبان مناسب برای تعامل و تعایش با پیروان دیگر ادیان و مذاهب اسلامی را نداشته باشیم ، و در این حال مسلم است که نخواهیم توانست نماینده خوبی برای اسلام و مکتب اهل بیت باشیم .
وی گفت: امروز بسیاری از مرزهای ایدئولوژیک اسلام و غرب، تحت تأثیر پدیده مهاجرت به هم ریخته است، تقسیم بندی دارالکفر و دارالاسلام به دار الاسلام و دار التبلیغ تغییر یافته است یعنی یک مرحله پیش رفته ایم و دارالکفر به فرصتی برای تبلیغ اسلام تبدیل شده است اما ما از این فرصت استفاده نمی کنیم و بلکه برخی از نهادهای ما با سیاست های بد و غیر موثر امکانان نظام را بی حاصل هزینه کرده وبه بیان صربح اگر بگوییم نقض عرض کرده اند نابجا نگفته ایم.
دکتر پیمان گفت: این تصور که تعدادی مسجد محقر و تعدادی مراکز اسلامی بی پشتوانه برای محدودی از ایرانیان و شیعیان افعانی و پاکستانی ایجاد کرده ایم ویا تعدادی شعبه جامعه المصطفی تاسیس کرده ایم و خود را به آنها اقناع و ارضاء کرده ایم ، این مارا به هدف نرسانده است، اکتفا به این مراکز محدود و ضعیف سبب عقب افتادگی ما شده است . زیرا در حقیقت مجموع این فعالیت ها تاکنون هم از حیث کمی و هم از حیث کیفیت در مقابلِ حتی رقبای گوچک شیعه ناچیز هستند تا چه رسد به قیاس مع الفارق آن با حجم کار رقبای بزرگ مذهب ما در جهان.
وی افزود: تصور اینکه امروز اینگونه مراکز فعال شیعی قادر هستند که حافظ منافع ایران باشند از اساس غلط است. این مراکز و مساجد وظیفه و کارکردی غیر از مناسک و تبلیغ برای خانواده های شیعی ندارند، متولیان آنها لابی‌گری و گفتگوی تشیع با ادیان و مذاهب را بلد نیستند و انگیزه آن را ندارند و جایگاه قابل توجه برای نمایندگی مکتب شیعه را هنوز بدست نیاورده اند .
رئیس دبیرخانه شورای دین پژوهان کشور، گفت: البته این سخنان انتقادی را متولیان اصلی تبلیغ بین الملل برنمی تابند و تحمل ناقدین خود را ندارند ، آنها عادت به آمارسازی و بیلان پردازی و گزارشگری کرده اند و همیشه کارهای خود را بطور ژورنالیستی با کارهای سنوات قبل و سلف سابق خود قیاس میکنند و احساس رشد و بلکه جهش دارند ! و همین باعث احساس کاذب موفقیت و و در نتیجه کم تحرکی میشود .
دکتر پیمان ابراز داشت: در چنین اوضاع کم امید و نگران کننده ای ، مدیریت محترم مرکز حوزه های علمیه چند صباحی است که ابتکارعمل را بدست گرفته است و اقدامات امید بخشی را آغاز کرده است، از جمله این اقدامات سفر با برنامه و پربار آیت الله اعرافی به هندوستان و سپس مکاتبات اخیر ایشان به رهبران ادیان و روسای مذاهب و گسترش دامنه این مکاتبات به اندیشمندان و متفکران جهان را شاهد بودیم و این اقدام را تحسین و تقدیر میکنیم .
وی گفت: امیدوارم این سطح جدید از گفتمان با طرح منشور جامعی از عقاید و اندیشه های شیعی که در این نامه ها هم رگه های آن دیده میشود ، استمرار یابد و موسمی و مقطعی نباشد و سازو کاری موثر برای پیگیری و به هدف رساندن آنها هم تدارک دیده باشند که گمان می رود همینطور است .
رئیس مرکز جهانی شیعه شناسی خاطر نشان ساخت: آیت الله اعرافی ، مدیر حوزه های علمیه، شخصیتی جهان دیده است که علم و آگاهی جامع نگرانه و مبتنی بر مشاهدات حضوری و عینی در سفرهای کاری و حضور در حدود یکصد کشور جهان دارند و در این فرصت ها اشراف عالی به مقوله های جهانیِ دین و مناسبات فرهنگ تشیع با دیگر ادیان و مذاهب اسلامی و فِرَق بدست آورده اند و در عرصه بین الملل کارشناس و متخصص خوش فکری هستند و این امتیاز بسیار نافعی است و در لابلای مفاد نامه های ایشان به رهبران ادیان و حوزه های علمیه جهان اسلام نیز این مشی و اسلوب کارشناسانه مشهود است .
وی گفت: ما خواهان استمرار و استدام و پیگیری این اقدامات و نصب العین کردن آنها توسط مراکز و موسسات حوزوی هستیم و فکر میکنم باید یک اجماعی بر روی این رویه ی اتخاذ شده رخ بدهد تا نهاد رفیع مرجعیت هم بر آن مهر تایید و صحه بگذارد و ما به یک منشور واحد و اجماعی برای چگونگی بیان اندیشه و عقاید شیعه در بین الملل دست یابیم .
دکتر پیمان افزود: ما به سهم اندک خودمان مصمم هستیم که مجمع جهانی شیعه شناسی و نمایندگان علمی آن در جهان و دبیرخانه دین پژوهان کشور با اعلام حمایت همه جانبه خود از رویکرد جدید بین المللیِ مدیریت حوزه های علمیه ، تمامی مقدورات خویش را برای تقویت و گسترش آن بکار ببرد و سایر موسسات حوزوی را نیز به این عرصه دعوت می نماییم.
