به گزارش خبرگزاری «حوزه» از شیراز، در این میان آنچه که مهم است روشن شدن کیفیت تحقق وحدت حوزه و دانشگاه است. در این زمینه شاید بتوان پنج تفسیر ارائه کرد؛ تفسیر اول، وحدت به معنای همزیستی مسالمت آمیز، دوم؛ وحدت با محوریت اهداف و دغدغه های مشترک، سوم؛ وحدت با محوریت مأموریت های مشترک، چهارم؛ وحدت محتوایی، پنجم؛ وحدت مبنایی و همزیستی مسالمت آمیز.
تفسیر اول همان است که از ابتدای انقلاب تاکنون دنبال شده است در این قسم از وحدت هر کدام از دو نهاد حوزه و دانشگاه برای خود اهداف مستقلی دارند و رسالت های جداگانه ای نیز برای هر کدام تعریف می شود، اما از آنجا که دشمن به دنبال ایجاد تقابل بین این دو نهاد بوده با برگزاری همایش ها و مناسبت هایی با عنوان «وحدت حوزه و دانشگاه» در کم کردن تقابل بین آنها اقداماتی صورت گرفته است.
وحدت در اهداف؛ تفسیر دوم فراتر از تفسیر اول به مقوله وحدت می نگرد در این قسم از وحدت اهداف مشترکی برای حوزه و دانشگاه تعریف می شود که این اهداف مشترک همدلی بین حوزه و دانشگاه را تقویت می کند اهدافی مثل پیشرفت کشور، حفظ امنیت ملی، دفاع از دستاوردهای بومی و محافظت از تمامیت ارضی می تواند اهداف مشترک حوزه و دانشگاه باشد.
وحدت در مأموریت ها؛ در تفسیر سوم علاوه بر اهداف مشترک، مأموریت های مشترکی نیز در بعضی از بخش ها برای حوزه و دانشگاه تعریف می شود که این مأموریت های مشترک علاوه بر همدلی به همفکری و همگامی بین حوزه و دانشگاه نیز کمک می کند همانطور که چند سالی است که در حوزه علمیه قم مؤسساتی در زمینه اقتصاد اسلامی، مدیریت اسلامی، مشاوره اسلامی و مانند آن تشکیل شده که کارگروه های مشترکی از اساتید حوزه و دانشگاه محتوای این مؤسسات را تأمین می کنند و با هدف تکمیل و اصلاح علوم مربوطه و تربیت کارشناس با یکدیگر همکاری می کنند.
وحدت محتوایی؛ در تفسیر چهارم یعنی وحدت محتوایی، حوزه و دانشگاه با تعامل و همکاری عمیق علمی به سمت باز تولید علوم انسانی می روند با این توضیح که حوزه علمیه با استفاده از منابع اصیل دینی مواد خام علوم انسانی را استخراج می کند و دانشگاه نیز پردازش این مواد خام را بر اساس زبان علمی دنیا انجام می دهد و حوزه نیز بر آن نظارت می کند تا تحول بنیادین در علوم انسانی رخ دهد و نیازهای واقعی کشور بر اساس دانش بومی تامین گردد.
وحدت مبنایی؛ و اما تفسیر پنجم که می توان آن را مهمترین جلوه وحدت حوزه و دانشگاه دانست وحدت مبنایی است، این وحدت زمانی تحقق پیدا می کند که فلسفه علوم مختلف با محوریت مبانی توحیدی بازتعریف شود. در این قسم از وحدت حتی حوزه دانش های مهندسی و تجربی هم نیاز به باز تعریف فلسفی دارند چرا که علوم وارداتی که از غرب و شرق عالم وارد کشور ما شده اند هیچکدام مبتنی بر فلسفه های الهی و توحیدی نیستند و این یعنی همان دغدغه ای که شهید فخری زاده به دنبال آن بود که می گفت حل بسیاری از مسائل فیزیک با تغییر فلسفه فیزیک مبتنی بر فلسفه توحیدی محقق می شود.
آری عمیق ترین و پایدارترین جلوه وحدت حوزه و دانشگاه را در تفسیر پنجم و چهارم باید جستجو کرد که متأسفانه هنوز گام های جدی برای تحقق آنها برداشته نشده است.
این نوشتار اجمالی بود بر تفصیل مبسوطی که شرح آن مجالی دیگر می طلبد.
محمد استوار میمندی
