به گزارش خبرگزاری حوزه، خانم ندا حکمتنیا در رویداد «روایت هویت تمدنساز» که از سوی مرکز رسانه و فضای مجازی حوزه های علمیه در دبیرخانه انجمن های علمی حوزه علمیه قم برگزار شد به بیان نقش محوری زنان در شکلدهی به تمدن نوین اسلامی و تحلیل مهندسی هویت زنان در اسناد بینالمللی پرداخت.
محوریت کتاب «بانوی تراز»
وی در ابتدا با اشاره به منبع اصلی بحث گفت: محوریت روایت ما بر کتاب «بانوی تراز» اثر حجت الاسلام والمسلمین صلحمیرزایی، عضو مجلس خبرگان رهبری و مسئول دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری در قم، قرار دارد.
هدف کلان: روایتسازی هویت زن مسلمان
حکمتنیا با بیان هدف کلان این نشست اظهار داشت: مطالب مطرحشده قرار است به یک «روایت کلان» منجر شود تا هر یک از حضار در حوزه تخصصی خود، روایتی سازنده ارائه داده و در نهایت این روایت کلان تکمیل و به اقدام عملی بینجامد.
شناخت موانع و نقطهزنی دقیق
استاد جامعه الزهرا(س) اولین گام را شناخت دقیق موانع پیش روی «بانوی تراز» دانست و افزود: باید دقیقاً بدانیم مانع اصلی چیست تا بتوانیم آن را به درستی رفع کنیم و اثر بینالمللی داشته باشیم. این امر مستلزم شناخت دقیق اسناد بینالمللی و جایگاه هویت زن ایرانی در این اسناد است.
هویت؛ نقطه کلید تحول
حکمتنیا، هویت را نقطه کلیدی تحول برشمرد و گفت: اگر هویت را دقیق بشناسیم و روی آن نقطهزنی کنیم، تحولی که میخواهیم رقم خواهد خورد. غرب نیز بر همین اساس معتقد است با تغییر هویت اصلی جامعه - به ویژه هویت زن - میتوان به هدف نهایی دست یافت.
چرایی تمرکز بر هویت زن
وی دلیل تمرکز بر هویت زن را چنین توضیح داد: زنان هویتساز، آغازگر تربیت، فرهنگ و مباحث اجتماعی هستند. اگر زن تغییر کند، میتوان از طریق او بر جامعه حکمرانی کرد.
مکانیزم تغییر: دگرگونی تصویر ذهنی
حکمتنیا، شیوه تغییر را دگرگونی «تصویر ذهنی فرد از خود» عنوان کرد و گفت: وقتی تصویر ذهنی تغییر کند، نیازها، اولویتها و تصمیمات نیز تغییر مییابد. بنابراین، هویت به عنوان پایه تمام کنشهای فردی و اجتماعی، کارآمدترین ابزار برای کنترل نرم جوامع است.
زنجیره تأثیر: هویت، نگرش، رفتار
استاد جامعه الزهرا(س) به زنجیره تأثیر «هویت → نگرش → رفتار» اشاره کرد و افزود: جهان برای اثرگذاری بر این زنجیره، از طریق فضای سایبر و اسناد بینالمللی عمل میکند.
مهندسی تغییر تصویر ذهنی: از معنا به ماده
وی تغییر تصویر ذهنی زن را «گذار از معنا به ماده» خواند و تشریح کرد: در این فرآیند، تصویر زن از «مادری، همسری و تربیتکنندگی» به «کالای زیبا، فرد مستقل و مصرفکننده» تبدیل میشود. ارزش زن از «بودن» به «دیده شدن» تقلیل مییابد.
سه ضلع تغییر هویت در عصر جدید
استاد جامعه الزهرا(س) سه ضلع این تغییر را برشمرد: ۱. ارزش در زیبایی: زن به عنوان یک «اُبژه( نوعی نگرش جنسیتی) زیبایی شناسیک» تعریف میشود. ۲. ارزش در مصرف: هویت زن با برندهای مصرفی او سنجیده میشود. ۳. ارزش در نمایش: زندگی ویترینی برای زن ایجاد میشود. با مطرح شدن «دیدهشدن»، عطش آن اوج میگیرد و نیازهای اصیل و درونی جای خود را به نیازهای کاذب و بیرونی میدهد. نیاز به آرامش تبدیل به نیاز به توجه و تایید دیگران - به ویژه در فضای مجازی - میشود.
سیستم هماهنگ مهندسی هویت
حکت نیا ادامه داد: آنچه در حال رخ دادن است، یک سیستم هماهنگ برای «مهندسی هویت زن» است. این مهندسی از طریق ابزارهای متنوع و هماهنگ عمل میکند تا پازل تغییر سبک زندگی و در نهایت تغییر هویت را تکمیل کند.
سه رکن مهندسی هویت
وی به سه رکن این مهندسی اشاره کرد: ۱. رسانه و شبکههای اجتماعی: که تولید محتوای هدفمند میکنند. ۲. صنعت زیبایی و مد: که با ایجاد نیازهای کاذب و تعریف استانداردهای غیرواقعی برای بدن و ظاهر، به دنبال ایجاد «بدنهای سایبرگی» (ترکیب بدن فیزیکی و ماشین) است. ۳. اسناد بینالمللی: که ریلگذاری حقوقی و قانونی برای تغییر تعاریف بنیادی خانواده و زن را انجام میدهند.
اسناد بینالمللی و تعریف زن به مثابه «نیروی کار جهانی»
استاد جامعه الزهرا(س) با اشاره به تحولات اخیر در اسناد بینالمللی گفت: در سند پکن و اسناد مشابه، محورهای اصلی آموزش، اقتصاد و قدرت مورد توجه قرار گرفته و این اسناد درصدد تغییر هویت زن هستند. در این نگاه، زن پیش از آنکه مادر یا همسر باشد، به مثابه «نیروی کار» برای بازار جهانی تعریف میشود.
تقابل گفتمانها
حکمتنیا با اشاره به بسترهای فکری حاکم بر اسناد بینالمللی اظهار داشت: در گفتمان جهانی حقوق بشر، اصولی مانند فردگرایی، برابری مطلق و جهانشمولی مطرح است. این در حالی است که در بستر فرهنگ دینی ما، خانوادهمحوری، نقشهای مکمل و ویژگیهای بومی مورد تأکید قرار دارد.
لزوم ارائه الگوی سوم
وی به ارائه «الگوی سوم زن» اشاره کرد و گفت: مقام معظم رهبری الگویی را تحت عنوان «زن نه شرقی نه غربی» مطرح کردهاند. در الگوی غربی، زن فردگرا، سکولار و متمرکز بر برابری تعریف میشود. در الگوی سنتی داخلی نیز ممکن است انفعال اجتماعی و خانهنشینی برجسته شود. اما الگوی سوم ما، خانواده محور است و هویت زن در ارتباط با نقشهای کلیدی او به عنوان مادر و همسر تعریف میشود.
حکمتنیا در پایان با اشاره به پیچیدگی طراحی این پروژه جهانی، بر لزوم ایجاد یک «روایت» قوی و متقابل مبتنی بر اندیشه اسلامی تأکید کرد و گفت: ما نیاز داریم روایتی را در برابر روایت غرب رقم بزنیم. این تغییر بهصورت تدریجی و با طراحی پیچیده رخ داده و مقابله با آن نیز نیازمند درک این پیچیدگی، ارائه راهکارهای هوشمندانه و شبکهای، و تلفیق علم با معنویت است.
انتهای پیام/
نظر شما