به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام شاکرین امروز در نشست علمی مبانی دین شناختی الگوی اسلامی پیشرفت با اشاره به اهمیت بازشناسی مفاهیم مرتبط با مبانی دین گفت: وقتی که مطالعه ما ناظر به شناخت مبانی پیشرفت اسلامی باشد، باید هدف دین از طرح این مباحث بیان شود.
وی افزود: در این بین دین شناختی با مبانی دین متفاوت است؛ در واقع دین شناسی به دین نگاه بیرونی دارد؛ در واقع دین شناختی به صلاحیت دین در این زمینه ها می پردازد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان کرد: گستره و قلمرو و زبان و تقسیم برداری تعالیم دین از ملزومات پژوهشی در حوزه دین شناختی است.
وی گفت: چیستی دین شناختی از مهمترین مباحثی است که باید در این زمینه مورد بحث قرار گیرد؛ در اینجا تعریف اندیشمندان مسلمان را که ناظر به دین حقه الهی است مدنظر قرارداده ایم.
حجت الاسلام شاکرین تصریح کرد: نکته جالب توجه این است که تعریفی که اندیشمندان مسلمان از دین نیز ارایه کرده اند با هم متفاوت بوده است؛ در واقع، آنها به طور کلی دین را به مجموعه تعالیمی دانسته اند که که از سوی خداوند نازل شده است و دارای سه حوزه است؛ در این تعریف دین به مجوعه سه عنصر عقاید و بینش های پایه است و بخش دیگر احکام است و بخش دیگر در حوزه منش های رفتارهای اخلاقی قرار می گیرد که البته این مساله همه دین نیست.
وی با ذکر این مطلب که این تعریف تعریفی حداقلی از دین است، خاطرنشان کرد: زیرا دین حوزه های مختلف زندگی بشر را شامل می شود؛ غایت و هدف دین نیز کمال و سعادت انسان است که قیدی نیز بر آن زده نشده است؛ در واقع دین گستره بسیار زیادی در حوزه های مختلف در بر می گیرد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با ذکر این مطلب که تفکر اسلامی قایل دین گرایی سرشتی است خاطرنشان کرد: در اینجا دین تنها نگاه خداگرایانه به بشر ندارد، بلکه ارزش های عالیه دینی و ارزش های اخلاقی در سرشت انسان وجود دارد؛ در بحث ارزش های دینی و مبانی دین شناختی نگاه ما به دین آن است که دین حقایق قابل شناخت و اثبات هستند؛ بر خلاف نگاه پراگماتیسم ها که تنها یک کارکرد برای دین قائل هستند، دین حقایق فلسفی قابل اثبات است.
وی گفت: در حوزه اسلام شناختی می توانیم با نگاه فرهنگی به این مقوله بنگریم؛ یعنی در یک جامعه دینی، دین یک نگاه جامعه در حوزه دین پدید می آورد و برنامه ریزان برای الگوی پیشرف خود ناچار هستند که ارزش های اجتماعی را در نظر بگیرند که بخشی از آن ارزش های دینی است؛ بحث هایی که در حوزه ذاتی و عرضی دین مطرح می شود در این زمینه بسیار موثر است.
این استاد دانشگاه با اشاره به نگاه کل نگرانه دین به عرصه های مختلف دینی و شریعتی خاطرنشان کرد: دین یک شریعت کلی است و پژوهشگر حوزه دین باید شریعت را متن دین معرفی کند و نه فقط یک عرضی.
وی با اشاره به این نکته اگر رابطه علم و عقل با دین را یک رابطه تعارض آمیز بدانیم به هیچ وجه نمی توانیم به مرجعیت دین به الگوی اسلامی پیشرفت معنا بدهیم، گفت: مگر اینکه یک دین گرایی خردپرهیزانه ای را بپذیریم که در این صورت دیگر الگویی طراحی نخواهد شد؛ اگر کسی بخواهد الگویی طراحی کند که دین را در آن الگو دخالت دهد باید رابطه عقل و دین را یک رابطه مستمر بداند.
