عباس رافعی کارگردان سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرگزاری «حوزه» درباره کارکرد جشنواره فیلم فجر در انتقال آرمان های انقلاب اسلامی و نیز نقش تلویزیون در این عرصه گفت: اینکه توقع داشته باشیم جشنواره فجر به تنهایی بخواهد تصویرگر ارزش های انقلاب اسلامی باشد، منطقی نیست، چون در ابتدا باید ببینیم سینما و تلویزیون ما توانسته چنین کاری را انجام دهد یا نه تا در ادامه بخواهیم از یک جشنواره، توقع چنین خواسته ای را داشته باشیم.

*نگاه سفارشی به تولیدات حوزه انقلاب اسلامی

وی افزود: در تلویزیون سریال هایی که محوریت آن انقلاب اسلامی باشد، کم تولید نشده اند، اما اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم، متوجه خواهیم شد هیچ‌کدام از این کارها در یاد مخاطبان تلویزیون باقی نمانده، چون بیشتر فیلم های تولید شده نگاهی سفارشی به انقلاب اسلامی دارند و کمتر به صورت کارشناسانه به موضوع پرداخته اند. برای مثال به دو مجموعه ای که اخیراً از سیما پخش شده، اشاره می کنیم. «معمای شاه» مجموعه ای است که این روزها قسمت پایانی پخش شد و تنها چیزی که از این سریال به یاد می ماند، گریم‌های خوب بازیگران است، با این حال به لحاظ حرفه ای، برجستگی خاصی در این مجموعه مشاهده نمی شود.

رافعی ادامه داد: عدم موفقیت معمای شاه در جذب مخاطب، تا به آنجا پیش رفت که فیلمساز برای جذب تماشاگر دست به دامن خواننده‌های لس آنجلسی شده و با پخش صدا و تصویر بدل آنها درصدد جذب تماشاگر بود، غافل از اینکه این رویکرد نه تنها جذابیتی به همراه ندارد ، بلکه در مواقعی باعث خنده مردم نیز شده بود. سریال «کیمیا» نیز اثر دیگری است که نگاهی مطلوب به اتفاقات انقلاب اسلامی نداشت، اما باز هم در جاهایی توانست تا حدودی شخصیت پردازی بهتری نسبت به «معمای شاه» داشته باشد. به هر حال تلویزیون در حوزه انقلاب اسلامی، کاری نداشته که امروز بخواهیم از آن به عنوان یک کار شاخص در حوزه انقلاب اسلامی نام ببریم.

*برتری سینما نسبت به تلویزیون در تولید آثار انقلابی

این فیلمساز ادامه داد: اما در سینما وضعیت متفاوت است. در دهه 60 نگاه به موضوعات انقلابی تنها در نشان دادن ساواکی ها خلاصه می شد، اقدامی که در آن دوران توانست مخاطب را به سینما بکشاند، اما جذابیت آن تنها معطوف به همان زمان بود و نمی شود برای آن کارکردی امروزی متصور شد، اما در دو دهه هفتاد و هشتاد تعداد کارهایی که به این موضوع پرداختند، انگشت شمار بود و معدود کارهایی هم که در این زمینه تولید شد، فیلم هایی نبودند که بتواند از آن به نیکی یاد کرد، اما با گذشت زمان فیلمسازان جوانی وارد سینما شدند که ذهنی بسیار پویا داشتند و با خلاقیت خود توانستند کارهای خوبی در این حوزه تولید کنند. که «سیانور» یکی از این آثار خوب در سینماست.

این کارگردان بیان داشت: البته در «سیانور» به مبارزات مردمی نپرداخته، اما به بخشی از دهه پنجاه اشاره دارد که تا امروز درباره آن حرفی زده نشده، آنهم به جریان انشعابی که در گروهک منافقین قبل از انقلاب رخ داد، می پردازد. این فیلم توانست با نگاهی دقیق و علمی به دور از کلیشه و شعار، حرف هایی را بزند که تا به امروز فیلمسازی آنها را در سینما بیان نکرده بود. در ضمن این کار همانند کتابی موثق در اختیار جوانان قرار گرفت تا تحلیلی صحیح از آنچه در آن زمان رخ داد، داشته باشند. در کنار این فیلم «ایستاده در غبار» کار دیگری بود که از آن هم باید به عنوان یکی از مفاخر سینما نام برد، البته در این فیلم  به شکلی کوتاه به قبل از انقلاب پرداخته شد، اما همان توجه نیز شکلی واقع پذیر دارد.

*نمره منفی به جشنواره فجر در عرصه انقلاب اسلامی

رافعی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: با توجه به توضیحات ارائه شده، اگر بخواهیم به عملکرد جشنواره در حوزه انقلاب اسلامی بپردازیم، متوجه خواهیم شد نمره دریافتی منفی است، چون کارهای فاخری در این حوزه تولید نشده که بخواهد در 35 دوره جشنواره به نمایش در آید. در کلامی دیگر، جشنواره فجر تنها ویترینی است که می تواند محصولات سینمای ایران را به نمایش بگذارد، زیرا به خودی خود قادر نیست تولید کننده آثار سینمای باشد، البته ممکن است عده ای ادعا کنند، جشنواره فجر می تواند در این حوزه جریان سازی کند. برای مثال با حمایت از فیلمی با محوریت انقلاب اسلامی، برای فیلمسازان انگیزه ایجاد کند تا در ادامه راه به این مسیر گرایش بیشتری داشته باشند، اما آنچه تجربه نشان داده، ثابت می کند این اقدام نمی تواند نتیجه ای بلند مدت داشته باشد. برای مثال سال گذشته «ایستاده در غبار» در جشنواره فجر به نمایش در آمد و جوایز مختلفی را به خود اختصاص داد، اما آیا این تشویق باعث شد تا ما کارهای متعددی را امسال با این محوریت در جشنواره شاهد باشیم؟

این کارگردان سینما در پایان تصریح کرد: به جای اینکه ما از جشنواره و یا فیلمسازان توقع داشته باشیم در حوزه انقلاب اسلامی کار کنند، می بایست از مسئولان سازمان‌ها و نهادهای دولتی سوال کنیم چرا بخشی از بودجه های فرهنگی خود را به تولید فیلم در این حوزه اختصاص نمی دهند، تا با تولید کارهای خوب توسط فیلمسازان حرفه ای، تاریخ انقلاب اسلامی به درستی در سینما تصویر شود؟