به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» حجت‌الاسلام والمسلمین محمود شفیعی در چهارمین نشست علمی از سلسله پیش نشست‌های همایش بزرگداشت آیت‌الله‌العظمی سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، با محوریت سیر اندیشه‌های سیاسی ایشان که در دانشگاه مفید در قم برگزار شد، اظهار داشت: حضرت آیت‌الله موسوی اردبیلی جامع دانش‌های عقلی مانند فلسفه و دانش‌های نقلی اسلامی مانند تفسیر، اصول فقه و حدیث بودند و همچنین در مبحث اخلاق سیاسی نیز شخصیت برجسته‌ای بود که هنوز در جامعه شناخته‌شده نیست.
وی ادامه داد: شخصیت سیاسی ایشان بسیار برجسته و پرکار است که باید به‌عنوان یک جریان و تفکر سیاسی نوین در ایران شناخته شود، این مرجع فقید ادامه‌دهنده یک جریان روشنفکری دینی و مذهبی بود که پیشتازان این حرکت نیز مرحوم آخوند خراسانی و علامه نائینی بود که تفکر عقلانی دینی را پایه‌ریزی کردند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی گفت: علمای بزرگ و تأثیرگذار قرن حاضر امثال آیت الله طالقانی،امام موسی صدر، شهید مطهری، مفتح و آیت‌الله موسوی اردبیلی ادامه‌دهنده همان راه و روش روشنفکری عقلانی دینی اسلامی هستند در مرحوم آخوند خراسانی و علامه نائینی پایه‌ریزی کرده بودند.
استاد حوزه و دانشگاه بابیان برخی از ویژگی‌های شخصیتی مهم مرحوم موسوی اردبیلی تأکید کرد: صراحت بیان، صداقت، یکرنگی و قاطعیت از ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی اصلی ایشان بود که در زندگی شخصی و سیاسی وی نیز کاملاً روشن و مشخص بود.
وی با اشاره به منطق تفکرات سیاسی آیت‌الله موسوی اردبیلی تصریح کرد: منطق حاکم بر تفکرات سیاسی آیت‌الله موسوی اردبیلی، در دوران قبل و بعد از انقلاب این بود که وی با زیربنا دادن فرهنگ، اخلاق، دیانت، دانش و تفکر و روبنا دادن سیاست و حکومت با رهیافت فرهنگی وارد عرصه فعالیت سیاسی شد و با همان رهیافت نیز فعالیت سیاسی خود را پایان داد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی ادامه داد: هدف عمده و مهم ایشان حاکم ساختن اخلاق، صداقت و مبارزه با خودمحوری و استبداد بود و از طریق نهادینه کردن اخلاق در پی اجرایی عدالت در جامعه‌ای بود که محوریت قانون بر مبنای فقه و شریعت بر آن سیطره داشت همچنین اسلامی سازی قوانین موجود و حمایت از تفکر انتقادی در قبال انقلاب اسلامی ازجمله ویژگی ایشان بود که از تفکر و اخلاق برجسته وی برخاسته بود.
وی با تأکید بر تفکرات اصلاح‌طلبانه واقعی و دغدغه مدار آیت‌الله موسوی اردبیلی گفت: هدف مهم ایشان نیز این بود که بتواند شعارهای بنیادین انقلاب اسلامی را به منصه ظهور برساند و از این نظر با اصلاح‌طلبان سیاسی به معنای جریان‌های چپ و راست موجود در جامعه تفاوت‌های اساسی داشت.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی با بیان مختصات و شرایط پیچیده حکومت در عرصه عمل و جامعه، ابراز کرد: حکومت آن‌گونه که باید وجود داشته باشد، در حیطه تعریف فلاسفه است، اما در عرصه عمل حکومت می‌تواند کاملاً منطبق با نظریه‌های فلاسفه نباشد که در حیطه تعاریف جامعه شناسان وارد می‌شود که شامل دو چهره مثبت و منفی می‌شود که منفی بودن آن نیز به خاطر انباشتن قدرت ثروت و... در اختیار گروه‌ها و افراد مشخص است که مقتضی انجام امور ضد اخلاقی و بشری است.
وی با اشاره به آیه‌ای از قرآن کریم تأکید کرد: دلیل تمام مفاسد حکومت، چهره خصوصی حکومت است که به‌عنوان امر تجربی عقلانی قرآن بارها آن را موردتوجه قرار داده است بنابراین یکی از چهره‌های حکومت معطوف به منافع چهره‌های خاص در قرآن کریم وجود دارد که در آن منافع و خواسته‌های برخی افراد و گروه‌ها برآورده می‌شود و خواسته‌های عمومی و جامعه موردتوجه نیست که بخشی از چهره منفی حکومت‌ها را نشان می‌دهد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی با بیان برخی محسنات و وجه مثبت حکومت عنوان کرد: در سایه حکومت امنیت، رفاه و حل منازعات مختلف اجتماعی ایجاد می‌شود و از این منظر وجود حکومت ضروری است و از منظر چهره عمومی بر مصلحت جامعه است و دارای منافع فراوانی هست.
وی تصریح کرد: در جامعه ایران و قبل از ایجاد نظام مذهبی و اقتصادی نظام سیاسی وجود داشته و شکل‌گرفته، اما متأسفانه همواره در حکومت‌های ایران استبداد عنصر اصلی بوده هرچند این چهره زشت نوعاً دیر شناخته می‌شود و بازی سیاسی در ایران نیز بسیار فرصت‌طلبان و انحصارطلبانه انجام‌گرفته است.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین شفیعی بابیان شاخص‌ها و ویژگی‌های مهم انقلاب اضافه کرد: انقلاب‌ها هم دارای دو چهره هستند چراکه انقلاب در شرایطی اتفاق می‌افتاد که مردم هیچ راهی جز انقلاب را پیدا نکنند و انقلاب یعنی خروج از قانون و جنگ با قانون و قبول بی‌نظمی و هرج‌ومرج بوده که بسیار پرهزینه است اما جامعه به‌ناچار برای غلبه بر تمام مشکلات و معضلات مجبور به انقلاب می‌شود و تمام هزینه‌ها را نیز می‌پذیرد.
وی گفت: بر اساس رهیافت فرهنگی، فرهنگ گرایان درصدد این هستند که با تکیه‌بر تمایلات عقلی و انگیزه‌های دیگر خواهانه و منافع عمومی وارد عرصه سیاست شوند و آیت‌الله اردبیلی نیز با توجه به ویژگی‌های علمی و اخلاقی با دغدغه بهبود بخشیدن به سیاست آلوده به انواع مفاسد ،وارد این عرصه شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین شفیعی تصریح کرد: مجله مکتب اسلام ازجمله مجلات مهم و آگاهی بخشی بود که ایشان در دوران پهلوی به همراهی چندی دیگر از علما آن را تأسیس کرد و پدر و خانواده وی نیز سابقه مبارزاتی انقلاب داشته و دوستان ایشان نیز از قبیل امام موسی صدر، شهید بهشتی، شهید باهنر، شهید مطهری‌ها و شهید مفتح بودند و ایشان با چنین عقبه فکری وارد مبارزات سیاسی شده بود.
وی عنوان کرد: ورود ایشان به سیاست از سر فرصت‌طلبی یا برحسب یک اتفاق نبود بلکه عقبه فکری و تفکرات سیاسی وی از سال‌های قبل از انقلاب برجسته و نمایان بود همچنین ایشان حمایت انتقادی از حکومت و انقلاب را اولویت و نماد رفتارهای سیاسی خود قرار داده بود که انتقاد نسبت به مسئولان، رفتارهای سیاسی حاکم در جامعه و عدم شفافیت‌ها ازجمله این تفکرات انتقادی ایشان را در برمی‌گرفت.
وی افزود: هدف ایشان این بود که سیاست را اخلاقی کند و از سیاست رنگ نگیرد، بلکه سیاست را به سمت‌وسوی اخلاق و صداقت هدایت کند همچنین ایشان خط اعتدال واقعی را با نشان دادن صداقت، عقلانیت انتقادی و با پرهیز از چهره خصوصی سیاست به‌درستی در جامعه نمود و بروز دادند که ناشی از رهیافت فرهنگی وی در عرصه سیاست بود و در پایان عمر نیز کاملاً سیاست را رها کرده، مشغول فعالیت‌های فرهنگی شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین شفیعی اضافه کرد: چهره منفی حکومت درصورتی‌که کنترل شود مانع از فساد می‌شود، چراکه حکومت به‌خودی‌خود مقتضی فساد است و در عرصه حکومت انباشت قدرت و ثروت امری طبیعی است، بنابراین کنترل پدیده‌های ناشی از حکومت امری کاملاً ضروری است که تفکیک قدرت‌های درون حکومت، مشارکت‌های مردمی و شوری ازجمله مهم‌ترین راه‌کارهای کنترل چهره خصوصی و منفی حکومت است.
وی عنوان کرد: حکومت از جمله حوزه‌هایی است که بدون مشارکت و مشورت همه صاحب‌نظران کاملاً خطاپذیر بوده و حکومت شورایی ازنظر خداوند متعال و بنا بر آیات سوره شوری حکومتی مطلوب و موردقبول خداوند متعال است.
