به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه بیست و سوم سوره بقره پرداخته است.

«وَ إِنْ كُنْتُمْ في‏ رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلى‏ عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا شُهَداءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صادِقينَ» (بقره،23)

ترجمه: و اگر در آنچه بر بنده خود (از قرآن) نازل كرده‏ ایم، شك دارید، پس (لااقل) یك سوره همانند آن بیاورید و گواهان خود را، از غیر خداوند (بر این كار) دعوت كنید، اگر راست مى ‏گویید.

هر پیامبرى براى اثباتِ نبوّت خود، باید معجزه ‏اى ارائه دهد كه دیگران از انجام مثلِ آن عاجز باشند. قرآن، معجزه پیامبر اسلام است كه بشر از آوردن كتابى همانند آن از نظر لفظ و محتوا، ناتوان است.

قرآن، بارها مخالفانِ خود را به مبارزه دعوت كرده و فرموده: اگر شما این كتاب را از جانب خدا نمى ‏دانید، و آن را ساخته دست بشر مى ‏پندارید، كتابى مثل آن بیاورید تا صداى اسلام خاموش شود.

جالب آن كه در این مبارزطلبى، بارها قرآن به دشمنانش تخفیف داده است. یك بار مى ‏فرماید: كتابى مثلِ قرآن بیاورید، جاى دیگر فرموده: ده سوره مثل قرآن بیاورید و در اینجا مى ‏فرماید: لااقل یك سوره همانند قرآن بیاورید.

از سوى دیگر، قرآن آنها را بر انجام این كار تحریك كرده و مى ‏فرماید: از همه یاران و همفكران خود در سراسر جهان دعوت كنید و آنها را به یارى بطلبید، اما بدانید كه قدرت انجام آن را ندارید.

گرچه همه پیامبران، معجزه داشته ‏اند، امّا معجزه پیامبر اسلام (ص)، یعنى قرآن، ویژگى ‏هایى مخصوص به خود دارد كه به اختصار چهار مورد آن را ذكر مى‏ كنیم:

ویژگى اول: گویا بودن

معجزاتِ پیامبران دیگر، خود زبان نداشت، كه بگوید من معجزه ‏ام، بلكه آن پیامبر (ص) باید اعلام مى ‏كرد كه این كار من معجزه است، امّا قرآن، نیازى به این معرفى ندارد، زیرا خودش مخالفان را به مبارزه دعوت كرده و آنها را محكوم مى ‏سازد. قرآن هم قانون است و هم سند قانون.

ویژگى دوم: جاودانه بودن

معجزاتِ پیامبران دیگر، در زمانى خاص اتفاق افتاده و فقط مردم همان زمان، آن را دیده و شنیده ‏اند، امّا قرآن، تنها در عصر پیامبر (ص) معجزه نبوده، بلكه در طول تاریخ، معجزه است و گذشتِ زمان نه فقط، آن را متزلزل نمى ‏سازد بلكه معارف و مطالب آن روزبه ‏روز شكوفاتر و روشن ‏تر مى ‏گردد.

ویژگى سوم: جهانى بودن

همان طور كه قرآن، مخصوص زمان خاصى نیست، به مكانِ معین و سرزمین خاصى نیز اختصاص ندارد. مخاطبِ قرآن، تنها مردم عرب زبانِ سرزمین حجاز نبوده ‏اند، بلكه همه ملّت‏ ها از هر قوم و نژادى كه باشند مخاطب قرآن هستند، لذا در هیچ جاى قرآن، خطابِ «یا اَیُّهَا الْعَرَب» نیامده، بلكه عموم مردم مورد خطابِ الهى واقع شده‏ اند كه «یا اَیُّهَا النّاس».

ویژگى چهارم: روحانى بودن

معمولاً معجزات پیامبران دیگر، جنبه مادى و جسمانى داشته و چشم و گوش انسان ‏ها را به حیرت وامى ‏داشته است. اما قرآن از سِنخ كلام و سخن است، با آنكه از حروفِ الفبا تركیب یافته، امّا چنان در عمق جان نفوذ مى‏ كند كه عقل را به تعظیم وامى ‏دارد و روح و اندیشه را تسخیر خود مى ‏سازد.

 از این آیه مى ‏آموزیم كه:

* مهم‏ ترین ویژگى پیامبران كه باعث شد، لیاقتِ دریافتِ وحى را پیدا كنند، این است كه تنها بنده خدا و تسلیم محض او بودند. لذا قرآن در بسیارى از آیات، از پیامبران به «عِبادِنا» تعبیر مى ‏كند، چنان كه در این آیه مى ‏فرماید: «نَزَّلْنا عَلى عَبْدِنا» یعنى قرآن را بر بنده خود نازل كردیم.

* قرآن، معجزه جاودان الهى، و اسلام دینى جهانى است، زیرا معجزه آن، اختصاص به عصر و نسل خاصى ندارد.

* نباید اجازه دهیم شك و تردیدى نسبت به دین، در ما باقى بماند. اگر هم شك كردیم بلافاصله آن را برطرف كنیم تا موجب تزلزل دین ما نگردد.

* حقانیّتِ قرآن به گونه ‏اى است كه اگر مخالفان، یك سوره مثل قرآن بیاورند، ما آن را به جاى تمام قرآن مى ‏پذیریم.