به گزارش خبرگزاری حوزه، سایت دفتر حضرت آیت الله مکارم شیرازی به برخی از آداب تربیت فرزند در قالب پرسش و پاسخ پرداخته است که در شماره های گوناگون تقدیم نگاه شما خوبان خواهد شد:
* انگیزه امام علی(ع) برای نصیحت فرزند
امام علی (علیه السلام) انگیزه خود برای نگارش «اندرزنامه اخلاقی» به فرزندشان را چگونه تبیین می نماید؟
امام علی(ع) درباره علت نوشتن موعظه نامه برای فرزندش می فرماید:
«آگاهیم از پشت کردن دنیا و چیره شدن روزگار و روی آوردن آخرت به سوی من، مرا از یاد غیر خود و توجّه به دنیا و اهل آن باز داشته و این توجّه، سبب شده تا اشتغال به خود مرا از فکر مردم باز دارد و از هوای نفس مانع شود و حقیقتِ سرنوشتم را برایم روشن سازد و این امر، مرا به مرحله ای رسانده که سراسر جدی است و راستی نه شوخی و دروغ؛ چون تو را جزیی از وجود خود بلکه تمام وجودم یافتم گویی که اگر ناراحتی به تو رسد، به من رسیده و اگر مرگ، دامانت را بگیرد گویا دامن مرا گرفته، لذا اهتمام به کار تو را اهتمام به کار خود یافتم، لذا این نامه را برایت نوشتم تا پشتوانه تو باشد خواه زنده باشم یا نباشم».
* حکمت الهی در رعایت حریم زناشویی والدین و عدل الهی در تاوان دادن کودک برای عملکرد بد والدین؟!
سؤال: اینکه در حدیث آمده: «اگر در اتاقی که کودکی در آن بیدار است با همسر خود همبستر شوید موجب می‌شود که کودک روی رستگاری را به خود نبیند» با عدل الهی در تضاد نیست؟ چرا باید تاوان عملکرد بد والدین عدم رستگاری کودک باشد؟
اولا: با توجه به نظام علت و معلولی، این گونه روایات به آثار تکوینی اعمال انسان اشاره دارد و این حدیث نیز هشداری برای والدین است تا بستری برای انحراف فرزندان آماده نکنند؛ چراکه حضور بچه در اتاق زمینه گناه را در او آماده می کند.
ثانیا: مبنای حدیث در تأثیرگذاری در حدّ زمینه است نه علّت تامه؛ یعنی برخی از گرایش های ناروا را در کودک فراهم می کند، نه آن که از او سلب اختیار کند. چه بسا فرزندی در چنین موقعیتی قرار گرفته ولی راه خیر در پیش گیرد، چون می تواند با اختیار و فطرت خویش به سوی کمال حرکت کند.
* مجری تأدیب کودکان
مجری تادیب در کودکان و نوجوانان چه کسی است؟
ولیّ طفل و معلّم و حاکم شرع حق تأدیب افراد نابالغ را دارند؛ امّا والی و حاکم شرع حق تأدیب طفل را به هنگام ارتکاب منکرات دارد، به جهت این که مخاطب ادلّه حدود و تعزیرات است و اجرای حدود و تعزیرات در درجه اوّل بر دوش حاکم شرع است. امّا ولیّ طفل (پدر و پدر بزرگ پدری) حقّ تأدیب نابالغ را در هر دو جهت دارد؛ هم برای جلوگیری از منکرات، و وادار کردن به انجام واجبات، و هم در مقام تعلیم و تربیت و معلّم نیز اجمالا چنین حقّی را به هنگام ضرورت دارد که علاوه بر برخی روایات، سیره مستمرّه عقلا نیز دلیل بر این حق است.
