به گزارش خبرگزاری حوزه، در ماه مبارک رمضان، هر روز با «آیات زندگی‌ساز» همراه باشید؛ مجموعه‌ای از آیات قرآن کریم به همراه تفسیر کوتاه و کاربردی که راهنمای زندگی و سعادت هستند و با این آیات، روزهای ماه مبارک رمضان را با کلام خداوند نورانی‌تر کنیم.

* حجت‌الاسلام والمسلمین هادی حسین‌خانی

بسم الله الرحمن الرحیم؛ در آیه ۹ سوره مبارکه حشر، خداوند متعال می‌فرماید: «وَالَّذِینَ تَبَوَّءُوا الدَّارَ وَالْإِیمَانَ مِن قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هَاجَرَ إِلَیْهِمْ وَلَا یَجِدُونَ فِی صُدُورِهِمْ حَاجَةً مِّمَّا أُوتُوا وَیُؤْثِرُونَ عَلَیٰ أَنفُسِهِمْ وَلَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَمَن یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ».

این آیه کریمه به انصار اشاره دارد، کسانی که پیش از هجرت مهاجران، در مدینه سکونت گزیده و ایمان آورده بودند.

خداوند متعال در توصیف این گروه، ویژگی‌های والایی را برمی‌شمارد: «آنها کسانی را که به سویشان هجرت کردند (یعنی مهاجرین) دوست می‌دارند و در قلب‌هایشان هیچ حسادت، نیاز یا چشم‌داشتی نسبت به آنچه به مهاجران داده شده احساس نمی‌کنند. بلکه فراتر از این، آنان مهاجران را بر خودشان مقدم می‌دارند و نیازهای آنان را برآورده می‌سازند، حتی اگر خودشان در نهایت فقر و تنگدستی باشند و به شدت به آن امکانات نیاز داشته باشند».

خداوند متعال در پایان آیه تأکید می‌کند که «کسانی که از بخل و حرص نفس خویش مصون بمانند، اینان همان رستگاران حقیقی هستند».

همان‌طور که از معنای آیه برمی‌آید، این آیه شریفه به طور مستقیم به انصار مدینه اشاره دارد؛ مردمانی که قبل از هجرت مهاجرین مکه، در مدینه سکونت داشتند و با آغوش باز از مهاجرین استقبال کردند.

آنان با سخاوتمندی تمام، امکانات و دارایی‌های خود را در اختیار مهاجرین قرار دادند و این در حالی بود که خودشان نیز در بسیاری موارد به شدت نیازمند همان امکانات بودند.

با این حال، آنها با ایثار کامل، مهاجرین را بر خودشان ترجیح دادند و منافع آنان را بر منافع خویش مقدم داشتند.

این روحیه ایثار و از خودگذشتگی را ما در دوران معاصر نیز در جریان مقاومت اسلامی شاهد بوده‌ایم، به ویژه در طی سال‌های اخیر و در وضعیت دشواری که مردم مظلوم فلسطین، لبنان، سوریه و دیگر کشورهای منطقه با آن مواجه شده‌اند.

در این شرایط سخت، بسیاری از افراد، امکانات و منابعی را که خودشان به شدت به آن نیاز داشتند، با روحیه ایثار در اختیار نیازمندان و آسیب‌دیدگان قرار دادند.

خداوند متعال در این آیه به ما می‌آموزد که ایثار و از خودگذشتگی، هم در زمینه‌های مادی و هم در ابعاد معنوی ارزشمند و مورد تقدیر است.

در بُعد مادی، همان‌گونه که بیان شد، انصار اموال و دارایی‌های خود را سخاوتمندانه به مهاجرین بخشیدند.

در بُعد معنوی نیز می‌توان به سیره حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها اشاره کرد که در دعاهایشان، همواره دیگران را پیش از خودشان دعا می‌کردند و می‌فرمودند: «الجار ثم الدار» (اول همسایه، سپس خانه خود).

این نشان می‌دهد که ایشان هم در مسائل مادی و هم در مسائل معنوی ایثار می‌کردند و همواره دیگران را بر خود مقدم می‌داشتند.

خداوند تأکید می‌کند که همین روحیه مقدم داشتن دیگران بر خود است که موجب فلاح و رستگاری انسان می‌شود.

به عبارت دیگر، زمانی که انسان دارایی و ثروت را از آنِ خود نداند و تصور نکند که آنچه به دست آورده، صرفاً نتیجه تلاش و زحمت شخصی اوست، بلکه بداند مالی است که خداوند متعال به او عطا کرده و فرموده بخشی از آن را برای خودش مصرف کند و بخشی را به دیگران ببخشد، آنگاه انفاق مال برای او سخت و دشوار نخواهد بود.

این نگرش، انسان را از اسارت حرص و طمع آزاد می‌سازد و در نتیجه، او به فلاح و رستگاری دست می‌یابد. قطعاً رستگاری واقعی از آنِ کسی است که خود و دارایی‌اش را متعلق به خداوند بداند و در همین مسیر الهی حرکت کند.