به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری «حوزه»، آیتالله محسن نواب در تاریخ ۱۴ ربیعالثانی سال ۱۳۲۹ هجری قمری برابر با ۱۴ آوریل ۱۹۱۱ میلادی در محلهی «چاه کنکر» شهر لکهنو دیده به جهان گشود. پدر ایشان سید احمد نواب رضوی بود. آیتالله محسن نواب در سال ۱۹۱۵ میلادی، هنگامی که بیش از چهار سال نداشت، پدر بزرگوار خود را از دست داد.
تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسهی ناظمیه آغاز کرد و در سال ۱۹۲۳ میلادی وارد مدرسهی سلطانالمدارس شد و از محضر استادان بزرگ آنجا بهرهی علمی فراوان برد. در سال ۱۹۳۳ میلادی مدرک «صدرالافاضل» را با رتبهی عالی دریافت نمود و همان سال عازم نجف اشرف گردید تا در حوزهی علمیهی نجف از دانش و فیض عالمان برجستهی آن دیار بهرهمند شود.
آیتالله محسن نواب از بسیاری از علما و مراجع نجف اجازهی اجتهاد دریافت کرد که نام برخی از ایشان بدین شرح است:
آیتالله ابراهیم رشتی، آیتالله عبدالکریم غروی، آیتالله ضیاءالدین عراقی، آیتالله محمدکاظم یزدی، آیتالله محمدحسین آلکاشفالغطاء، آیتالله شیخ محمدحسن، آیتالله عبدالْحسین رشتی، آیتالله ابوالحسن موسوی و دیگر بزرگان.
ایشان در سال ۱۹۳۹ میلادی از نجف بازگشت و بهعنوان استاد در مدرسهی ناصریهی جونپور مشغول تدریس شد. همچنین مدیریت مدرسهی عالیهی رامپور را بر عهده گرفت و با سخنرانیهای علمی و دلسوزانهی خود مردم را بهرهمند ساخت. پس از آن به لکهنو بازگشت و در مدرسهی سلطانالمدارس به تربیت طلاب علوم دینی پرداخت. سالها نیز در مدرسهی ناظمیه بر منبر رفت و سخنرانی کرد.
طلاب بسیاری در سراسر هند از استعداد علمی ایشان بهره بردند. از شاگردان برجستهی وی میتوان به این افراد اشاره کرد:
مولانا سید مظاهر حسین، امیر جامعهی ناظمیه مولانا سید حمیدالحسن رضوی، مولانا افتخار حسین انصاری (سرینگر کشمیر)، خطیب اکبر مولانا میرزا محمد اطهر، حکیم امت دکتر کلب صادق نقوی، مولانا وارث حسن نقوی، مولانا سید شبیهالحسن نونهروی، علامه سید ذیشان حیدر جوادی، عالیجناب سید احمد مظلوم (فرماندار جارکند) و دیگران.
آیتالله محسن نواب علاقهی فراوانی به تألیف و تصنیف داشت. با وجود مشغلههای بسیار، سرپرستی مجلهی علمی و مذهبی مشهور «العلم» را بر عهده گرفت که در منطقهی «بنجاری طوله» لکهنو منتشر میشد. نوشتهها، مقالات، حاشیهها و نقدهای ایشان بر آثار نویسندگان مختلف بهطور پیوسته در آن مجله چاپ میگردید.
افزون بر این، مدیریت مجلهی عربی «الادیب» را که به سرپرستی ناصرالملت مولانا ناصر حسین و از سوی انجمن «نادیالادباء» منتشر میشد، نیز بر عهده داشت و مقالات ایشان در آن مجله نیز منتشر میگردید.
از آثار علمی ایشان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بینات الشیعة من مصادر اهل السنة (به زبان عربی – چاپنشده)،
- النجعة فی الرجعة (به زبان عربی – چاپشده)،
- از غدیر تا کربلا،
- حدیث مدینة العلم،
- زائرین قائم آل محمد،
- فلسفهی سحر و اعجاز و دیگر آثار.
ایشان همچنین به دو زبان اردو و عربی اشعار فاخری سروده است.
برای دانشکده شیعهی جونپور، که تا مدتها بهعنوان یکی از مدارس نمونه شناخته میشد، توانست مبلغ دههزار روپیه از خیرین جمعآوری کند که در آن زمان مبلغ چشمگیری به شمار میرفت. بهکمک این وجه، ساختمانهای آموزشی کالج تعمیر و بازسازی شد. آیتالله محسن نواب، حاجی داوود ناصر را از بمبئی به دانشکده شیعهی جونپور دعوت کرد و از سوی هیئت امنای دانشکده، لوح تقدیری منظوم به زبان عربی به او تقدیم نمود. حاجی ناصر با مشاهدهی این تقدیرنامه بسیار خرسند شد و کمک مالی فراوانی به دانشکده کرد و بدین ترتیب دانشکده بهعنوان مرکز نمونه شناخته شد.
چند ماه پیش از رحلت، بنا به درخواست فراوان، مسئولیت نظارت بر مجلهی «الواعظ» را پذیرفت و با همکاری خویش آن مجله را رونق بخشید.
ایشان دارای سه فرزند پسر بودند به نامهای:
مولانا سید ناصر مهدی رضوی، سید عارف مهدی رضوی و سید منتظر مهدی رضوی.
آیتالله محسن نواب شخصیتی بود که آوازهی علم و عملش در هند، پاکستان و عراق طنینانداز بود؛ دریایی از دانش که امواج آن تا بینهایت اوج میگرفت، خطیبی توانا که شنوندگان را شیفتهی سخنان شورانگیز خود میکرد، مایهی افتخار روزگار و روشنیبخش دریای علوم و معارف، صاحب قلمی توانا که مسائل پیچیده را با نوشتار خود میگشود، شاعری بیهمتا که سخنوران زبردست نیز به پایش نمیرسیدند، و زاهدی پارسا که موعظههایش لرزه بر اندام شنوندگان میانداخت.
سرانجام این شخصیت بزرگوار در روز سهشنبه، ۱۲ جمادیالثانی سال ۱۳۸۹ هجری قمری برابر با ۲۶ اوت ۱۹۶۹ میلادی، ساعت ۲:۳۰ بعد از ظهر در لکهنو دار فانی را وداع گفت و دعوت حق را لبیک گفت.
بهمحض انتشار خبر رحلت ایشان، جمعیت انبوهی در برابر منزلش گرد آمد؛ بازارها تعطیل و فضای شهر غمآلود شد. پیکر ایشان به حسینیهی آقا باقرخان منتقل و پس از غسل و کفن، روز بعد (۲۷ اوت، ساعت ۷:۳۰ صبح) نماز میّت به امامت حجت الاسلام و المسلمین ابنحسن نونهروی اقامه گردید و در حسینیهی غفرانمآب لکهنو به خاک سپرده شد.
ارائه دهندہ: دانشنامه اسلام، مرکز بین المللی میکروفیلم نور دهلی
نظر شما