به گزارش خبرگزاري «حوزه»از مشهد، حجت الاسلام محمدصفر جبرئیلی، ظهر امروز در طرح دانش افزایی اساتید کلام حوزه علمیه خراسان و در نشستی با عنوان «سیر تطور علم کلام قدیم» که در مدرسه علمیه نواب برگزار شد، اظهارداشت: غربی ها و اعراب در نوشتن تاریخ تفکر در رشته های مختلف از ما فعال تر و جلوتر هستند و بر این اساس در زمینه تاریخ کلام اسلامی با محوریت کلام و فلسفه در کشور نیاز به تحقیق و تدوین کتب احساس می شود.
این محقق و نویسنده حوزوی با بیان این که قبل از انقلاب فعالیت قابل توجهی در زمینه تاریخ کلام و فلسفه صورت نگرفته است، عنوان کرد: به برکت انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی(ره) و شهداء، فیلسوفان و متکلّمانی چون شهید مطهری(ره) ظهور کردند که در کنار طرح مباحث کلامی و اعتقادی و پاسخ به شبهات، مباحث تاریخی را نیز واکاوی کرده اند.
نقش ماندگار کوفیان در علم کلام شیعی
وی ضمن تعریف اصطلاحی مذهب، مکتب و مدرسه در مسائل کلامی و اعتقادی، اظهار کرد: مدرسه منطقه ای جغرافیایی است که در آن شخص یا اشخاصی وجود دارند که در روش و مباحث می توانند دیگران را به دنبال خود بکشند و مکتب زیرمجموعه مدرسه است.
حجت الاسلام جبرئیلی با اشاره به فعالیت های شیخ مفید و شیخ صدوق در بغداد و قم، شهرهای کوفه، مدینه، قم، بغداد، نجف، ری، حله، جبل عامل، شیراز، اصفهان، کربلا، تهران و مشهد را مدارس کلامی شیعه برشمرد و گفت: اولین مدرسه کلامی شیعه در کوفه و در زمان خلافت امیر مؤمنان (ع) به وجود آمد و نقش ماندگاری در تاریخ علم کلام و گسترش شیعه داشت و سپس به قم و بغداد منتقل شد.
ريشه هاي اسلامي، راه مقابله با شبهه افكني دشمن
این استاد کلام تأکید کرد: ما معتقدیم کلام شیعه ریشه در قرآن و سنت دارد و روی این اعتقاد باید بیشتر مانور بدهیم، چرا که دشمنان و بدخواهان شیعه را به دریافت ریشه های کلامی و فلسفی از معتزله متهم می کنند.
وی با تأکید بر این که تشیع، عربی المولّد، زادگاه آن مدینه و رشد و گسترش آن در کوفه بوده است، اظهار کرد: معاندین و دشمنان، شیعه را مذهبی عربی-ایرانی معرفی می کنند تا از این طریق مقدمات تهمت زدن و ایجاد شبهات را فراهم آورند.
دوره هاي ميراث حديثي
حجت الاسلام جبرئیلی همچنين دوره های میراث حدیثی شیعه را سه مرحله شنیدن و نقل کردن شفاهی روایات، جمع آوری روایات در مجموعه های موضوعی و استفاده از روایات در قالب فتوا معرفی کرد و گفت: دوران آل بویه بهترین دوران تاریخ اسلام بوده است و آن ها در مورد تمدن اسلامی فعالیت های بسیار سازنده ای داشتند.
وی افزود: مدارس کلامی شیعه در طول تاریخ در چهار مقطع با رشد قابل توجهی مواجه شدند که در هر چهار مورد، فعالیت مثبت و همزمان عالمان و حاکمان شیعی، عامل رشد بوده است.
