اگر روایات امام عسکری (ع) نبود، فقه نقصان بزرگی داشت

به گزارش خبرگزاری حوزه از تهران، آیت‌الله سید محمدرضا مدرسی‌یزدی عضو فقهای شورای نگهبان در جمع کارکنان شورای نگهبان سخنرانی کرد که متن سخنان وی به شرح ذیل است:

در آستانه ولادت حضرت ابی محمد الحسن العسکری (ع) امام یازدهم و والد امام زمان (عج) قرار داریم. این ولادت را به ساحت مقدس امام زمان (عج) و همچنین به همه شیعیان آن حضرت، تبریک عرض می‌کنیم.

امام عسکری (ع) با اینکه عمر کوتاهی داشتند (برخی ۲۹ سال و برخی ۲۸ سال نوشتند) رهبری شیعیان را بعد از شهادت پدر بزرگوارشان برعهده داشتند.

به ایشان عسکری می‌گویند چراکه تحت مراقبت لشکر خلفای عباسی بودند. شرایطی برای ایشان فراهم کرده بودند و باید در جای خاصی زندگی می‌کردند، در حالی که ائمه معصومین (ع) کار، زندگی و زادگاه‌شان به طور طبیعی مدینه بود، به اجبار یا شبه اجبار آنها را گاهی در مکان‌های دیگر نگه می‌داشتند.

در آن شرایطی که امام عسکری (ع) تحت نظر نیروهای حکومت غاصب بودند و فشار حکومتی زیاد بود، مسائل مهمی از معارف و احکام از این امام به ما رسیده است که شاید اگر به ما نرسیده بود، فقه نقصان بزرگی داشت.

در بعضی از ابواب مختلف فقه، روایاتی که از امام عسکری (ع) می‌باشد، راه‌گشاست و قاعده‌های کلی است که فقها طبق آن فتوا می‌دهند. از جمله روایت معروفی که خیلی مسائل را می‌شود از آن استفاده کرد قاعده «الوقوف علی حسب ما یوقف‌ها اهلها» است. در خصوص وقف از حضرت پرسیده می‌شود که چه کارهایی می‌توانیم انجام بدهیم و چه کارهایی نمی‌توانیم انجام بدهیم. در یک قاعده به صورت جامع و رسا گفته شده است که وقف به حسب آن چیزی است که واقف آن را وقف کرده است. در مورد معاملات نیز امام عسکری (ع) روایات معروفی دارند. از جمله فَوَقَّعَ ع لَا یَجُوزُ بَیْعُ مَا لَیْسَ یَمْلِکُ وَ قَدْ وَجَبَ‏ الشِّرَاءُ عَلَی الْبَائِعِ عَلَی مَا یَمْلِک‏.

خیلی از روایات از حضرت به صورت مکاتبه و توقیع است؛ یعنی شیعیانی مانند محمد بن الحسن الصفار خدمت حضرت نامه می‌نوشتند و حضرت خودشان استفتائات و سوالات شیعیان را پاسخ می‌دادند به نحوی که روایت بعد از صادر شدن، منبع فقهی می‌شد.

همچنین در مورد معارف، سخنان پر ارزشی از امام عسکری (ع) نقل شده است از جمله اینکه همانطور در اواخر مفاتیح الجنان آمده است، فردی خدمت امام عسکری (ع) می‌رسد و حضرت به او تعلیم می‌دهند که چگونه بر پیامبر (ص)، امیرالمومنین (ع)، حضرت زهرا (س)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و... صلوات بفرستند. به خود حضرت که می‌رسند، ایشان سکوت می‌کنند. راوی می‌گوید که آقا درباره خودتان هم بفرمایید. حضرت می‌فرماید: اگر امر دین نبود و من نباید از جانب دین حرف می‌زدم، نمی‌گفتم. سپس صلواتی را که مربوط به خودشان است را ذکر فرمودند و بعد صلواتی که مربوط به امام زمان (عج) است را هم بیان کردند؛ این در حالی است که امام زمان (عج) به حسب ظاهر هنوز نبودند.

پیشنهاد می‌دهم این صلوات را که کوتاه هم است، به مناسبت‌های اعیاد و وفات‌های هرکدام از ائمه خوانده شود. برخی از علما این صلوات ۱۴‌گانه (به عبارتی دیگر ۱۳‌گانه) را صبح هر روز می‌خواندند و جزو زیارات و دعاهای‌شان بود.

در مسائل اخلاقی هم سخنان نابی از امام عسکری (ع) نقل شده است که جنبه کلامی نیز دارد. یکی از روایات که در کتاب «تحف العقول» آمده این است که «مِنَ الذّنوبِ الّتی لا تُغْفَرُ، لَیْتَنی لا اُؤاخذُ إلا بِهذا؛ از گناهانی که بخشوده نمی‌شود این است که کسی بگوید: کاش به گناهی جز این بازخواست نشوم!» دلیل آن این است که انسان مغرور شده و گناه را کوچک شمرده است.

مضمون فوق در روایات دیگری نیز هست، از جمله اینکه «أَشَدُّ الذُّنُوبِ، مَا اسْتَهَانَ بِهِ صَاحِبُه؛ سخت‌ترین گناهان آن است که آن کسی که گناه انجام داده می‌گوید این گناه چیزی نیست.» حقیر شمردن گناه موجب می‌شود تا گناه شدت پیدا کند و طبق روایتی که نقل شد، آمرزیده نشود.

امام عسکری (ع) سپس به روایت خود اضافه فرمودند که «الاشراک فی الناس اخفی من دبیب النمل علی المسح الاسود فی اللیلة المظلمه؛ شرک (منظور شرک خفی است) در میان مردم پنهان‌تر است از راه رفتن مورچه بر زیلوی سیاهی در شب تاریک و ظلمانی.»

گاهی اوقات انسان خودش را هم فریب می‌دهد. در روایات آمده است که فرشتگان آسمان، اعمال صالح افراد را به آسمان‌ها می‌برند و خوشحال هستند که بندهِ خدا کار خوبی انجام داده است. آن اعمال وقتی از همه پرده‌ها و دروازه‌ها عبور می‌کند و خدمت ذات اقدس حضرت حق ارائه می‌شود، خطاب می‌آید که اجعلوها فی سجین؛ یعنی این را در نامه تبهکاران و گناهکاران بگذارید! چون لیس ایای اراد بها؛ یعنی این کار را برای خدا انجام نداده بود.

در یک روایت اخلاقی از امام عسکری (ع) آمده است: «مِن التَّواضُعِ السَّلامُ علی کُلِّ مَن تَمُرُّ بهِ، و الجُلوسُ دُونَ شَرَفِ المَجلِسِ؛ از فروتنی است که بر هر کس بگذری، بر او سلام کنی و در پایین مجلس بنشینی.» البته وقتی تعارف می‌کنند، بحث رد احسان مطرح است و موضوع دیگری می‌باشد.

این ایام همچنین مصادف است با سالروز شهادت مجاهد خستگی ناپذیر فی سبیل الله سیدحسن نصرالله به دست رژیم تروریستی اشغالگر قدس و با حمایت آمریکا؛ این جنایتکاران در خیال خود به این نتیجه رسیده‌اند که استیصال و درماندگی‌شان در مواجهه با تربیت یافتگان مکتب حسینی با ترور آنها خاتمه می‌یابد و شهادت پایان تاثیرگذاری مجاهدان راه خداست، اما در عمل می‌بینند که جوانان جبهه مقاومت با تاسی به فرماندهان همیشه زنده خویش، زوال این قدرت‌های شیطانی را با سرعت بیشتری محقق خواهند کرد.

نفرت جهانی روزافزون از رژیم نامشروع صهیونیستی و حامیان آن، حاصل خون به ناحق ریخته شهدایی، چون سیدحسن نصرالله، سید هاشم صفی‌الدین و دیگر شهدای سرافراز جبهه مقاومت است که مصادیق بارز رجال صدقوا ما عاهدوالله هستند.

خدایا به همه ما توفیق پیروی از ائمه اطهار (ص) عنایت بفرما. به حق معصومین (ع) گناهان ما را مورد عفو قرار بده. توفیق اطاعت و بندگی در همه عمر به ما و فرزندان ما عنایت بفرما. اموات ما را با شهدای کربلا محشور بفرما. شهدای ما و روح بلند امام را با شهدای کربلا محشور بفرما. به حق محمد و آل محمد سایه بلندپایه مقام معظم رهبری را مستدام بدار. همه خدمتگزاران به اسلام و مسلمین را یاری بفرما. اسلام و تشیع را بر دشمنانش غالب بفرما. شر دشمنان به طور خاص یهود عنود و صهیونیست‌های پلید و اربابانشان را به خودشان بازگردان. ریشه‌شان را از صفحه روزگار محو بفرما و ظهور امام زمان (عج) را هرچه زودتر مقرر بفرما.