به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، نشست «علوم انسانی اسلامی دریچه حکمرانی علوی» با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین علی مصباح در دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد برگزار شد.
از آنجا که اصل چهارم قانون اساسی ما را به همراهی با موازین اسلامی در حوزه قوانین و مقررات رهنمون کرده است، و همچنین از آنجا که نیاز جمهوری اسلامی ایران در شرایط کنونی بهرهمندی مناسب از این دانش تولیدشده در اداره و بهکارگیری آن در امور جاری کشور است، موضوع «حکمرانی علوی» به عنوان امتداد اجتماعی این حوزه دانشی مورد بحث قرار گرفت.
در ادامه، حجت الاسلام والمسلمین علی مصباح سخنرانی خود را با عنوان «علوم انسانی اسلامی؛ دریچهای به حکمرانی علوی» ارائه و گفت: تبیین معنایی، دو اثر مهم را به دنبال دارد؛ از سویی مانع سوءتفاهمها خواهد شد و از سوی دیگر از برداشتهای متعارض جلوگیری خواهد کرد.
عضو هیئت امنای موسسه امام خمینی(ره) در توضیح «حکمرانی علوی» بیان کرد: نیاز امروز کشور به صورت خاص و بلکه نیاز جامعه جهانی در کل، بهرهمندی از نگاه معصوم در چگونگی و نحوه اداره جامعه میباشد و حکمرانی در معنای خود به معنای نحوه اداره جامعه است و اداره جامعه به دو رکن اصلی معطوف میشود؛ مردم و حاکمیت و حاکمیت که در ساحت حکمرانان قرار گرفته است، لازم است رابطه خود را با مردم معین کند و مردم نیز باید نوع تکالیف و حقوقی را که از آن برخوردار یا متوجه آنان است، در رابطه با حاکمیت لحاظ کنند.
وی ادامه داد: حکمرانی آنگاه که با وصف «علوی» گره میخورد، میتواند تحولات مطلوب و انتظار مورد نیاز از این نوع حکمرانی را نمایان کند و مدنظر قرار دادن روش حکومتی امیرالمؤمنین علیهالسلام به عنوان یک روش برخاسته از نگاه معصوم، بهخوبی میتواند امروز به عنوان یک الگو مدنظر قرار گیرد.
حجت الاسلام والمسلمین مصباح در ادامه در خصوص واژه «علوم انسانی اسلامی» آن را به توصیفی و هنجاری تقسیم کردند و در بعد هنجاری که ناظر به ارزشگذاری و جهتدهی رفتارهاست فرمودند که هر تحول علمی و رفتاری، اگر بخواهد مورد سنجش قرار بگیرد، باید هدف نهایی آن مشخص شود. هدف نهایی نقش کلیدی در ارزشگذاری دانش یا رفتار را به خود اختصاص میدهد.
وی تصریح کرد: از جهت توصیفی، علوم انسانی در معنای «آنچه که هست» فهم و تلقی میگردد و اکنون سؤال این است که آیا آنچه امروزه در ساحت علوم انسانی شکل گرفته و وجود دارد، همان چیزی است که مورد تأیید شارع مقدس هم هست یا خیر؟ بنابراین سخن از اسلامیشدن علم یعنی سخن از تأیید آوردههای حوزه دانش علوم انسانی در پرتو منابع و ادله اسلامی، که در این بین، عقل به عنوان یک منبع پذیرفتهشده در شرع مقدس از جایگاه مهمی برخوردار است.
عضو هیئت امنای موسسه امام خمینی(ره) عنوان کرد: از جهت دستوری و هنجاری، آنجا که سخن از بایدها و نبایدها در میان میآید، مسئله روشنتر است؛ چرا که سخن آن است که چه کسی حق دارد دستور بدهد و بر اساس چه مبنایی مجاز به دستور دادن است و در چه ساحتی میتواند چنین دستوراتی را داشته باشد؛ زیرا بایدها و نبایدها مستلزم تصرف در وجود انسانهاست بلکه میتواند همچنین تصرف در طبیعت باشد. این نوع تصرف نیازمند داشتن مجوز از جانب شارع مقدس است.
وی سپس به رابطه علوم انسانی اسلامی با حکمرانی علوی پرداخت و اظهار داشت ازآنجایی که در جوامع امروز علوم انسانی نقش تعیین کنندهای در تعیین اهداف، سیاستها و برنامههای فردی و اجتماعی دارند، تحقق حکمرانی علوی نیازمند تولید نظریهها، ساختارها و سازوکارهای مبتنی بر آموزههای واقعنمای اسلامی است.
در پایان این نشست تعدادی از اساتید حاضر نکات و سؤالاتی را مطرح و حجت الاسلام والمسلمین علی مصباح پاسخ دادند.
نظر شما