بسیاری از سختی‌های زندگی محصول تکلف‌ها و چشم‌وهم‌چشمی‌های خودساخته است

به گزارش خبرگزاری حوزه از تهران، حجت‌الاسلام والمسلمین رجالی تهرانی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه شاهد، روز چهارشنبه در سخنرانی خود در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، به تبیین مفاهیم دعای هشتم صحیفه سجادیه پرداخت و تأکید کرد: این دعا یک متن صرفاً فردی یا عاطفی نیست، بلکه نقشه راه تربیت انسان و آموزش نحوه سخن گفتن با خداوند است.

وی با اشاره به اینکه دعای هشتم صحیفه سجادیه مشتمل بر استعاذه امام سجاد(ع) از ۴۴ صفت و اخلاق ناپسند است، گفت: امام زین‌العابدین(ع) با آنکه معصوم است و هرگز گرفتار این صفات نمی‌شود، اما از سر عبودیت محض و احساس فقر ذاتی در برابر خداوند، این دعا را بر زبان جاری می‌کند تا به ما بیاموزد که انسان برای مصون ماندن از لغزش‌ها باید دائماً به خدا پناه ببرد.

حجت الاسلام والمسلمین رجالی تهرانی با تفکیک میان «استعاذه» و «استغفار» تصریح کرد: موضوع دعای هشتم استغفار از گناه نیست، بلکه استعاذه و پیشگیری است. استغفار معمولاً پس از خطا مطرح می‌شود، اما استعاذه یعنی انسان از ابتدا از خدا بخواهد که در معرض لغزش، خطا و گرفتاری قرار نگیرد. این نگاه، یک تربیت پیشگیرانه و عمیق اخلاقی است.

وی با انتقاد از سطحی‌نگری در دعاهای شخصی افزود: بسیاری از دعاهای ما محدود به خواسته‌های فوری و مادی می‌شود و خیلی زود پایان می‌یابد، اما وقتی به دعاهای اهل‌بیت(ع) نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که محور اصلی آن‌ها اصلاح درون، اخلاق، رفتار اجتماعی و فاصله نگرفتن از خداست. امام سجاد(ع) در این دعا حتی یک درخواست مادی مطرح نمی‌کند، بلکه از صفاتی پناه می‌برد که انسان را از خدا، از خودِ حقیقی، از خانواده و از جامعه دور می‌کند.

مسئول نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه شاهد با اشاره به فراز دوازدهم دعای هشتم، «اللهم انی اعوذ بک من تعات الکلفة»، اظهار داشت: امام سجاد(ع) از خدا پناه می‌برد از اینکه انسان خود یا دیگران را به تکلف، سختی و مشقت بی‌مورد گرفتار کند. این تعبیر بسیار دقیق و هشداردهنده است، چراکه بسیاری از گرفتاری‌های فردی و اجتماعی ما محصول همین تکلف‌های ساختگی است.

وی با تأکید بر اینکه هر سختی و مشقتی ناپسند نیست، افزود: تکلیف الهی ذاتاً با زحمت همراه است؛ نماز، روزه، عبادت و جهاد همگی سختی دارند و این سختی‌ها مقدس و رشددهنده‌اند. همچنین تحمل رنج برای رسیدن به کمال انسانی، فضیلت اخلاقی و خدمت به مردم، نه‌تنها مذموم نیست بلکه ارزشمند و لازم است؛ همان‌گونه که شهدا، ایثارگران و خادمان واقعی جامعه، آگاهانه این مشقت‌ها را پذیرفتند.

حجت‌الاسلام والمسلمین رجالی تهرانی ادامه داد: آنچه امام سجاد(ع) از آن به خدا پناه می‌برد، تکلفی است که ریشه در دنیاطلبی، چشم‌وهم‌چشمی، تجمل‌گرایی و خودنمایی دارد؛ تکلفی که انسان را بدهکار، گرفتار، فرسوده و از عزت انسانی تهی می‌کند. این نوع تکلف در ازدواج، مهریه‌های سنگین، جهیزیه‌های غیرضروری، مراسم‌های پرهزینه، مهمانی‌ها، عزاداری‌ها و حتی سبک زندگی روزمره به‌وضوح دیده می‌شود.

وی با بیان اینکه بخش مهمی از مشکلات اجتماعی، از جمله دشواری ازدواج جوانان، محصول همین تکلف‌های خودساخته است، تصریح کرد: گرانی و مشکلات اقتصادی واقعیت دارند و مسئولان نیز وظایف سنگینی بر عهده دارند، اما سهم خود ما در سخت‌تر کردن زندگی کمتر از این عوامل نیست. بسیاری از بایدها و نبایدهای غیرضروری را خودمان ساخته‌ایم و بعد در دام آن گرفتار شده‌ایم.

این استاد حوزه و دانشگاه با استناد به روایات و سیره پیامبر اکرم(ص) و امیرالمؤمنین علی(ع) تأکید کرد: اهل‌بیت(ع) از هرگونه تکلف دنیوی پرهیز داشتند. در عین حال، در مسیر تهذیب نفس و تحصیل فضایل اخلاقی، سختی را آگاهانه می‌پذیرفتند. امام علی(ع) می‌فرماید: «فضایل اخلاقی را به نفس خود تحمیل کن»، زیرا نفس انسان به‌طور طبیعی به سمت رذایل گرایش دارد و بدون مجاهده مهار نمی‌شود.

وی در پایان با توصیه به مطالعه کامل دعای هشتم صحیفه سجادیه گفت: این دعا به ما می‌آموزد که از تکلفِ بی‌ثمر و دنیازده بگریزیم و در عین حال، از سختی‌های سازنده مسیر انسانیت نهراسیم. امام سجاد(ع) به ما هشدار می‌دهد که زندگی دینی باید ساده، صادقانه و به‌دور از تحمیل رنج‌های غیرضروری بر خود و دیگران باشد.

انتهای پیام/