حسن میرحیدری روانشناس و استاد دانشگاه، در گفتوگو با خبرنگار حوزه از اصفهان، با اشاره به پیشینه تاریخی شب یلدا اظهار کرد: شب چله یکی از کهنترین آیینهای ایرانی است که از گذشتههای دور با هدف گردهمایی خانوادهها و تقویت ارتباطات اجتماعی برگزار میشده است؛ ایرانیان باستان هر سال سه دوره چله را گرامی میداشتند که مهمترین آن، چله بزرگ زمستانی است و شب یلدا بهعنوان آغاز این دوره شناخته میشود.
وی با بیان اینکه واژه «یلدا» ریشه سریانی دارد و به معنای تولد و میلاد است، افزود: همزمانی این شب با میلاد حضرت عیسی(ع) باعث شده این نام در فرهنگ ایرانی رواج پیدا کند و در کنار آن، شب یلدا به نمادی از امید، نور و آغاز روشنایی پس از تاریکی تبدیل شود.
استاد دانشگاه با اشاره به کارکردهای اجتماعی این آیین گفت: در سنت ایرانی، کوچکترها به دیدار بزرگترها میرفتند و احترام به ریشسفیدان و گیسسفیدان جایگاه ویژهای داشت؛ شاهنامهخوانی، حافظخوانی و گفتوگوهای خانوادگی از جمله فعالیتهایی بود که به انتقال فرهنگ، تجربه و هویت جمعی کمک میکرد.
میرحیدری افزود: پس از ورود اسلام به ایران، این سنت در قالب صله رحم مورد تأیید قرار گرفت و آموزههای دینی نیز بر ارتباط با خویشاوندان، حفظ پیوندهای خانوادگی و احترام به سالمندان تأکید فراوان دارد؛ از این منظر، شب یلدا را میتوان نمونهای از همافزایی فرهنگ ایرانی و تعالیم اسلامی دانست.
مشاور خانواده، با اشاره به یافتههای روانشناسی و جامعهشناسی تصریح کرد: گردهماییهای خانوادگی نوعی انرژی جمعی، ایجاد میکند که موجب افزایش نشاط، کاهش احساس تنهایی و تقویت سلامت روان میشود؛ تحقیقات نشان میدهد افرادی که ارتباط اجتماعی منظم دارند، کمتر دچار افسردگی، اضطراب و فرسودگی روانی میشوند.
وی با هشدار نسبت به برخی آسیبهای رایج در دورهمیهای امروزی گفت: استفاده افراطی از تلفن همراه در جمعهای خانوادگی، بهویژه در شب یلدا، میتواند باعث بیتوجهی به سالمندان شود. این مسئله در بلندمدت زمینهساز اختلال «آشیانه خالی» و احساس طردشدگی در افراد مسن خواهد بود.
استاد دانشگاه رعایت آداب مهمانی را از عوامل مهم در حفظ کیفیت این آیین دانست و افزود: اطلاع قبلی، حضور و بازگشت بهموقع، کمک به میزبان، توجه به توان جسمی سالمندان و پرهیز از اسراف، از جمله نکاتی است که باید مورد توجه خانوادهها قرار گیرد.
وی تأکید کرد: شب یلدا باید فرصتی برای شادی سالم، گفتوگوی صمیمی و تقویت روابط انسانی باشد و از تبدیل شدن آن به محفل غیبت، تنش، اسراف یا بیاحترامی به بزرگترها پرهیز شود.
میرحیدری، خاطرنشان کرد: اگر شب یلدا با هدف صله رحم، احترام متقابل و ایجاد آرامش روانی برگزار شود، میتواند به یکی از مؤثرترین مناسبتها برای تحکیم بنیان خانواده و افزایش سرمایه اجتماعی در جامعه تبدیل شود.
نظر شما