خبرگزاری حوزه - ماه رمضان تجلی سبک زندگی اسلامی و تمرینی ۳۰روزه برای نزدیک شدن به یک نوع زندگی پُر خیر و برکت است. در این ماه اخلاص چاشنی اعمال انسان می‌شود و فرصتی بی‌نظیر برای تکریم فقرا و نیازمندان است، قلب‌ها آماده پذیرش خوبی‌ها می‌شوند و مهربانی به ایتام، گرفتن دست نیازمندان، گستراندن سفره‌های اطعام و نیکی در حق والدین و اقوام جایگزین تمام بی تفاوتی‌ها و خدای نا کرده غلفت‌ها می‌شود.
به مناسبت ماه مبارک رمضان و در خصوص موضوع کمک به فقرا و مستمندان با حجت‌الاسلام سیدهادی عظیمی به گفت‌وگو نشستیم.
یکی از مسائلی که بسیار بر روزه‌داران تأکید می‌شود، کمک و همدردی به فقیران در ایام ماه رمضان است و یکی از اصلی‌ترین اثرات این ماه فهم فقیران و نیازمندان عنوان شده است، چرا نسبت به این مساله تا این حد تأکید شده و هدف اصلی از چنین تاکیدی چیست؟ بناست مسلمانان به چه درکی از فقیران برساند؟
همانطور که در سؤال به خوبی اشاره شد، یکی از مهم‌ترین علت‌های روزه‌داری، همدردی و همراهی با فقرا و مستمندان است. روایات متعددی در این زمینه وجود دارد و فقط به یک مورد آن اشاره می‌کنم که حضرت باقر علیه‌السلام فرمودند: فرض الله عزوجل الصیام لیجد الغنی مضض الجوع؛ خداوند متعال روزه را واجب کرد تا ثروتمندان درد گرسنگی را بفهمند. در ادامه روایت حضرت می‌فرماید: فیحنو علی الفقیر، و بر فقرا و تنگدستان عطوفت کنند. یعنی یکی از اهداف روزه درک حال روزه داران است تا این ادراک منجر به دستگیری و عطوفت شود. حالا سؤال شما در مورد چرایی این تاکید و میزان درک فقراست که باید عرض کنم از آنجایی که دین مبین اسلام یک دین اجتماعی است و بیشتر آموزه‌های آن بر اساس مهر و محبت و عطوفت بین مسلمانان است یکی از مهم‌ترین مصادیق زندگی اجتماعی و محبت به دیگران آگاهی از احوال اطرافیان و گره‌گشایی از مشکلات آنهاست.
طبیعی است که چنین دین و آیینی با این آموزه‌های اجتماعی اصرار بر درک فقرا، شناخت آنها و دستگیری از آنها دارد و هدف اصلی از این تاکیدات رواج زندگی اجتماعی و ارتباط عمیق و محبت آمیز بین مومنین و مسلمانان است.
مسلمانان باید به این درک برسند که مبادا از حال یکدیگر غفلت کنند و مبادا فقط حواسشان به خودشان باشد. مسلمانان باید در شرایط گوناگون از احوال یکدیگر مطلع بوده و موقع نیاز یکدیگر را یاری دهند.
خاتم النبیین صلی‌الله‌علیه‌وآله در خطبه شعبانیه فرمودند «وَ تَصَدَّقُوا عَلَی فُقَرَائِکُمْ وَ مَسَاکِینِکُمْ»؛ چرا کمک به فقرا در این ماه سفارش شده است؟
دستور نبی مکرم اسلام در خطبه‌ی زیبای شعبانیه بر صدقه و دستگیری از نیازمندان در ماه رمضان یک دلیل واضح بر اهمیت این امر است. به نظرم این دستور پیامبر رحمت از این باب است که ای مسلمانان حالا که با روزه‌داری خود به مواسات و همدلی با فقرا و مساکین پرداخته اید، حالا وقت یاری رساندن و دستگیری آنهاست.
یعنی یک مرحله پیش بروید و از حالت قلبی و روحی به مقام عمل و رفتار برسید. لذا دستور به یاری نیازمندان و دستگیری از فقرا در این ماه بسیار است.
در آیات و روایات بسیاری در خصوص فضیلت صدقه تاکید شده است، چرا؟
همانطور که می‌دانید یکی دیگر از آداب مؤکد این ماه بزرگ، تلاوت و انس با قرآن کریم است و به نظرم جالب‌ترین آیه در مورد اهمیت انفاق و صدقه در قرآن کریم آیه ۱۳۴ سوره آل‌عمران است که به عنوان اولین ویژگی انسان‌های متقی می‌فرماید "ٱلَّذِینَ یُنفِقُونَ فِی ٱلسَّرَّآءِ وَٱلضَّرَّآءِ"، انسان‌های با تقوا در دارایی و تنگدستی اهل انفاق هستند.
یعنی از مهم‌ترین و بارزترین ویژگی انسان‌های با تقوا انفاق است. البته رهبر معظم انقلاب در کتاب ارزشمند «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» به خوبی به این آیه پرداخته و صحبت از همان دین اجتماعی که عرض شد، می‌کنند.
چگونه نیازمندان واقعی را شناسایی کنیم؟
یکی از نکاتی که در مسأله انفاق و صدقه بسیار حائز اهمیت است جلوگیری از تکدی گری و نرسیدن صدقات به افراد غیر نیازمند است. همچنین اولویت‌سنجی بین نیازمندان و رسیدن صدقات به افرادی که احتیاجات ضروری دارند.
بحمدالله امروزه برای جلوگیری از این مشکلات گروه های خیریه‌ای توسط مومنین و دغدغه‌مندان عرصه انفاق تشکیل شده که آنها با تحقیق و بررسی افراد نیازمند را شناسایی کرده و به آنها کمک می‌کنند. البته می توان در بین اطرافیان خود، اقوام، آشنایان و همسایگان کسانی را پیدا کرد و به کمک آنها شتافت چرا که از تاکیدات قرآن کریم نیز، دستگیری از ذی‌القربی و خویشاوندان و نزدیکان است.
در آخر با زبان ادعیه‌ی ماه رمضان از خدای متعال این چنین می‌خواهیم: اللَّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَ أَغْنِنَا مِنَ الْفَقْرِ إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.
انتهای‌پیام/
