به گزارش خبرگزاری حوزه، رسانههای تصویری و به ویژه سینما، در عصر حاضر نقشی کلیدی در شکلدهی باورها، ارزشها و نگرشهای مخاطبان ایفا میکنند. این تاثیرگذاری، فراتر از سرگرمی صرف، میتواند در طیف وسیعی از جنبههای زندگی فردی و اجتماعی، از تعاملات بین فردی تا دیدگاههای سیاسی، تأثیرگذار باشد. از طریق قصههای جذاب، شخصیتهای پیچیده و روایتهای تصویری، سینما قادر است ایدهها، ارزشها و مفاهیم مختلف را به مخاطبان منتقل کند و در ذهن آنها جایگاه پیدا کند.
گفتگو با حجتالاسلام حسین سلیمانی، نویسندهی فیلمنامههای قرآنی، میتواند به عنوان یک منبع ارزشمند برای هنرمندان، فیلمنامهنویسان، و پژوهشگران حوزه سینما و معارف اسلامی مورد استفاده قرار گیرد. با شنیدن تجربیات و دیدگاههای حجتالاسلام سلیمانی، میتوانیم به درک عمیقتری از چگونگی خلق آثار هنری قرآنی و ارائه معارف اسلامی به شیوهای جذاب و مؤثر دست یابیم.
با سپاس از پذیرش این گفتگو و فرصتی که در اختیار خبرگزاری حوزه قرار دادید، در ابتدا خودتان را معرفی بفرمایید و در چه زمینه ای مشغول فعالیت هستید؟
حسین سلیمانی هستم، طلبه حوزه علمیه قم. در حوزه نویسندگی و بیشتر فیلمنامه نویسی قرآنی فعالیت میکنم.
چه عواملی شما را به نویسندگی ترغیب کرد؟
بر اساس برخی روایات اولین چیزی که خدا خلق کرده قلم بوده است. فرمود:
أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَّهُ الْقَلَمُ فَقَالَ لَهُ اکْتُبْ فَکَتَبَ مَا کَانَ- وَ مَا هُوَ کَائِنٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَة.
استعداد نوشتن، میل به نوشتن به صورت کلی در فطرت انسان است. نوشتن و کلمه و خلق جمله و قصه خصوصا وقتی برآمده از قرآن است حال روحی و معنوی خاصی به انسان میدهد و جدای از رشد معنوی و حال خوب نویسنده میتواند برای ناس که مخاطب قرآن هستند مفید باشد.
کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّور. (ابراهیم، ۲)
چه موضوعاتی وجود داشت که شما ضرورت آن را دیدید که بیشتر روی آن کار شود؟
به طور کلی انسان و نگاه قرآن به انسان چه در قصههای قرآن و چه در قصههای قرآنی باتوجه به جهان شمول بودن قرآن در هر عصر و دورههای و برای هر دسته و مخاطبی میتواند مورد توجه باشد.
قرآن و کلمه برای همه است و وقتی نویسنده درد عمیقی را در وجود خود برآمده از درد و رنج جامعه حس میکند چیزی از درونش او را به سمت نوشتن سوق میدهد و درمان این درد را در نوشتن میبیند. حال هرچه نویسنده عمیقتر و زلالتر و انسانیتر باشد، فطرتش او را بیشتر به سمت درمان جامعه از مسیر کلمه میبرد.لذا نویسندهای با فطرت بیدار نمیتواند نوشتههایش برآمده از رنج مردم و در جهت درمان آنها نباشد.
آیا موضوعات خاصی وجود دارد که بیشتر علاقهمند باشید به آن پرداخته شود؟ و احساس میکنید هنوز جای کار دارد؟
به طور کلی قرآن مهجور است، قرآن نه صرفاً به عنوان منبع الهام برای نویسنده، بلکه به عنوان کتاب رشد و هدایت تنها درمان دردها و رنجهای انسان است. چه آنکه فرمود: یهدِی إِلَی الرُّشْدِ (جن، ۲)، هُدًی لِلنَّاسِ (بقره، ۱۸۵)، وَشِفَاءٌ لِمَا فِی الصُّدُورِ (یونس، ۵۷).
لذا اصلیترین منبع الهام نویسنده مسلمان باید قرآن باشد. چرا که دارویی است که بشریت را درمان میکند، مگر میشود طبیبی داروی شفابخش بیمار را داشته باشد اما از آن استفاده نکند؟ قرآن همان داروی شفابخش بشریت از درد و رنج است و کلمه همان چیزی است که میتوان به وسیله آن درد و رنج انسان را درمان کرد.
آیا شما در فیلمنامه هایتان روی قصه های قرآنی هم کار می کنید؟
«قصههای قرآن» یعنی قصههایی که به نوعی در قرآن آمده مثل قصه پیامبران، «قصههای قرآنی» یعنی قصههایی که در قرآن نیست اما درونمایهی روایت قصه بر مبنای قرآن است. هر دو جای کار دارد و کار شده است. هم قصههای قرآن و هم قصههای قرآنی.
وقتی یک قصه قرآنی را برای فیلمنامه انتخاب میکنید، چه معیارهایی برای انتخاب دارید؟ آیا به دنبال قصههایی با پیام خاصی هستید، یا بیشتر به جنبه دراماتیک و جذابیتهای بصری قصه توجه میکنید؟
ما به همه آیات قرآن نیاز داریم، اما در برخی زمانها لازم است برخی محتواها بیشتر پیش روی مردم باشد؛ لذا وقتی درد و رنجی فراگیر شد، طبیب از میان انبوه داروها، دارویی را انتخاب میکند که درد و رنج جمع بیشتری از مردم را کم کند.
شما به عنوان یک طلبه و نویسنده، چطور بین این دو نقش تعادل برقرار میکنید؟ آیا طلبگی به نویسندگی شما کمک میکند یا برعکس؟
نویسندگی یعنی طلبگی و طلبگی یعنی نویسندگی؛ لذا تفاوتی بین این دو نمیبینم. کلمه و قلم ابزار طلبه است برای رشد خود و هدایت بشر.
لطفاً چند نمونه از فیلمنامههای قرآنی که روی آنها کار کردید یا در حال کار کردن هستید را نام ببرید؟
در حال حاضر روی طرح چند سریال کار میکنم، یکی از آنها مرهم ۲ است و یکی هم در خصوص یکی از قصههای قرآن و دو انیمیشن یکی با موضوع حفظ قرآن و دیگری با موضوع جلسات خانگی قرآن در دست نگارش دارم.
آیا فیلمنامههای شما تا به حال به مرحله تولید رسیدهاند؟
تا مدتها فیلمنامه و فیلم کوتاه کار میکردیم تعداد دقیق آن در این حوزه در ذهنم نیست اما بیش از پنجاه فیلم کوتاه مختلف ساخته شده در حوزه سریال هم توفیق داشتم در مرهم شبکه ۲ همکاری کنم که رمضان امسال پخش شد.
به عنوان یک فیلمنامهنویس قرآنی، چه آرزوها و اهدافی برای آینده کاریتان دارید؟ آیا برنامهای برای پرداختن به موضوعات خاصی در آینده دارید؟
اینکه هر نویسنده فارغ از دین و ملیت و جنسیت یکبار به قرآن به عنوان منبع الهام و یک کتاب مقدس مراجعه کند و برخی آیاتش را بخواند.
دوست دارم فیلمنامهای در خصوص حضرت خدیجه سلام الله علیها و امام زمان علیهالسلام بنویسم.
اگر بخواهید یک پیام یا توصیه برای فیلمسازان و تهیهکنندگانی که علاقهمند به ساخت فیلمهای قرآنی هستند داشته باشید، اون پیام چی خواهد بود؟
خودم را در اندازهای نمیدانم که توصیه خاصی داشته باشم دو مطلب به ذهنم میرسد که بیشتر درخواست است تا توصیه.
یک. بدون انس با قرآن نمیشود محصول خوب قرآنی تولید کرد، هرچه میتوانیم خوب است با قرآن انس بیشتری داشته باشیم.
دو. برای تولید فیلم قرآنی در انتظار حمایت نهادهای فرهنگی نباشید، آفت محصولات فرهنگی قرآنی نگاه حمایتی است که باعث میشود این محصولات کمتر مستقل دیده شوند، ذهن و ذائقه اغلب مدیران شایسته این نیست که برای محصولات فرهنگی قرآنی تعیین تکلیف کند و دورههای عموماً کوتاه این مدیریتها هنرمند را از مسیر درست تولید محصول قرآنی ممکن است منحرف کند. لذا ما باید شروع کننده خودمان باشیم نه سفارش برآمده از ذهن غیر دقیق مدیران. البته در ادامه حتماً و قطعاً نهادهای فرهنگی مسئولیت دارند اما تجربه اندک بنده نشان داده شروع اتفاق نباید آنها باشند و محصول را منحرف میکنند.
گفتوگو از: سمیرا گلکار
نظر شما