به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در دومین نشست از سلسله نشستهای بررسی گزارشات علمی کنفرانس مجمع جهانی فقه اسلامی (دوحه) که با محوریت «حقوق کودکان و مسائل نوظهور» در قم برگزار شد، به تشریح فضای جدید در مجامع فقهی جهان اسلام پرداخت.
عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: مرکز آیتالله احمدی فقیه یزدی (موسسه عالی اجتهاد) میتواند یک پایگاه خوب برای بازتولید فقه در ارتباط با مسائل مستحدثه باشد.
وی دفتر نمایندگی ایران را «پل علمی» میان حوزه قم و مجمع فقه جده خواند و گفت: این پل، دادهها و اندیشهها و قرارات آنجا را میتواند اینجا بیاورد، به بحث فقهی بگذارد و پیشنهاداتی را بگیرد و منتقل بکند و خوشبختانه امروز فضای جهان اسلام چنین اقتضا و ایجابی را دارد و خود دبیر کل مجمع جهانی فقه اسلامی جده هم عنایت دارد که حتماً همیشه چند نفر از حوزه علمیه قم آنجا حضور به هم برسانند و اصرار دارند و این خیلی مهم است.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی بر فضای مثبت و به دور از تعصب در مجمع جهانی فقه تاکید کرد و افزود: یک نکته خیلی خوب که آنجا ما دیدیم، این است که سعی میکنند خالی و خارج از تعصب بحثها را بشنوند و اگر تعصب بود، ما را اینقدر دعوت نمیکردند و اصرار نمیکردند و آنچه را ما عرضه میکنیم، با بدون تعصب منعکس میکنند.
وی این فضا را یک فرصت مغتنم دانست و تصریح کرد: این خیلی فرصت خوبی است و ما همیشه از دیرباز دنبال چنین فرصتی بودیم که بتوانیم شیعه و سنی با هم فقه اسلامی را بازتولید کنیم و ما هم میتوانیم دیدگاههای شیعه را عرضه کنیم و آنها هم دنبال همین هستند و استقبال میکنند.
نماینده ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی ادامه داد: اتفاقاً امسال ما آن بحث فقه شیعه در مورد شیر و تأثیرش بر آن رابطه رضاعی را که صحبت میکردیم، میگفتند چنین فتوایی را ما نداشتیم و این فتوای خیلی خوبی شما دارید.
وی افزود: در مسائل مستحدثه، مشترکات ما خیلی بیشتر است تا آن مسائل قدیمی که محل اختلاف بود و قم باید حرف خود را و نگاه خود را از طریق این پلی که ما ایجاد کردیم، انشاءالله منتقل کند.
مجتهده صفاتی: اسلام برای کودک حقوق قائل است؛ نه صرفاً اصول اخلاقی
استاد حوزه علمیه خواهران گفت: اسلام برای کودک حقوق قائل است و صرفاً اصول اخلاقی نیست.
بانو مجتهده زهره صفاتی نیز در ادامه به فضای حاکم بر کنفرانس دوحه اشاره کرد و گفت: یک نظم و انضباط خاصی بر جلسه حاکم بود و مقالات به این سیاق که ما همایش برپا میکنیم و صاحب مقاله چکیدهاش را بیان میکند، نبود و آنها خلاصهای از مقالات را استخراج کرده بودند و مجری به سرعت میخواند و اگر صاحب مقاله میخواست، میتوانست مداخله کوتاهی (حدود هفت الی هشت دقیقه) داشته باشد و یک فرصت مساوی و عادلانهای به هر کسی که حرف برای گفتن داشت داده میشد و هیچ اصطکاکی در حرفها وجود نداشت.
استاد حوزه علمیه خواهران نکته قابل تامل دیگر را حضور پررنگ زنان دانست و افزود: حضور زنان در اجلاسیهها و مراکز علمی بسیار چشمگیر بود و من میدیدم که بانوان از کشورهای مختلف در بسیاری از این هشت موضوع مداخله میکردند و معلوم میشود از نظر فکری تحولی در آنان به وجود آمده و توان اظهار نظرات مناسب را پیدا کردهاند و این خود یک ظرفیت بزرگ است و خواهران عزیز باید از این ظرفیت به خوبی استفاده کنند.
بانو صفاتی همچنین به پذیرفته شدن پیشنهادات خود در این کنفرانس اشاره کرد و گفت: من سه پیشنهاد مشخص دادم که هر سه پذیرفته شد و در مجموعه قرارات (تصمیمات) آوردند؛ پیشنهاد اول اشتراکگذاری مباحث مشترک در جهان اسلام بود و دوم، تشکیل دبیرخانهای برای دنبال کردن مباحث کودک در مجمع جهانی فقه. و سوم، پیشبینی نهادی برای رسیدگی به امور کودکان جنگ و پساجنگ، با توجه به وضعیت غزه.
استاد حوزه علمیه خواهران به تبیین مبانی فقهی حقوق کودک پرداخت و اظهار کرد: ما این همه منابع غنی در اختیار داریم، مع ذلک هم جهان اسلام و هم کشور خود ما در نقطه ایده آل قرار نگرفته و باید این درد را درمان کنیم وما حرف برای گفتن داریم، اما نتوانستهایم به ظهور و بروز برسانیم
بانو صفاتی تاکید کرد: در مقالهای که ارائه شد ما به جای بیان اصول اخلاقی، وارد حوزه احکام شرعی و استنباط فقهی شدیم.
کرامت انسانی و «حیا» زیرساختهای تربیتی هستند
این بانوی مجتهده با اشاره به اینکه در فقه، «طفل» به فرد از بدو تولد تا بلوغ گفته میشود، بر نقش محوری خانواده تاکید کرد و گفت: خانواده نقش محوری دارد و اگر میگوییم مدرسه و جامعه، در درجات بعد هستند و محیط سالم خانواده باید بر اساس محبت پایهریزی شود.
وی دو اصل را زیرساختیترین اصول تربیتی خواند: اول اصل کرامت انسان. در هندسه معرفتی قرآن، اصل کرامت ناشی از مقام خلیفةاللهی اوست. قرآن میفرماید «ولقد کرمنا بنی آدم» و تمام هنجارها و رفتارهای تربیتساز باید مبتنی بر کرامت باشد.
بانو صفاتی ادامه داد: دوم، آموزش بحث حیا محوری در خانواده است. وقتی حیازدایی در خانوادهها بشود، حریم باز میشود برای کارهای خلاف و متأسفانه الان رسانههای ما، فیلمهای ما و فیلمهای خانگی ما بحث حیازدایی را خیلی معمولی گرفتهاند و راحت اتفاق میافتد. اسلام ۱۴۰۰ سال پیش در سوره نور بحث حیا در خانواده را مطرح کرده است.
استاد حوزه علمیه خواهران در پایان با اشاره به قاعده «لاضرر» گفت: باید از هرچیزی که ضرر متوجه کودک میشود، پرهیز کرد. در روایات ذیل آیه «من قتل نفسا… »، قتل نفس به گمراه کردن و احیای نفس به هدایت تفسیر شده است. این باید ملاک کار خانوادهها و دولتها قرار بگیرد.
حجتالاسلام صاعد رازی: دفتر نمایندگی قم، پل ارتباطی فقه شیعه با فقه بینالملل است
در ادامه این نشست، حجتالاسلام محمد صاعد رازی دبیر علمی جلسه، به تشریح اهداف مجمع جهانی فقه اسلامی و نقش دفتر نمایندگی ایران پرداخت.
وی اظهار کرد: مجمع جهانی فقه اسلامی تقریباً چهار الی پنج دهه است که تأسیس شده و هدف اصلی آن، این بوده است که در مورد مسائل جدید فقه معاصر که کشورهای اسلامی نیاز به فتوا دارند، دور یک میز بنشینند و تصمیمگیری کنند و دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مجمع جهانی فقه اسلامی که توسط آیتالله مبلغی در قم تأسیس شد، با هدف ایجاد یک پل ارتباطی بین فضای عمیق فقه شیعه با فضای فقه بینالملل و بالعکس، شکل گرفت.
حجتالاسلام صاعد رازی با اشاره به کنفرانس اخیر در دوحه قطر، حضور نمایندگان ایران را «بینظیر» توصیف کرد و گفت: الحمدلله ما موفق شدیم مشکلات عضویت را حل کنیم و برای اولین بار در سال گذشته، ۷ نفر از ایران دعوت شدند که در این کنفرانس حضور پیدا کنند. این اتفاق در این چهار دهه بینظیر بوده است، بهویژه آنکه توفیقی بود که بانوان، از جمله حاج خانم صفاتی، در این کنفرانس حضور داشتند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: این نشست، دومین نشست از ۸ نشستی است که دفتر نمایندگی برای بررسی هشت موضوع مطرح شده در کنفرانس اخیر (از جمله هوش مصنوعی، بازیهای کامپیوتری، صنعت حلال و...) برگزار میکند.
نظر شما