به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، سومین نشست از سلسله نشستهای علمی تخصصی قرآنپژوهی «با محوریت نظام تربیتی قرآن» به همت مدرسه علمیه جعفریه و موسسه فقهی شمسالشموس علیهالسلام امروز در محل این مدرسه با همکاری مجموعه نهادهای حوزه علمیه خراسان و با موضوع « نظام تربیتی قرآن در تمایز استنباط و استقرار، توازی و تعامل تفسیر و تدبّر در تربیت قرآنی» برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین الهی خراسانی، استاد درس خارج حوزه در این نشست با تکیه بر تجربه زیسته حوزوی و مطالعات قرآنی، به تبیین مسئله بنیادین «چگونگی تحقق تربیت قرآنی در زندگی مؤمنانه» پرداخت.
وی با طرح این پرسش که «چرا با وجود مطالعات تفسیری گسترده، تحول رفتاری در زیست دینی همواره تحقق نمییابد» دو رویکرد فعال در مواجهه تربیتی با قرآن را معرفی کرد که گاه در تقابل با یکدیگر قرار میگیرند.
استاد درس خارج حوزه علمیه خراسان «تفسیر تربیتی قرآن» را فعالیتی علمی و روشمند دانست که هدف آن استخراج نظام تربیتی از آیات الهی و تبیین اهداف، اصول و روشهای تربیتی اسلام می باشد و با اشاره به لزوم تحلیل دقیق لغوی، توجه به سیاق آیات و پرهیز از تحمیل نظریات بیرونی، خاطرنشان کرد: تفسیر تربیتی، ابزار شناخت و طراحی نظام تربیتی قرآن، نه ابزار مستقیم در عرصه تربیت نفس است.
وی با بیان نمونه تفسیری درباره مفهوم «تزکیه»، تصریح کرد: تزکیه در قرآن کریم ناظر به رشد معنوی انسان ها و از طریق پیراستن تعلقات نفسانی و انجام اعمالی چون انفاق، هجرت و جهاد عنوان شده است.
حجت الاسلام والمسلمین الهی خراسانی تدبر را مواجهه قلبی و وجودی با قرآن توصیف کرد که هدف از این مواجههای تحول نگرش و رفتار انسان، نه صرفاً تولید دانش قرآنی است و با اشاره به نمونه تاریخی تحول فضیل عیاض، تدبّر را عاملی دانست که میتواند مسیر زندگی انسان را بدون گذر از فرآیندهای علمی تغییر دهد.
استاد درس خارج حوزه علمیه خراسان تفسیر و تدبّر تربیتی را دو خط موازی دانست که تحقق کامل تربیت قرآنی در گرو تعامل میان آنهاست و گفت: افراط در هر یک میتواند آسیبزا باشد چنانکه جایگزینی تفسیر بهجای تدبّر، قرآن را به کتاب دانش صرف بدل میسازد و غلبه تدبّر بر تفسیر، منجر به برداشتهای شخصی خواهد شد.
وی در ادامه با اشاره به نقش و جایگاه مربی و متربی در نظام تربیتی اسلام اظهار کرد: بدون تردید عامل اصلی تربیت، خودِ متربی است و مربی تنها تسهیلگر مسیر رشد بهشمار میآید؛ تفسیر تربیتی مواد و چارچوب را فراهم میکند و تدبّر تربیتی، این مواد را در جان انسان ها فعال میسازد.
حجت الاسلام والمسلمین الهی خراسانی با بیان این که استنباط نظام تربیتی قرآن فقط با تفسیر تربیتی ممکن بوده و استقرار و تحقق تربیت قرآنی فقط از مسیر تدبّر میگذرد، عنوان کرد:تربیت قرآنیِ کامل، نیازمند تعامل و توازی این دو رویکرد، نه حذف یکی به نفع دیگری است.
انتهای پیام ۳۱۳/۴۹
نظر شما