به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجتالاسلام والمسلمین علی خیاط، مدیر حوزه علمیه خراسان، امروز چهارشنبه ۲۶ آذرماه در اولین همایش بینالمللی «الهیات مقاومت» که در دانشکده علوم دانشگاه فردوسی با حضور اساتید حوزه و دانشگاه و اندیشمندان داخلی و خارجی برگزار شد، با اشاره به ابعاد الهیاتی مقاومت، تأکید کرد: مقاومت پیش از آنکه یک راهبرد سیاسی باشد، یک موضع الهیاتی و اخلاقی است که ایمان انسان را به کنش اجتماعی، تاریخی و تمدنی تبدیل میکند.
مدیر حوزه علمیه خراسان با اشاره به اینکه مفهوم مقاومت در نگاه نخست سیاسی یا امنیتی به نظر میرسد، اظهار داشت: اگر اندکی ژرفتر بنگریم درمییابیم که مقاومت پیش از هر چیز یک موضع الهیاتی است؛ موضوعی که نسبت انسان با خدا، قدرت، ظلم، رنج و آینده را معنا میکند.
وی افزود: الهیات مقاومت، ایمان را فراتر از حوزه فردی و ذهنی قرار میدهد و آن را به عرصه تاریخ، جامعه و مناسبات قدرت منتقل میکند.
به گفته وی، این رویکرد نشان میدهد که مقاومت تنها یک اقدام سیاسی نیست، بلکه موضعی الهیاتی است که انسان مومن را به کنش اجتماعی و تاریخی فرا میخواند.
مدیر حوزه علمیه خراسان تصریح کرد: الهیات مقاومت در تقابل با برداشتهایی از دین قرار دارد که یا به تقدیرگرایی فلجکننده میانجامد، یا به سازشطلبی مصلحتمحور و یا به خشونت بیضابطه و غیر اخلاقی دامن میزند. این الهیات سعی دارد نسبت درست میان ایمان، اخلاق، عقلانیت و کنش اجتماعی برقرار کند.
توحید و ایستادگی الهیاتی
حجتالاسلام و المسلمین خیاط توحید را نقطه عزیمت الهیات مقاومت دانست و تاکید کرد: این توحید صرفاً یک گزاره کلامی نیست، بلکه نفی هرگونه ربوبیت و الوهیت غیرالهی در عرصه زندگی فردی و اجتماعی است؛ نفی سلطه به این معناست که هیچ قدرت سیاسی، اقتصادی یا فرهنگی جایگاه خداوند را در تعیین سرنوشت انسان اشغال نکند.
وی ادامه داد: در منطق قرآنی، طاغوت پیش از آنکه صرفاً یک حاکم ظالم باشد، مدعی نوعی اولویت و الویت است و ایستادگی در برابر او، پیش از آنکه اقدامی سیاسی باشد، یک کنش توحیدی است.
الهیات مقاومت در زندگی انبیا و اهل بیت(ع)
مدیرحوزه علمیه خیاط با مرور زندگی انبیا و اهل بیت، گفت: تقریباً هیچ پیامبری را نمیتوان یافت که دعوت او بدون تقابل با صاحبان قدرت و ثروت فاسد و مثلث زر، زور و تزویر انجام شده باشد؛ حضرت ابراهیم با شکستن بتها، حضرت موسی در برابر فرعون و پیامبر اکرم در مکه، همگی مقاومت الهیاتی را پیش از اقدام سیاسی عملی کردند.
وی افزود: سیره اهل بیت نیز نمونههای مختلفی از مقاومت را نشان میدهد؛ از امام سجاد در شرایط خفقان پس از کربلا، امام باقر و امام صادق در برابر پروژه تحریف دین، تا امام رضا در دل خلافت عباسی که الگویی از مقاومت نرم، عمیق و تمدنی ارائه دادند.
حجت الاسلام والمسلمین خیاط گفت: قدرت فینفسه نه مقدس است و نه مشروع، بلکه مشروعیت آن تابع عدالت، حق و کرامت انسانی است؛ الهیات مقاومت، نفی قدرت رها از اخلاق و عدالت است و با الهیاتهای محافظهکارانه که صرفاً مشروعیت قدرت موجود را میپذیرند، تفاوت بنیادین دارد.
وی با اشاره به اهمیت رنج و هزینه در مسیر مقاومت گفت: رنج زمانی معنا پیدا میکند که انتخاب آگاهانه انسان مومن در برابر ظلم باشد.
وی خاطرنشان کرد: سیره امام حسین(ع) در کربلا، نقطه اوج این منطق است؛ زیستن با کرامت را بر ذلت و مرگ با ذلت ترجیح دادن و فریاد هیهات من الذله سر دادن، نمونه بارز الهیات مقاومت است.
تنوع تاریخی مقاومت
حجتالاسلام و المسلمین خیاط تصریح کرد: مقاومت محدود به قیام مسلحانه نیست؛ بلکه شامل مقاومت معرفتی، علمی، فرهنگی، رسانهای و تمدنی نیز میشود. این تنوع نشان میدهد که مقاومت یک منطق ثابت با صورتهای متغیر است که متناسب با شرایط تاریخی شکل میگیرد، اما هرگز شکست نمیخورد.
وی افزود: یکی از خطرناکترین آفات مقاومت، گسست آن از اخلاق است. مقاومت هرگز مجوز عبور از مرز عدالت و کرامت انسانی نیست و هدف مقدس وسیله نامقدس را توجیه نمیکند. این اصل در سیره اهل بیت و در قرائت عقلانی نیز مورد تأکید است.
الهیات مقاومت در اندیشه رهبر انقلاب اسلامی
حجتالاسلام والمسلمین خیاط با اشاره به دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی گفت: مقاومت نه یک شعار احساسی بلکه منطق عقلانی، تاریخی و تمدنی است؛ نقطه مقابل سازش منتهی به سلطه است و تجربه تاریخی ملتها نشان میدهد که هزینه مقاومت هرچند سنگین است، اما هزینه تسلیم به مراتب سنگینتر است.
وی با اشاره به اقدامات رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین تأکید کرد: مقاومت جانانه مردم غزه و حمایت ملتهای محور مقاومت، ضرورت انسانی و اخلاقی مقاومت را به وضوح نشان میدهد و این پیام را به جهان منتقل میکند که مقاومت نه یک انتخاب سیاسی، بلکه ضرورتی برای دفاع از کرامت انسان و پاسداشت حقیقت است.
مدیر حوزه علمیه خراسان اظهار داشت الهیات مقاومت، الهیات فعال و مبتنی بر امید است؛ امیدی که ریشه در ایمان به سنتهای الهی دارد و انسان را به تلاش برای بازگرداندن دین به عرصه اجتماعی فرا میخواند.
وی افزود این دین، دینی است که الهامبخش آزادی، عدالت و کرامت انسان باشد و هرگز توجیهکننده سلطه و زور نیست، بلکه راهنمایی برای تحقق ارزشهای انسانی و الهی در جامعه ارائه میدهد.
انتهای پیام/
نظر شما