به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، این کتاب حاصل تلاش گروهی از تاريخ‌پژوهان مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمينی (ره)است که تاريخ قيام و مقتل امام حسین را در دو جلد بررسی کرده‌اند.
جلد نخست اين کتاب، دارای پنج بخش است. بخش نخست آن در هفت فصل، مقدماتی را از این قبیل ارائه کرده است: مقتل‌نويسي و تاريخ‌نگاري عاشورا؛ ادوار زندگي و شخصيت امام حسين؛ فضليت گريستن و عزاداري براي امام حسين؛ ريشه‌هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي قيام امام حسين؛ فلسفۀ قيام امام حسين.
بخش دوم در سه فصل، شامل این سه موضوع است: موانع قيام امام حسين(ع) در عصر معاويه؛ مواضع آن حضرت برابر معاويه؛ ولي‌عهدی يزيد. بخش سوم دارای چهار فصل و در بارۀ نهضت عاشورا از آغاز تا ورود امام حسين(ع) به کربلا است.
بخش چهارم نیز از پنج فصل تشکیل شده است که به ورود امام به کربلا تا شهادت آن حضرت پرداخته است.
فصل پنجم به حوادث پس از شهادت امام اختصاص يافته دارد.
جلد دوم این اثر چهار بخش دارد که بخش نخست آن در پنج فصل حوادث پس از عاشورا را بررسی کرده است. گزارش حضور اهل بيت در کوفه، مسير شام، شام و مدينه در چهار فصل و تداوم نهضت حسينی به رهبری امام سجاد(ع) در فصل دیگر این بخش آمده است.
بخش دوم با دو فصل، به پيامدهای تکوينی و اجتماعی و سياسی قيام عاشورا پرداخته است.
بخش سوم در پنج فصل، مباحث پيرامونی واقعۀ عاشورا را بررسی کرده است. عناوين اين فصول عبارت‌اند از: پژوهشی در اربعين سيد الشهدا؛ فلسفۀ عزاداری برای امام حسين(ع)؛ سير تاريخی عزاداری برای امام حسين(ع)؛ عاشورا در آينۀ آمار و ارقام؛ پرسش‌ها و پاسخ‌های عاشورايی. بخش چهارم، شرح حال شهدای کربلا را در دو فصل آورده است.
تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهداء(ع) از سوی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی منتشر شده است.
