خبرگزاری «حوزه» متن سئوال و پاسخ های مراجع تقلید را منتشر می کند.
* آیا سجده بر پشت دست صحیح است؟
اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است ندارد یا اگر هست، بواسطه سرما یا گرمای زیاد نمی تواند بر آن سجده کند و به اندازه کافی هم وقت ندارد که به دنبال چیزی صحیح برود و یا خود را به جایی برساند که از سرما و گرما در امان باشد، باید به ترتیب زیر عمل کند
* بر لباس (اگر از کتان یا پنبه است) سجده کند. [1]
* بر لباس جنس غیر کتان و پنبه سجده کند. [2]
*بر پشت دست سجده کند. [3]
* بر چیز معدنی - مانند انگشتر عقیق - سجده کند. [4]
آیت الله العظمی سیستانی: سجده بر قیر و آسفالت مقدم بر سجده بر غیر آنها است؛ ولی اگر سجده بر آنها ممکن نباشد باید بر لباسش یا هر چیز دیگری که در حال اختیار جایز نیست، سجده نماید. البته احتیاط مستحب است که تا سجده بر لباسش ممکن است، بر چیز دیگر سجده نکند. [5]
* سجده بر کاغذ و دستمال کاغذی چه حکمی دارد؟
امام: سجده بر کاغذ جایز است. [6]
آیت الله العظمی خامنه ای: اگر کاغذ یا دستمال کاغذی از چوب و گیاهان (جز پنبه و کتان) یا چیزی تهیه شده که سجده بر آن جایز است، اشکالی ندارد. [7]
آیات عظام: بهجت و صافی: اگر احتمال می دهد که کاغذ یا دستمال کاغذی از چیزی درست شده که سجده بر آن جایز نیست، [8] بر آنها سجده ننماید. [9]
آیت الله العظمی مکارم: سجده بر کاغذ و دستمال کاغذی جایز است؛ مگر آن که یقین داشته باشیم از پنبه یا چیزی ساخته شده که سجده بر آن جایز نیست. از آنجا که در حال حاضر غالب کاغذها را از چوب می سازند یا حداقل شک داریم از چه می سازند، سجده بر آنها جایز است. [10]
پی نوشت:
--------------------
[1]. آیت الله العظمی خامنه ای: احتیاط واجب آن است که تا سجده بر لباس جنس پنبه و کتان ممکن باشد، بر غیر آن سجده نکند و اگر لباسی از پنبه و کتان ندارد بنابر احتیاط بر پشت دست خود سجده کند. خامنه ای: استفتا.
[2]. آیت الله العظمی صافی: در سجده فرقی بین جنس لباس ها نیست. توضیح المسائل، م 1096 و هدایه العباد، ج 1، م 707.
آیات عظام سبحانی و مکارم: اگر جنس لباس از کتان و پنبه نیست (برای مثال: از پشت است) بر همان یا بر فرش سجده نماید و اگر آن هم ممکن نیست، بر فلزات و اشیای معدنی سجده کند و اگر هیچ چیزی پیدا نمی کند که بتوان بر آن سجده کرد، بر پشت دست خود سجده کند؛ بنابر این پشت دست، آخرین چیزی است که می توان بر آن سجده کرد. سبحانی و مکارم: استفتا.
[3]. آیت الله العظمی صافی: احتیاط لازم آن است که تا سجده بر پشت دست ممکن است بر چیزهای معدنی سجده نکند.
[4]. آیت الله العظمی بهجت: و اگر آن هم نشد، تا نزدیک زمین خم می شود و یا این که با اشاره سر سجده می نماید. بهجت، توضیح المسائل، م 893 و استفتائات، ج 2، با استفاده از م 2077.
[5]. آیت الله العظمی سیستانی، العروه الوثقی مع تعلیقه، ج 2، مسجد الجبهه، قبل از م 1 و م 23 و استفتا.
[6]. امام، تحریر الوسیله، ج 1، القول فی المکان، م 10، ص 272.
[7]. آیت الله العظمی خامنه ای، سایت، استفتائات جدید و استفتا.
[8]. آیت الله العظمی بهجت: بنابر احتیاط واجب.
[9]. آیت الله العظمی بهجت، استفتائات، ج 2، س 2085؛ صافی، توضیح المسائل، م 1091.
[10]. آیت الله العظمی مکارم، توضیح المسائل، م 969 و استفتائات جدید، ج 1، س 195.
برگرفته از کتاب «رساله مصور»، ج2، ص 108. 109
