به گزارش خبرگزاری حوزه، روایت مشهور «الصَّلاةُ عَمودُ الدِّین» از جمله احادیثی است که زیاد شنیده ایم و پیرامون این دستور الهی، سؤالاتی وجود دارد که در شماره های مختلف به انتشار این پرسش ها و پاسخ آنها خواهیم پرداخت.
آیا جمع بین دو نماز در سنّت پیامبر (صلی الله علیه وآله) وجود دارد؟
علاوه بر منابع شیعیان، در منابع معروف اهل تسنن مانند صحیح بخاری و صحیح مسلم، سنن ترمذی، موطأ مالک، مسند احمد و...، حدود سی روایت درباره جمع میان نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشاء نقل شده است که به برخی از آنها اشاره می کنیم تا معلوم شود که همه مسلمانان به صحت این عمل معتقدند و این کار از بدعت های شیعیان محسوب نمی شود:
۱. احمد بن حنبل در مسندش از ابن عباس نقل می کند که گفت: رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در مدینه مقیم بود و مسافر نبود، با این حال هم نماز ظهر و عصر (۸ رکعت) و هم نماز مغرب و عشاء (۷ رکعت) را با هم خواندند. (مسند احمد بن حنبل، ج ۱، ص ۲۲۱.)
۲. مالک در موطأ از ابن عباس روایت کرده که گفت: رسول خدا (صلی الله علیه وآله) نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشاء را به صورت جمع (با هم) به جای آوردند در حالی که نه خوفی وجود داشت و نه سفری در کار بود. (موطأ مالک، ج ۱، ص ۱۴۴، ح ۴)
۳. مسلم در صحیحش در باب جمع بین دو نماز در حضر می گوید: ابن عباس گفت: رسول خدا (صلی الله علیه وآله) نماز ظهر و عصر را با هم و نماز مغرب و عشاء را با هم به جای آورد بی آن که خوفی باشد یا در حال مسافرت باشد. (صحیح مسلم، ج ۱، ص ۴۸۹، ح ۴۹)
۴. و همچنین ابن عباس می گوید: رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در مدینه جمع بین دو نماز ظهر و عصر و دو نماز مغرب و عشاء کرد بدون خوف و باران. می گوید: به ابن عباس گفتم: چرا چنین کرد؟ گفت: برای این که امتش در مشقت نیفتند. (صحیح مسلم، ج ۱، ص ۴۹۰، ح ۵۱)
۵. بخاری نیز روایت کرده که پیامبر (صلی الله علیه [وآله] وسلم) ۷ رکعت را با هم و ۸ رکعت را با هم از نماز های یومیه به جای آورد.
(صحیح بخاری، ج ۱، ص ۱۴۰، باب نماز مغرب . و ج ۱، ص ۱۳۸، باب وقت عصر)
تقریباً در تمام احادیث بالا که در کتب معروف و منابع درجه اول اهل تسنن نقل شده و سند آن ها به جمعی از بزرگان صحابه می رسد، روی دو نکته تأکید شده است:
نخست این که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) جمع میان دو نماز را در حالی انجام داد که مشکل خاصّی مانند باران یا سفر، یا ترس از دشمن وجود نداشت.
دیگر این که هدف آن حضرت «توسعه بر امّت» و «رفع عسر و حرج» بوده است.
منبع: همراه با راستگویان، دکتر سید محمد تیجانی تونسی، ص ۳۷۹
