حجتالاسلام حسنی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان کرمان، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در کرمان در آستانه سالگرد واقعه آتشزدن مسجد جامع کرمان در ۲۴مهر ۱۳۵۷ به بررسی ابعاد مختلف این واقعه پرداخت.
پیشینه تاریخی و اهمیت مسجد جامع کرمان
وی با اشاره به فضای ملتهب کشور پس از واقعه جمعه سیاه تهران و موج اعتراضات گسترده صنفی و مذهبی، اظهار داشت: در کرمان نیز به دعوت روحانیون، تجمع بزرگ یادبود چهلم قربانیان تهران در مسجد جامع برگزار شد، این مسجد هم از نظر مذهبی و هم از نظر اجتماعی و انقلابی، نقش مرکزی در زندگی شهری کرمان داشت و به دلیل ظرفیت و جایگاه مرجعیت محلی، محل طبیعی تجمیع تودههای اعتراضی بود. این همبستگی معنوی و کالبدی، مسجد را به هدفی نمادین و راهبردی تبدیل کرده بود.
حجتالاسلام حسنی با استناد به گزارشهای تاریخی معاصر و منابع اسنادی و پژوهشی انقلاب تأکید کرد: حمله و آتشزدن مسجد توسط عوامل طرفدار رژیم پهلوی، شامل دستههایی از اوباش سازماندهیشده و نیروهای نظامی یا مأمورانی که به آنها مجال داده شد، انجام گرفت. اسناد محلی و روایت شاهدان از حضور گروههای مسلح، پرتاب گاز اشکآور، ضرب و شتم مردم و آتشزدن فرشها و قرآنها حکایت دارد.
واکنش رسمی رژیم پهلوی
وی افزود: رژیم پهلوی در مجموع سعی کرد مقیاس واقعه و مسئولیت مستقیم مأموران را کوچکنمایی کند، اما گزارشهای محلی و روایت شاهدان این ابهامزدایی را تسریع کردند و ماجرا در افکار عمومی شدت یافت.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان کرمان این واقعه را نقطه عطفی در تشدید و سازماندهی مبارزات در کرمان دانست و تصریح کرد: خشم عمومی، افزایش همبستگی بین روحانیون و تودهها و گسترش تحرکات اعتراضی و اعتصابات صنفی از پیامدهای این حادثه بود. به طور مشخص، تجمع عظیم پیشین با حضور بیش از ۲۰ هزار نفر و خشونت علیه این تجمع، باعث تقویت انگیزه دامنهدار برای مقاومت در شهر و منطقه شد.
حجتالاسلام حسنی با اشاره به تأثیر روانی این حادثه گفت: نشانه زدن یک مکان مقدس، اثر روانی قدرتمندی بر جامعه مذهبی گذاشت. احساس بیحرمتی عمیق، خشم مذهبی و کنار رفتن هر تردیدی درباره عدم مشروعیت رژیم در میان مذهبیان و بخشهای گستردهتر جامعه از پیامدهای آن بود، آتشزدن قرآنها و فرشها به عنوان عمل نمادین توهین سازمانیافته تعبیر شد که احساس اتحاد و انتقامگیری جمعی را تقویت کرد.
نقش روحانیت در مدیریت بحران
وی به نقش برجسته روحانیون کرمان اشاره کرد و ادامه داد: علما محلی هم در فراخوان تجمع و هم در مدیریت اولیه جمعیت، امداد به مجروحان، و سازماندهی اعتراضات بعدی نقش فعال داشتند. حضور و رهبری علمای محلی باعث شد حادثه به سرعت جنبه محلی را به یک حرکت سیاسی منسجم تبدیل کند و شبکه حمایت مذهبی از تحرکات ضد رژیم تقویت شود.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی شهرستان کرمان در تحلیل سیاسی این رویداد اظهار کرد: اقداماتی از این دست، قابل خوانش به عنوان نشانههایی از استیصال و تلاش برای ایجاد بهانه برای سرکوب گستردهتر یا تخریب اعتبار جنبش مردمی بودند. وقتی حکومت به ابزارهای نمایشی یا عوامل نیابتی برای ضربه زدن به نمادهای اجتماعی متوسل میشود، معمولاً به معنای تنگ شدن فضای سیاسی و فقدان راهحلهای بازدارنده سازنده است.
وی به مقایسه این واقعه با حادثه سینما رکس پرداخت و ابراز کرد: هر دو حادثه در سال ۱۳۵۷ رخ دادند، هر دو آتشسوزیهای بزرگ سیاسی نمادین بودند و خشم عمومی را تشدید نمودند. همچنین در هر دو مورد نسبتدهی مسئولیت بحثبرانگیز بود و روایتهای رسمی با روایت شاهدان و تحلیلگران متضاد شد.
حجتالاسلام حسنی با تأکید بر تداوم یاد این واقعه تصریح کرد: امروز واقعه ۲۴ مهر مسجد جامع کرمان در حافظه جمعی کرمان به عنوان نماد مقاومت و مظلومیت ثبت شده است. سالگردها، گزارشهای مستند، مقالات پژوهشی و بازخوانی اسناد محلی، این حادثه را به عنوان یکی از نقاط عطف محلی در مسیر انقلاب معرفی میکنند.
وی تأکید کرد: خسارتهای مادی مسجد، سوختن قرآنها و زخمی شدن و شهادت شهروندان، همگی به عنوان نشانههایی از ظلم رژیم در حافظه عمومی مانده و نقش رخداد در تقویت هویت جمعی مقاومت و روحیه انقلابی همراه با بصیرت در کرمان برجسته است.
انتهای پیام. /
نظر شما