خبرگزاری حوزه/ عرفات نام صحرایی است وسیع و هموار، دردامنه کوهی به نام « جبل الرحمه »که درجنوب شرقی مکه مابین « ثویه » و « عرنه »، « نمره » تا « ذی المجاز » قراردارد.
طول تقریبی این صحرا دوازده کیلومتر وعرض آن ۵/۶ کیلومتر است. عرفات در ۲۱ کیلومتری مکه واقع شده و بخش عمده آن از حرم خارج می باشد.
سرنوشت حضرت آدم (ع) به عرفات گره خورد و سرنوشت بنی آدم در عرفات رقم خورد .
فَتَلَقی آدَمُ مِنْ رَبِّه کَلماتُ فتابَ عَلیهِ اِنَّه’ هو التَّوابُ الرّحیمْ
آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت و با آن بسوی خدا بازگشت و خداوند، توبه او را پذیرفت، چه او توبه پذیر مهربان است.
طبق روایت امام صادق(ع)، آدم (ع) پس از خروج از جوار خداوند، و فرود به دنیا، چهل روز هر بامداد بر فراز کوه صفا با چشم گریان در حال سجود بود، جبرئیل بر آدم فرود آمد و پرسید:
ـ چرا گریه می کنی ای آدم؟
ـ چگونه می توانم گریه نکنم در حالیکه خداوند مرا از جوارش بیرون رانده و در دنیا فرود آورده است.
ـ ای آدم به درگاه خدا توبه کن و بسوی او بازگرد.
ـ چگونه توبه کنم؟
جبرئیل درروزهشتم ذیحجه آدم رابه منا برد،آدم شب رادرآنجا ماند. وصبح باجبرئیل به صحرای عرفات رفت، جبرئیل بهنگام خروج ازمکه،احرام بستن رابه اویاد دادوبه اولبیک گفتن را آموخت وچون بعداز ظهر روزعرفه فرا رسید تلبیه را قطع کرد و به دستور جبرئیل غسل نمود و پس از نماز عصر، آدم را به وقوف در عرفات واداشت و کلماتی را که از پروردگار دریافت کرده بود به وی تعلیم داد، این کلمات عبارت بودند از:
خداوندا ، با ستایشت تو را تسبیح می گویم سُبحانَکَ اللهُمَ وَ بِحمدِک
جز تو خدایی نیست لا الهَ الاّ اَنْتْ
کار بد کردم و بخود ظلم نمودم عَمِلْتُ سوء وَ ظَلَمْتُ نَفْسی
به گناه خود اعتراف می کنم وَ اِعْتَرِفْتُ بِذَنبی اِغْفرلی
تو مرا ببخش که تو بخشنده مهربانی اِنَّکَ اَنْتَ اَلغَفور الرّحیمْ
آدم (ع) تا بهنگام غروب آفتاب همچنان دستش رو به آسمان بلند بود و با تضرع اشک می ریخت، وقتیکه آفتاب غروب کرد همراه جبرئیل روانه مشعر شد، و شب را در آنجا گذراند. و صبحگاهان در مشعر بپاخاست و در آنجا نیز با کلماتی به دعا پرداخت و تا اینکه سر انجام بخشیده شد.

حضرت ابراهیم (ع) در صحرای عرفات، با تعلیم جبرئیل، پیک وحی الهی، مناسک حج را آموخت و در برابر او می فرمود: عَرِفتُ، عَرِفتُ (شناختم، شناختم).

 صحرای عرفات و نیز دامنه کوه عرفات در زمان صدر اسلام کلاس صحرایی پیامبر اسلام (ص) بود .
در سال دهم هجری که پیامبر آخرین حج خود را موسوم به حجه الوداع  انجام داد، در سرزمین عرفات برای مسلمانان خطبه ای بسیار مهم ایراد فرمود که منشور حقوق بین المللی اسلام نام گرفته است.
خداوند عزوجل زمین رااززیرکعبه گسترش داد تا منی، سپس آن را از منی به سوی عرفات گسترانید. پس زمین از عرفات است و عرفات از منی است و منی از کعبه است.
حضرت سیدالشهداء علیه السلام  هنگامیکه ازمدینه به سوی مکه حرکت کرد،درروزعرفه درهمین سرزمین دعایی خواند که سرشارازمضامین توحیدی بسیارعالی است.این دعابه دعای امام حسین (ع) درروزعرفه مشهوراست. یک دوره کامل معارف اعتقادی ، عرفانی ، تربیتی و اخلاقی در مفاد دعای عرفه آن حضرت موج می زند .
نهم ذیحجه روز عرفه است. خداوند متعال در این روز به سه مکان و سه گروه از انسانها، توجه ویژه دارد:
۱. کربلا و زائران امام حسین (ع).
۲.  صحرای عرفات (در نزدیکی مکه) و حجاج بیت الله.
۳ .  هر جا از دنیا که دستی به سوی او بلند شود و دلی بشکند.
 اعمال شب و روز عرفه فرصت طلایی برای ترفیع شناخت و  تحکیم معرفت و ترمیم اعتقادات است .
شب نهم از شب‎های متبرک و شب مناجات با قاضی الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است. عبادت در این شب، اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد.
   مجموعه ای از عبادات و اعمال و ادعیه برای ستایش و نیایش و شستشوی باطن از زنگارهای گناه و غفلت و اشتباه ، از اولیای دینمان  توصیه شده است که باید از خداوند توفیق عمل به آنها مسئلت نماییم :
۱.در شب وروز عرفه  بگو :
اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذی لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ وَاَتوُبُ اِلَیْهِ ده مرتبه؛
    آمرزش خواهم از خدایی که معبود بحقی جز او نیست که زنده و پاینده است و بسویش توبه کنم .
یا اَللّهُ ده مرتبه یا رَحْمنُ ده مرتبه یا رَحیمُ ده مرتبه یا بَدیعَ السَّمواتِ وَالاْرْضِ یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ ده مرتبه یا حَیُّ یا قَیُّومُ ده مرتبه یا حَنّانُ یا مَنّانُ ده مرتبه یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ ده مرتبه آمینَ ده مرتبه.
۲. احیا و نماز و عبادت در شب عرفه.
۳. دعا در شب عرفه ( طلب حوائج که گفته شده است مستجاب می‌گردد).
۴.  زیارت امام حسین (ع) در شب عرفه.
۵.  مستحب است غسل پیش از زوال و زیارت امام حسین (ع) در روز و شب عرفه .
۶. روزه روز عرفه (اگر سبب ضعف و مانع از دعا و مناجات نشود) .
۷. قرائت دعای عرفه امام حسین علیه السلام با دقت در مضامین و معانی آن (که بهتر است بعد از نماز عصر باشد) .
۸. قرائت دعای عرفه امام سجاد علیه السلام (که در صحیفه سجادیه موجود است).
۹. زیارت امام حسین (ع) در روز عرفه.
۱۰. زیارت حضرت اباالفضل العباس (س) در روز عرفه .
۱۱. اعتراف و اقرار به گناهان.
۱۲. بعد از نماز عصر پیش از آن که مشغول به خواندن دعاهای عرفه شود در زیر آسمان دو رکعت نماز بجا آورد و نزد حق تعالی به گناهان خود اعتراف و اقرار کند تا به ثواب عرفات رستگار شود و گناهانش آمرزیده گردد.دو رکعت نماز که در رکعت اوّل بعد از حمد، سوره  توحید و در رکعت دوم بعد از حمد، سوره کافرون خوانده می‌شود. سپس چهار رکعت نماز که در هر رکعت بعد از حمد،پنجاه مرتبه سوره توحید (این نماز در واقع همان نماز حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است) .
۱۳. خواندن دعای ام داود.
۱۴. خواندن دعای مشلول
تذکر : از مشاهده فهرست بالا نترسید.هرکدام راکه حال وحوصله داریدانجام دهید.انجام غسل کارساده ای است که جزو کارهای روزمره ماست؛ فقط باید نیت غسل عرفه کرد.دو رکعت نماز و بعد خلوت با خدا بیش از ۱۰دقیقه وقت نمیگیرد ولی به دل‌های ماصفا وجلا میدهد.فقط بدانیم که:خداوند بزرگ وکریم است. کیفیت هم معمولا از کمیت مهم‌تر است.

و من الله التوفیق.

آیت پیمان