خبرگزاری حوزه | از نظر قرآن، وجود فرزند، خود یک ارزش است به شرط آنکه در مسیر تعالی و کمال قرار گیرد و عامل بازدارنده نباشد. (کهف، آیه ۴۶)

از آن جایی که یکی از روش‌های آزمون الهی، آزمون با نعمت‌ها از جمله نعمت فرزندان است و خداوند در آیاتی مانند آیه‌ی ۲۸ سوره انفال و آیات ۱۴ و ۱۵ سوره‌ی تغابن نسبت به آزمایش مؤمنان از طریق فرزندان هشدار می‌دهد، لذا لازم است با توجه به شرایط پیش آمده، مراقبت های تربیتی نسبت به گذشته بیش تر صورت گیرد تا والدین از گرفتارآمدن در آزمون های سخت الهی در این رابطه درامان بمانند.

با شیوع و گسترش ویروس کرونا و تغییر شیوه ی آموزشی مدارس و دانشگاه‌ها و ملزم شدن به استفاده از فضای مجازی، میزان حضور در اینترنت در این دوره، بخصوص برای نوجوانان و جوانان رشد بسیار بالایی داشته است.

استفاده از فضای مجازی، این روزها نه تنها جزئی از روال عادی برنامه های خانواده ها شده، بلکه تمام دنیای کودک و نوجوان را نیز تحت تأثیر خود قرار داده است، به طوری که بیشتر کودکان و نوجوانان در حال استفاده‌ی تمام وقت از ظرفیت‌ها و قابلیت های این فضا هستند.

با توجه به شیوع ویروس کرونا و در دسترس قرار گرفتن فضای مجازی برای دریافت محتواهای آموزشی، این فرصت در برخی مواقع به بحران و چالش تبدیل شده است.

با بررسی و نگاهی دقیق به موضوعات مختلف در فضای مجازی به این نتیجه می رسیم که چنانچه نظارت و کنترلی برای استفاده از این ابزارها صورت نگیرد این ابزار قدرتمند با وجودی که می‌تواند باعث رشد علمی، فرهنگی و تعلیم و آموزش در بین نوجوانان شود، اما در عین حال می تواند موجبات بروز فسادهای فکری و رفتاری را هم فراهم آورد.

در روزهایی که استفاده از فضای مجازی در بین همه فراگیر و الزامی شده است، لازم است که حضور کودکان و نوجوانان با هوشمندی والدین مدیریت شود تا تهدید این فضا به فرصتی قابل استفاده مبدل گردد.

تحقیقات فراوانی در سراسر دنیا صورت گرفته و همگی به این موضوع اذعان داشته‌اند که شبکه‌های اجتماعی اعتیادآور است، استفاده بیش از حد از این فضا می تواند می تواند آسیب‌ طولانی مدت و برگشت ناپذیری به بار آورد.

به دلیل پویایی بالای فضای مجازی، والدین نباید از به‌روزرسانی دانش خود عقب بمانند. بعضاً دیده می شود والدین به دلیل نداشتن فراغت و یا شناخت از ابعاد مختلف این فضا نمی‌توانند نظارتی بر فعالیت کودک و نوجوان‌شان داشته باشند و در این راستا، کودکان و نوجوانان به دلیل انرژی، ظرفیت و فراغت زیاد با آزمایش و خطایی که خودشان انجام می‌دهند با ظرفیت‌ها و ابعاد مختلف این فضا آشنا می‌شوند و دنیایی را برای خود ترسیم می‌کنند که والدین هم بی‌اطلاع هستند؛ البته به دلیل محرک‌های محیطی و اجتماعی و سطح هوشیاری بسیار بالایی که کودکان و نوجوانان ما دارند، با محدودیت، محرومیت و کنترل سخت‌گیرانه نمی توان آن‌ها را از استفاده از فضای مجازی دور کرد؛ چراکه حذف این فضا امکان‌پذیر نیست؛ اما می توان با مدیریت و تدبیر، فضایی فراهم کرد که با فضای مجازی که کودک و نوجوان با آن سروکار دارد خیلی متفاوت نباشد و این گونه از بحران‌ها وآسیب‌ها که برخی مواقع هدفمند است در امان ماند.

 با توجه به ارائه‌ی آموزش دروس به صورت مجازی، در این خصوص والدین بایستی با برنامه‌ریزی مناسب و زمانبندی استفاده از فضای مجازی مراقب اعتیاد اینترنتی فرزندان خود باشند.

از آن جایی که  کودکان و نوجوانان زمان زیادی را در روز، صرف استفاده از تلفن همراه می نمایند؛ گاهی تا ساعت ها به بهانه خواندن دروس و برگزاری کلاس های آنلاین به بازی‌های آنلاین، استفاده از اپلیکیشن‌ها و یا حضور در شبکه‌های اجتماعی می پردازند فعالیت‌هایی که بیشتر به دور از چشم والدین و به امید استفاده علمی و آموزشی است و در نتیجه نظارتی هم بر آنان وجود ندارد.

از این رو می بایست قبل از آن‌که فرزندان را تنها و بدون آمادگی در این فضا رها کنیم، فرصت‌ها و تهدیدات فضای مجازی را بشناسیم و میانه‌روی را پیشه کنیم.

یکی از ساده‌ترین راه‌های جلوگیری از بروز این آسیب های بعدی، محدود کردن مدت زمان استفاده از اینترنت و هدفمندکردن آن است.

می توان زمان هایی را اختصاص داد تا با فرزندتان در امور درسی همراه شوید. در این زمینه می توان از خرید موبایل اختصاصی برای کودک صرف نظر کرد و با استفاده از یک موبایل همراه مشترک به امور درسی فرزند پرداخت.

 بر این اساس با توجه به آیه ۶ سوره تحریم که می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُمْ ناراً/ ای کسانی که ایمان آورده‌اید خود و خانواده خویش را از آتش نگه دارید (تحریم :۶) لزوم دقت بیشتر والدین نسبت به مراقبت فرزندان در این زمینه بیشتر حس می گردد.

فاطمه فرهادیان، عضو گروه نویسندگی صریر