حجت الاسلام و المسلمین سید مجید شیخ الاسلام شوشتری از اساتید حوزه علمیه قم در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری، ضمن تسلیت به مناسبت سالگرد شهادت امام رضا (ع) اظهار داشت: یکی از سنت های الهی، مسأله آزمایش است. تک تک انسان ها، در تمام زمان ها در همه جوامع مورد آزمایش قرار می گیرند. در زمان امام رضا (ع) هم آزمایش ها و ابتلائات زیادی دامن گیر جامعه شد.
وی بیان کرد: امام رضا(ع) در آن جامعه با ۳ مشکل عمده مواجه بودند که با بینش و درایت الهی خودشان توانستند با آن مشکلات مبارزه کنند و این تهدیدها را به فرصت تبدیل نمایند، مشکل مسأله واقفیه، مشکل تأخیر در تولد امام جواد (ع) و مشکل ولایت عهدی.
حجت الاسلام و المسلمین شیخ الاسلام شوشتری گفت: ما در این زمان کوتاه در مورد مشکل اول، یعنی واقفیه چند کلامی را بحث می کنیم.
وی ادامه داد: سال ۱۸۳ هجری قمری امام کاظم (ع) به شهادت رسیدند. در همین زمان بود که امتحانی بزرگ برای جامعه شیعه ایجاد گردید که باعث شد دچار اضطراب شدیدی بشود و بسیاری از شیعیان و حتی برخی از بزرگان شیعه دچار انحراف شدند و البته خیلی از بزرگان، ازاین راه گمراهی برگشتند و توبه نمودند.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ایجاد مذهب واقفیه در آغاز امامت امام رضا (ع) گفت: واقفی ها ادعا کردند امام کاظم (ع) آخرین امام و مهدی موعود و آخرین امام است که از دنیا نرفته و بعدا ظهور خواهد کرد؛ آنها امامت امام رضا (ع) را نپذیرفتند و هفت امامی شدند.
وی خاطرنشان کرد: مؤسسین این مذهب از بزرگان شیعه در آن زمان، و از وکلای مستقیم امام کاظم (ع) بودند و همین امر باعث شده بود که این مشکل، مشکل بزرگی شده باشد، به عبارت دیگر، افراد عادی نبودند که این مذهب نوپا را تأسیس کرده باشد؛ بلکه مؤسسین آن از بزرگان حدیث و علما و از وکلای امام کاظم (ع) بودند.
حجت الاسلام و المسلمین شیخ الاسلام شوشتری خاطرنشان کرد: ۳ نفر از مؤسسین اصلی مذهب واقفیه، علی بن ابی حمزه بطائنی، زیاد بن مروان و عثمان بن عیسی رواسی بودند.
وی اظهار کرد: متأسفانه انگیزه آنها برای این کار هم مسائل مالی بوده است؛ پول های زیادی از وجوهات که متعلق به امام کاظم (ع) بود، نزد آنها مانده بود؛ وقتی امام کاظم (ع) به شهادت رسیدند و امام رضا (ع) اموال را از آنها مطالبه نمودند، آن افراد به خاطر مال دنیا امامت امام رضا (ع) را انکار کردند.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: مسأله ایجاد مذهب واقفیه بسیار مهم بود و بسیاری از شیعیان در همان ابتدای کار منحرف شدند؛ «عبد الرحمن بن حجاج، یونس بن یعقوب، جمیل بن دراج، حمّاد بن عیسی، احمد بن محمد بن ابی نصر، حسن بن علی وشاء» در ابتدا دچار مشکل شدند که بعدها متوجه شده، برگشتند و توبه نمودند؛ اما همین امر نشان دهنده شدّت و سختی این مشکل است که برای جامعه شیعه پیش آمد. امام رضا (ع) اقداماتی را در مقابل واقفیه انجام دادند تا در مقابل آنها بایستند و این توطئه را خنثی کنند.
اقدام اول امام رضا (ع) : مذاکره با سران واقفیه
حجت الاسلام و المسلمین شیخ الاسلام شوشتری خاطرنشان کرد: اولین اقدام امام رضا (ع) این بود که با سران واقفیه مذاکره کردند و استدلال نمودند و جواب آنها را دادند.
وی تأکید کرد: در روایتی نقل شده که ۳ نفر از واقفیه، به نام های علی بن ابی حمزه، احمد بن سراج، حسین بن هاشم بن مکاری با امام رضا (ع) دیدار داشتند. روایت طولانی است و در بحار الانوار، جلد ۴۸، صفحه ۲۶۹ به طور کامل بیان شده است.
استاد حوزه علمیه قم گفت: امام رضا (ع) به شیعیان دستور می دادند که از واقفیان دوری کنند، شخصی به نام محمد بن عاصم می گوید: امام رضا (ع) من را دیدند و فرمودند: به من خبر رسیده که با واقفیه هم نشین هستی. من گفتم: بله هم نشین هستم؛ اما هم عقیده نیستم، حضرت (ع) فرمود: با آنها حتی هم نشین هم نباش، مگر این آیه قرآن را نخواندی که می فرماید: «وَقَدْ نَزَّلَ عَلَیْکُمْ فِی الْکِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آیَاتِ اللَّهِ یُکْفَرُ بِهَا و یُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّیٰ یَخُوضُوا فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ إِنَّکُمْ إِذًا مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِینَ و َالْکَافِرِینَ فِی جَهَنَّمَ جَمِیعًا» (نساء: ۱۴۰)
وی ادامه داد: حضرت فرمودند، منظور از «آیَاتِ اللَّهِ» اوصیاء هستند، وقتی می بینی که آنها من را انکار می کنند، (و واقفیه نسبت به آن کفر ورزیده اند) شما نباید با آنها هم نشینی می کنی.
اقدام سوم امام رضا (ع) : نشان دادن برخی از معجزات
استاد حوزه علمیه قم گفت: آن حضرت معجزاتی برای هدایت شیعیان نشان دادند، شخصی به نام ابن ابی کثیر روایتی دارد و می گوید: بعد از شهادت امام کاظم (ع) به حج رفتم؛ در آنجا امام رضا (ع) را دیدم؛ این آیه به خاطرم آمد: «فَقالُوا أَ بَشَراً مِنَّا واحِداً نَتَّبِعُهُ إِنَّا إِذاً لَفِی ضَلالٍ وَ سُعُرٍ» (قمر: ۲۴) ناگهان امام رضا (ع) مانند برق جهنده ای کنار من آمدند و فرمودند: به خدا سوگند من هستم آن انسانی که باید از من اطاعت کنید. آن شخص عذرخواهی کرد؛ و امام هم فرمود: عذرخواهی تو پذیرفته شد. (عیون أخبار الرضا (ع)؛ ج ۲؛ ص ۲۱۷)
اقدام چهارم امام رضا (ع) : لعن و سرزنش سران واقفیه
حجت الاسلام و المسلمین شیخ الاسلام شوشتری بیان کرد: حضرت(ع) سران واقفیه را لعن کرده و مورد سرزنش شدید قرار دادند، خود امام رضا (ع) علی بن ابی حمزه را لعن کرده و مشرک خواندند، ابن مهران را نفرین کردند و فرمودند: خداوند نور قلب تو را ببرد و فقر را در خانه ات داخل کند.
وی یادآور شد: آن قدر مذمت امام رضا(ع) نسبت به آنها زیاد بود که معروف شد سران آنها «کلاب ممطوره» بودند، منظور از «کلاب ممطوره» یعنی سگ باران خورده و به عبارتی یعنی سگ نجس العین که وقتی باران می خورد، همه از آنها کناره گرفته و فرار می کنند که نجس نشوند.
اقدام پنجم امام رضا (ع) : بیان عاقبت سران واقفیه و طرفدارانش
استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: از دیگر اقدامات امام رضا (ع) در قبال واقفیه این بوده که عاقبت برخی از رؤوس واقفیه و طرفداران آنها را بیان کردند.
وی در این راستا به بیان روایتی پرداخت و گفت: حسن بن علی وشاء نقل می کند: یک روز امام رضا (ع) به بنده فرمود: امروز علی بن ابی حمزه مُرد. دو فرشته وارد قبرش شدند و از او سؤالاتی پرسیدند. از خدا و از کتاب و دین و از پیغمبر پرسیدند. درباره ائمه اطهار (ع) از او پرسیدند، یکی یکی ائمه اطهار را از امیرالمؤمنین علی(ع) را نام برد، به نام من که رسید، نتوانست جواب بدهد. با گرز آتشین بر سرِ او زدند که قبر پر از آتش شد. حسن بن علی می گوید: من تاریخ را نوشتم و بعد از چند روز از کوفه نامه رسید که علی بن حمزه مرد.
حجت الاسلام و المسلمین شیخ الاسلام خاطرنشان کرد: به این ترتیب واقفیه در بین شیعیان مطرود شدند و بسیاری از واقفیان از آن برگشتند و امام رضا (ع) با این مکتب انحرافی به این شکل مبارزه کردند.
استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: انسان باید به مسأله سوء عاقبت و حسن عاقبت بسیار توجه کند و خدای ناکرده مغرور نشویم؛ از کید شیطان و از هوای نفس غافل نباشیم؛ نگوییم که ما طلبه هستیم و گرفتار نمی شویم. در تاریخ زیاد داریم افرادی که عالم و از شخصیت های بزرگ بودند که متأسفانه گرفتار هواهای نفسانی شدند. قابیل پسر پیغمبر الهی است، کنعان پسر نوح پیغمبر اولوا العزم الهی است، سامری از نزدیکان حضرت موسی (ع) است، بلعم باعورا از نزدیک ترین اصحاب حضرت موسی (ع) بود و کارش به آنجا کشید که در آیات قرآن مورد مذمت گردیده و تشبیه به سگ شد، از این نمونه ها زیاد است که باید مواظب باشیم، سران واقفیه علمای بزرگ بودند، وکیل مستقیم امام معصوم بودند؛ اما دلبستگی به دنیا آنها را به اینجا کشید.
حجت الاسلام و المسلمین شیخ الاسلام تصریح کرد: افرادی با عملکرد سران واقفیه همیشه همراه بوده اند و در زمان ما هم هستند و باید دقت کنیم.
وی تأکید کرد: جمله کلیدی امام راحل(ره) در انتهای وصیت نامه، بسیار راهگشا است که «ملاک حالِ فعلی افراد است.» این کلام جمله مهمی است، ما نباید حقّ و باطل را از روی افراد بشناسیم، چنان چه امیرالمؤمنین علی(ع) فرمود: «اعرف الحقّ تعرف اهله».
استاد حوزه علمیه قم اضافه کرد: برای تشخیص حق و باطل باید ملاک داشته باشیم، روایت می گوید «لا یعرف الحق بالرجال»؛ کسی که در دوره ای از زمانش شخص خوبی بوده و یک سابقه خوبی داشته و مبارزات خوبی داشته، اگر دچار انحراف و اشتباه شد، ما نباید او را ملاک و الگو قرار بدهیم. باید ببینیم که چه کسی تا به آخر تابع حق مانده است.
وی خاطرنشان کرد: انشاءالله خدا به همه ما توفیق بدهد که در مسیر حقّ و حقیقت باقی بمانیم و در مسیر اهل بیت (ع) باقی بمانیم و با حسن عاقبت از دنیا برویم.
انتهای پیام. /
نظر شما