به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، در اهواز، تاریخ ایران، در مرداد ماه سال های ۴۲ و ۴۳ شاهد صدور بیانیه ها و حمایت های گسترده علما و روحانیون و توده مردم از مرجعیت امام خمینی (ره)؛ برآن شدیم تا با بررسی مختصری از شرایط آن زمان نگاهی به این اقدام بی سابقه در تاریخ مرجعیت داشته باشیم.

پس از رحلت آیت الله العظمی بروجردی(ره) مرجع بزرگ شیعیان در سال ۱۳۴۰، عظمت چشمگیر و چهره ممتاز امام خمینی(ره) در علم و فضیلت و تقوا موجب شد که بسیاری از علما ایشان را به عنوان یکی از مراجع تقلید ایران معرفی کنند.

در تاریخ ۱۲ فروردین ۱۳۴۰ در اطلاعیه در روزنامه کیهان نظر علما و صاحبنظران حوزه علمیه قم در خصوص زعامت دینی شیعیان منتشر شد که نام امام خمینی(ره) در صدر اسامی ذکر شده قرار داشت.

تصویری از متن روزنامه کیهان در تاریخ ۱۲ فروردین ۱۳۴۰ 

پس از مواجهه جدی امام خمینی (ره) با رژیم پهلوی و اقدامات اعتراضی که از سوی روحانیت و مردم به واسطه اخطارها و تذکرات امام خمینی (ره)به ایشان روی میداد، رژیم وقت اقدام به دستگیری امام نمود.

دستگیری امام و حادثه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ منجر به اعتراضات گسترده مردم شد، روحانیت وقت با مشاهده تلاش رژیم جهت تخریب چهره علمی و مرجعیت امام با انتشار بیانیه ای در مرداد سال ۴۲ مرجعیت امام و حمایت علما از ایشان را به صورت گسترده و در میان تمامی اقشار اعلام کردند و خواستار آزادی حضرت امام گردیدند.

تعدادی از مراجع عالیقدر تقلید و علمای اعلام که در این حرکت شرکت داشتند عبارتند از: سید شهاب الدین مرعشی نجفی، مرتضی حائری یزدی، سیدمحمدهادی میلانی، سیدعلی بهبهانی، خادمی، جزائری، خسروشاهی، روحالله کمالوند، محمد صدوقی، سیدروح اللَّه خاتمی، سیدمرتضی پسندیده، اکبر هاشمی رفسنجانی، صدرالدین حائری شیرازی، ابراهیم امینی و…. این حرکت و نیز ادامه اعتراضات مردمی در پی دستگیری حضرت امام، رژیم را به در پیش گرفتن سیاست آرام سازی و تشنج زدایی وادار کرد و با حرکتی نمایشی در صدد برآمد با آزاد نمایی رهبر نهضت اسلامی ایران، خشم ها را فرو نشاند.

وقایع و حوادث حاصل پس از دستگیری امام و بازتاب های داخلی و خارجی آن نقشه های رژیم شاه را نقش بر آب کرد؛ رژیم با زندانی کردن امام سعی در از بین بردن نفوذ ایشان داشت لکن حمایت گسترده سبب شد مردم مسلمان ایران به اعلمیت و ارجحیت او بیش از پیش پی ببرند و بی دغدغه از او تقلید کردند و فتاوا و دستورات او را به کار می بردند.

رژیم وقت با نگرانی از گسترش نفوذ امام خمینی در جامعه ایران و اسلام محدودیت های بسیاری برای ایشان و مقلدین وی ایجاد کرد و با تبلیغات منفی سعی در زیر سوال بردن مرجعیت علمی ایشان داشت.

تصویری از گزارش سازمان امنیت درباره مراجع حوزه در سال ۴۰

دستگاه جاسوسی آمریکا و رژیم صهیونیستی و ضد اسلامی شاه که از مرجعیت عامه و نفوذ روز افزون امام خمینی(ره) سخت بیمناک بود و منافع غارتگرانه و استعماری خود را در خطر می دید، با کارشکنی ها، دروغ پردازی ها، و مرجع تراشی ها می کوشید که از تقلید و پیروی مردم از او جلوگیری به عمل آوردند و ملت اسلام را از رهبری ها و راهنمایی های او محروم سازند.

در داخل ایران هر مقامی که به  اعلمیت امام خمینی رای می داد، دستگیر ساخته به زندان، تبعید و شکنجه می کشاندند و هر کسی را که متوجه می شدند از او تقلید می کند تحت تعقیب قرار می دادند.

بسیاری از علما و و صاحب نظران با ایمان و پرهیزگار که به مقام ممتاز و بی معارض علمی امام آگاهی کامل داشتند، به اعلمیت او رای دادند و علی رغم مخاطراتی که زندگی آنها را تهدید می کرد ، طی بیانیه ها، خطابه ها  و گفت و گو ها نظریه قاطع خویش را درباره مرجعیت عامه امام اعلام داشتند و عموم توده ها را به تقلید او فراخواندند.

اقدامات رژیم پهلوی سبب شده بود علما و فضلای حوزه های مختلف کشور مکرر و با صدور بیانیه های متعدد از مرجعیت ایشان حمایت کنند و در تاریخ مرداد ماه سال ۱۳۴۳ با انتشار بیانیه مشترک تعدادی از علما در حمایت از امام خمینی (ره) رژیم متوجه شد که دیگر نمی تواند مانع نفوذ ایشان در جامعه شوند از همین روی اقدام به تبعید ایشان کرد.

در زیر، متن سئوال از برخی مراجع و علما پیرامون مرجعیت علمی امام را از نظر می گذرانیم:

سوال(۱)

حضرت آيت الله العظمي آقاي حاج سيدمحمدهادي ميلاني(ره) مستدعي است راجع به مقام و شخصيت حضرت آيت الله آقاي حاج آقا روحالله خميني مدظله عقيده خودتان را مرقوم بفرماييد.

اصناف بازار

جواب: 

بسمه تعالي شانه 

حضرت حجت الاسلام و المسلمين آيت الله آقاي حاج آقا روح الله خميني از مفاخر عالم اسلام و يكي از مراجع تقليد مي باشند. موقعيت ديني و شخصيت اسلامي ايشان بر كسي پوشيده نيست. متعجبم چرا چنين سئوالي مي شود. 

14 صفر الخير 1383، محمدهادي الحسيني الميلاني

سوال(۲)

بسم الله الرحمن الرحيم. حضور مبارك حضرت آيت الله العظمي آقاي سيدشهاب الدين مرعشي نجفي دامت بركاته. گرچه شخصيت علمي و تقوايي و مقام شامخ حضرت آيت الله خميني دامت بركاته كه يكي از مراجع تقليد عاليمقام تشيع هستند بر مسلمانان ايران بلكه مسلمانان جهان پوشيده نيست، ولي مقتضي است عقيده خود را نسبت به مقام معظمله اظهار فرماييد.

جمعي از طلاب علوم ديني 

جواب:

بسم الله الرحمن الرحيم. چنانچه كرارا اينجانب عقيده خود را اظهار كرده ام، باز هم به موجب اين سئوال عرض مي كنم كه حضرت آيت الله آقاي خميني دامت بركاته كه يكي از مراجع تقليد مسلم تشيع هستند از اساتيد روحانيت اسلام و مفاخر عالم تشيع بوده و اميد است خداوند متعال موجبات رفع نگرانيهاي مسلمين و انجام منويات مقدسه روحانيت اسلام را فراهم نمايد.

شهاب الدين الحسيني المرعشي النجفي 

سوال(۳)

حضور مبارك حضرت آيت الله آقاي حاج شيخ محمدتقي آملي دامت بركاته معروض مي دارد گرچه شخصيت علمي، تقوي و مقام شامخ حضرت آيت الله العظمي آقاي خميني دامت بركاته كه يكي از مراجع عاليمقام عالم تشيع هستند بر مسلمانان ايران بلكه مسلمانان جهان پوشيده نيست، ولي اكنون براي مطلبي مقتضي است عقيده خودتان رانسبت به مقام معظمله اظهار فرماييد مزيد تشكر است.

عده اي از مقلدين ايشان.

جواب:

بسمه تعالي. مقامات علمي و عملي حضرت آيت الله آقاي خميني (مدظله العالی) پوشيده نيست تا محتاج به بيان باشد. اينجانب جناب ايشان را به عنوان يك نفر از مجتهدين طراز اول و مراجع تقليد مي شناسم و مي دانم جمله كثيري از شيعيان از ايشان تقليد مي كنند. صحت و عافيت ايشان و باقي روحانيون و عموم شيعيان را از مقام مقدس خواهانم.

العبد محمدتقي الاملي

تصاویر شماره ۴ الی ۷ جای گذاری شود