به گزارش خبرگزاری «حوزه» از تهران، به نقل از پایگاه طلیعه، مشکلات نشر و چاپ کتاب به ویژه کتب دینی در ایران متفاوت از موانع و مشکلات چاپ کتاب در کشورهای در حال توسعه دنیا نیست. این مسائل که مربوط به زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی هر جامعه است تقریباً بین عموم کشورهای در حال توسعه مشترک است. نامشخص بودن جایگاه کتاب، کمبود و گرانی مواد و مصالح چاپ و نشر، وجود بروکراسیهای پیچیده، حمایتهای دولتی و … از مهمترین مسائل پیش روی نشر و چاپ کتاب استt البته راه حل هایی مثل پدید آورندگی بیشتراز سوی ناشران، اقبال عمومی بیشتر خوانندگان و اهتمام دولتها و دستگاهها به مقوله کتاب و کتابخوانی از راه حلهای مطرح شده از سوی فعالین در حوزه کتاب است که باید مورد توجه قرار گیرد.

 در این زمینه مشکلات چاپ در بخش کتابهای علوم انسانی و شاخه های مرتبط با آن که ارتباط مستقیم به انسان و شاکله روحی و جسمی آن دارد بیشتر مورد توجه است و باید مورد توجه قرار گیرد.

  علوم انسانی و منابع آن در کشور  «مهجور» است

منابع علوم انسانی و بالاخص علوم انسانی اسلامی می تواند راهگشای معضلات و مشکلات انسان در جامعه باشد، رسیدن به آرامش روانی، احیای سنتهای حسنه که ممکن است مغفول مانده باشد و بالندگی و تعالی انسانها شاید گوشه ای از توجه نمودن به منابع و کتابهای این حوزه است، به راستی موانع در اقبال، رجوع و اهتمام در توسعه و تکثیر کتاب های علوم انسانی اسلامی چیست؟

دکتر مهدی گلشنی استاد دانشگاه صنعتی شریف و برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی در پاسخ به این سئوال با اعلام نارضایتی از وضعیت علوم انسانی و منابع آن در کشور علوم انسانی را «مهجور» خواند و خواستار اهتمام و توجه بیشتر به این حوزه شد.

مهمترین نیاز در حوزه علوم اسلامی داشتن تفکر نو است

حجت الاسلام والمسلمین حسین سوزنچی استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) و مولف کتاب «معنی، امکان و راهکارهای تحقق علوم دینی» مهمترین نیاز در بخش منابع و چاپ کتاب در حوزه علوم اسلامی را داشتن تفکر نو و قوی برای تقویت این بخش و خصوصاً بحث علوم دینی دانست وتصریح کرد: از زمان چاپ کتاب بنده «معنی، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی» در سال ۸۹ تا حال چندین کتاب در این زمینه چاپ و نشر داده شده؛ ولی به نظر می رسد مباحث مطرح شده حرف نو و تفکر جدیدی نداشته در صورتی که اگر کتاب بنده را که در سال ۸۹ تالیف شده با کتابهای گذشته در این زمینه مثل اثر دکتر خسرو باقری «هویت دینی» تالیف سال ۸۵ قیاس نمایید متوجه نوآوریهایی دراین موضوع خواهید شد.

این مولف دینی و استاد دانشگاه در مورد علوم انسانی اسلامی خواستار تفکرات قوی، حرفهای قابل اعتنا و سخن جدی در این زمینه شد و مشکلات بخش چاپ و نشر کتاب علوم انسانی و اسلامی  در حوضه دولتی را نداشتن جامعه علمی مستقر و سامانه مشخص؛  و مشکلات عمومی بخش چاپ کتاب در کشور  دانست و بیان کرد: در بخش غیر دولتی نیز ناشرین از جهت اطمینان از برگشت سرمایه تمایل به همکاری با مولفان و نویسندگان شناخته شده تر دارند تا دیگر نویسندگان و نویسندگان شناخته شده تر مورد استفاده قرار می گیرند.

شرایط چاپ و نشر کتاب بسیار نا مطلوب است

محمدحسین غفاری مدیر انتشارات حکمت که از سال ۵۲ در کار چاپ و نشر کتاب فعالیت دارد با بسیار نامطلوب و در مرز فاجعه توصیف کردن شرایط بخش فرهنگی اعم از چاپ کتاب،توجه مردم به کتاب وکتاب خوانی؛ نداشتن اهتمام و جدیت از سوی مسئولان و حس نکردن این موضوع که غفلت از بخش فرهنگ چه ضربات مهلکی بر پیکره جامعه وارد می کند ادامه داد: تیراژ کتاب بسیار پایین است، شرایط معرفی کتاب وجود ندارد، فعالان این حوزه کم کم از دور خارج می شوند و مسئولان برای برطرف کردن این معضلات و تعالی بخشیدن به فرهنگ باید همت کنند.

وی بیان کرد: ضوابط روشن و مشخص در امور مرتبط به چاپ کتاب نداریم، مثلاًدر کشور ما قریب ۱۲۰۰۰ ناشر وجود دارد که در مقابل کشوری مثل آمریکا با ۴۰۰ ناشر بسیار زیاد است و از این تعداد هم  فقط ۱۰۰ تا ۱۵۰ ناشر حرفه ای هستند و بقیه غیر حرفه ای هستند؛ در صورتی که این حجم از ناشر قابل قیاس با کشورهای بزرگ با رشد علمی بالا نیست، بیشتر کارهای ما ترجمه آثار آنهاست.

 این فعال در حوزه چاپ کتاب تخصصی علوم انسانی واسلامی ابراز کرد: مسئولان درک مناسبی از مباحث فرهنگی ندارند، به جز از مقام معظم رهبری(مدظله) که به جد کتاب و کتابخوانی را سرلوحه امور خود قرار داده اند و در این امر استثنا هستند؛ بقیه مسئولان ما کتاب خوان نیستند و قائدتاً نمی توانند تفکر درستی ارائه نمایند.

وی تصریح کرد: کتابخانه های ما دستشان بسته است، در صورتی که بودجه های برای توسعه و ارتقای کمی وکیفی کتابخانه اختصاص پیدا می کند ولی پرداخت نمی شود و تقوای لازم در این زمینه وجود ندارد.

وی در خاتمه  با اعلام این موضوع که در دولت علی رغم افراد شایسته و انجام کارهای در خور توجه بنا به سابقه چندین ساله در این بخش و فارغ از هر گونه جناح بندی سیاسی باید عرض کنم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حال حاضر ضعیف ترین وزارت فرهنگ و ارشاد بعد از انقلاب است، خواستار حّمیت و توجه  بیشتر متولیان امور در بخش فرهنگ ،چاپ ونشر کتاب شد.

با تولید کتابهای مورد درخواست مردم جوابگوی خواسته آنها باشیم

غلامحسین حیدری نماینده نشر معارف در تهران که در ضمینه نشرو چاپ کتابهای علوم انسانی فعالیت دارد نشناختن جامعه هدف، نداشتن شبکه درست توزیع ،عدم معرفی مناسب کتاب به مردم،عدم حمایت درست از جانب دولتها و نبود تنوع را از عوامل تاثیرگزار در این بخش برشمرد و این موضوع را که اقبال به کتاب و به خصوص بخش علوم انسانی اسلامی کم شده را درست ندانست.

وی ابرازکرد: ما باید با تولید کتابهای مورد نیاز که مورد درخواست مردم نیز هست جوابگوی خواسته آنها باشیم نه با این جمله که کتاب چاپ نشده یا موجود نیست با آنها مواجه شویم.

نماینده نشر معارف در تهران در ادامه تکثیر غیرمجاز و غیر قانونی را از معضلات بخش چاپ و نشر کتاب دانست و خواستار حمایت از ناشران و نویسندگان در این زمینه شد.