به گزارش خبرگزاری «حوزه» محدث خبیر و فقیه نامور شیخ ‌الاسلام عزالدین حسین عاملی از مفاخر جبل ‌عامل لبنان به شمار می‌ رود. این فقیه بزرگ در محرم سال 918 قمری در روستای جبع از توابع جبل ‌عامل در خاندان مشهور به علم و فضل دیده به جهان گشود. وی پدر دانشمند نامی شیخ بهاءالدین عاملی بوده و نسبش به حارث همدانی، صحابی جلیل ‌القدر امیرالمؤمنین‌ علیه ‌السلام می ‌رسد.

* تحصیل

شیخ حسین، تحصیل علوم دینی را در موطن خویش آغاز نمود و از محضر اساتید و عالمان وارسته ‌ای چون سیدحسن کرکی جد خاندان کرکی بهره ‌مند و مستفیض گردید. سپس افتخار شاگردی فقیه نامور شیعه شیخ زین ‌الدین عاملی معروف به شهید ثانی را به دست آورد و در محضر شیخ شهید اصول و فروع فقه را فراگرفت. بخش اعظم زندگی شیخ حسین در جبل عامل به شاگردی در نزد شهید ثانی سپری گردید و از مبرزترین شاگردان شهید و مصاحب و همراه وی در سفر به قاهره، مکه، عراق و استانبول بود. شیخ عزالدین حسین در سال 941 قمری موفق به دریافت اجازه اجتهاد از شهید ثانی گردید.

* مهاجرت به ایران

فشار و سخت‌گیری ‌های دولت عثمانی از جانب حاکمان محلی آنان بر شیعیان به ‌خصوص عالمان دینی شیعه، باعث شد تا برخی زندگی پنهانی خود را آغاز کنند. چون شهید ثانی که سرانجام هم به دست عمال عثمانی به شهادت رسید و برخی مهاجرت را آغاز کردند. از این ‌رو شیخ عزالدین حسین عاملی پس از حدود چهار دهه تحصیل و تدریس به توصیه دوستان، جبل ‌عامل را ترک نمود و به همراه فرزند و همسرش از مسیر عراق به ایران مهاجرت کرد.

* در اصفهان

شیخ عزالدین و خانواده ‌اش یک روز پیش از حلول سال نو و نوروز به کاشان رسید و بعداز مهمان ‌نوازی اهل کاشان و استراحت لازم به سمت اصفهان حرکت کرد. با ورود خاندان شیخ به اصفهان نه ‌تنها خود از آزار و تهدید مخالفان در امان ماند بلکه فرصتی یافت تا خدمت ‌رسانی و حمایت خود را از شیعیان و ارادتمندان خاندان رسالت‌(علیهم ‌السلام) گسترده ‌تر ادامه دهد. شیخ در اصفهان به تدریس علوم دینی و ترویج معارف دینی پرداخت و شاگردان زیادی از محفل علمی وی استفاده کردند.

* شیخ ‌الاسلام قزوین

پس از اطلاع شاه طهماسب صفوی از حضور شیخ عزالدین حسین عاملی در اصفهان و موقعیت علمی آن عالم ربانی، شاه برای وی نامه‌ ای نوشت و همراه خلعتی برایش به اصفهان فرستاد و از وی خواست تا به قزوین پایتخت آن ‌روز صفویه برود. در پی این دعوت شیخ حسین در سال 963 قمری از اصفهان راهی قزوین گردید. پس از ورود شیخ به قزوین شاه صفوی در نهایت احترام او را به منصب شیخ ‌الاسلامی قزوین منصوب کرد. شیخ ‌الاسلامی مهم ‌ترین منصب روحانیت در آن دوره بوده و وظیفه ‌اش رفع ظلم از مظلومان، امر به معروف و نهی از منکر و تحقیق و بیان احکام شریعت و اقامه نماز جمعه بوده است. علاوه بر این وی در قزوین کرسی تدریس داشت و عالمان بسیاری نزدش شاگردی کردند.

* حضور در هرات

شیخ حسین، پس از مدتی برای ارشاد و هدایت اهل هرات که بیشتر آنان آشنایی با مکتب اهل ‌بیت(ع) و مذهب شیعه نداشتند به آن نواحی رفت. وی در دوران اقامت هشت ساله خود در هرات به تدریس علوم دینی، بیان احکام و تبلیغ مذهب امامیه پرداخت که جمع کثیری از هرات و نواحی مجاور، به مذهب تشیع گرویدند.

* تألیفات

شیخ عزالدین در میان هم‌ عصرانش، همتایی در حدیث و فقه و ریاضیات نداشت. آثار علمی ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت. از جمله این آثار کتاب «درایة الحدیث» است که در توضیح و شیوه نقد حدیث و علم درایه می ‌باشد.

همچنین کتاب های «رسالة فی تحقیق القبلۀ»، «صلاة جمعه»، «اربعین حدیث»، «تعلیقات علی ‌الصحیفة الکاملة السجادیة»، «الرسالة الطهماسبیه فی بعض ‌المسایل الفقهیه» از آثار این شیخ عزالدین می باشد. مناظره با بعضی علمای حلب و تعلیقات بر صحیفه کامله سجادیه نیز از یادگارهای این عالم است.

‌* اساتید

دو تن از اساتید شیخ عزالدین: علامه سیدحسن کرکی، زین ‌الدین عاملی(شهید ثانی) بوده اند.

* شاگردان

از جمله شاگردان وی می توان از: فرزندش شیخ بهایی، شیخ عبدالصمد عاملی(فرزند دیگرش)، میرفندرسکی، میرداماد، شیخ ابومحمدبن عنایت ‌الله (بایزید ثانی) و... نام برد.

* اقامت در بحرین و وفات

شیخ عزالدین حسین پس ‌از اعمال مناسک حج در راه بازگشت در بحرین اقامت گزید و در قریه مصلی از توابع حجر رحل اقامت افکند و سرانجام در همان ‌جا و در تاریخ هشتم ربیع‌ الاول سال 984 قمری دارفانی را وداع گفته و به لقا معبودش رسید. آرامگاه این عالم ربانی امروزه در بحرین توسط شیفتگان و پیروان اهل ‌بیت‌ علیهم ‌السلام زیارت می ‌شود.

منبع: هفته نامه "افق حوزه"