خبرگزاری «حوزه»، در ادامه سلسله مباحث حجاب و پاکدامنی به قلم  حجت الاسلام مرتضی موسی پور در این بخش  به بررسی مباحث محرم و نامحرم و ازدواج  از منظر مراجع عظام تقلید می پردازد .

 اصل ازدواج در اسلام واجب نیست و از مستحباتی است که به آن بسیار سفارش شده است ولی اگر کسی به واسطه نداشتن همسر به حرام بیفتد ازدواج بر او واجب می گردد و حق ندارد تا پایان عمر مجرد بماند.

 * به طور کلی دختر و پسر از چند راه می توانند با یکدیگر محرم شوند؟

زن و مرد از سه راه به یکدیگر محرم می شوند: نسب (خویشاوندی) رضاع(شیر خوردن) و ازدواج.

راه سوم(ازدواج) در فقه بر دو قسم است: دائمی و موقت. عقد دائم آن است که مدت زناشویی در آن تعیین نشود و عقد موقت آن است که مدت زناشویی در آن تعیین شود برای مثال زن را به مدت یک ساعت، یک روز، یک ماه، یک سال و بیشتر عقد کنند زنی که به این قسم عقد می شود متعه و صیغه گفته می شود.

* محارم انسان که ازدواج با آنها جایز نیست کدامند؟

زنان به مردان از سه راه محرم می شوند: نسب، رضاع و ازدواج،

 کسانی که از راه نسب به انسان محرم اند عبارتند از:

* پدر و مادر و هرچه بالا روند(مانند پدربزرگ و مادر بزرگ)

* اولاد و هر چه پایین روند (مانند نوه و نتیجه)

* خواهر و برادر و هر چه پایین روند(مانند خواهر زاده و برادر زاده)

* عمو و عمه و هر چه بالا روند(مانند  عمو و عمه پدر و مادر)

* دایی و خاله و هر چه بالا روند (مانند دایی و خاله پدر و مادر)

کسانی که از راه رضاع (شیر دادن) به انسان محرم می شوند همان هایی اند که از راه نسب محرم هستند (مانند پدر، مادر، اولاد ، خواهر، برادر، عمو، عمه، دایی، خاله رضاعی و نیز مانند مادر زن رضاعی، دختر زن رضاعی، زن پدر رضاعی و زن پسر رضاعی)

کسانی که از راه ازدواج به انسان محرم می شوند عبارتند از:

* مادر زن و هر چه بالا روند(مانند مادر مادر زن)

* دختر زن و هر چه پایین رود(مانند دختر دختر زن)

 *  زن پدر (نامادری) و هر چه بالا رود(مانند زن اجداد)

* زن پسر، یعنی عروس و هر چه پایین رود(مانند زن نوه و نتیجه)

* آیا هیچ راه شرعی و قانونی – به جز ازدواج– وجود دارد که دو جوان روابط مشروع با هم داشته باشند؟ آیا در اسلام چیزی به نام صیغه خواهر و برادری وجود دارد؟

خیر تنها راه ازدواج- به طور دائم یا موقت – است و صیغه خواهر و برادری با نامحرم مشروع نیست.

* آیا ازدواج در اسلام واجب است یا اینکه شخصی می تواند تا پایان عمر خود مجرد بماند؟

اصل ازدواج در اسلام واجب نیست و از مستحباتی است که به آن بسیار سفارش شده است ولی اگر کسی به واسطه نداشتن همسر به حرام بیفتد ازدواج بر او واجب می گردد و حق ندارد تا پایان عمر مجرد بماند.

* آیا از نظر تکلیفی بدون تحصیل رضایت پدر دختر می توان دختر را عقد کرد؟

باید با اجازه پدر و یا جد پدری دختر باشد.

* ما دو نفر همکار مجرد هستیم برای آن که روابطمان از نظر شرعی دچار مشکل نشود و به گناه کشیده نشویم می توانیم بدون اجازه پدر دختر صیغه محرمیت بخوانیم؟

روابط کاری و تحصیلی باعث نمی شود اذن پدر یا جد پدری دختر از اعتبار بیفتد.

* آیا ازدواج با شراب خوار جایز است؟

ازدواج با او جایز است ولی کراهت شدید دارد.

* آیا ازدواج با شخصی که نماز نمی خواند جایز است؟

ازدواج با او جایز است ولی کراهت دارد.

* در چه صورت می توان چهره، گردن و موهای دختری که قصد ازدواج با او را داریم نگاه کنیم؟

نگاه به دختر مورد نظر با شرایط ذیل جایز است:

*  به قصد لذت و ریبه نباشد (هر چند بداند با نگاه لذت قهری پیدا شود)

* برای آگاهی از وضع جسمانی دختر باشد(پس اگر از حال او آگاه است نگاه به او جایز نیست)

* مانعی از ازدواج در میان نباشد(مثلا دختر شوهر نداشته باشد).

* احتمال بدهد دختر او را رد نمی کند.

* می خواهم با دختری ازدواج کنم آیا می توانم به طور پنهانی به موها و گردن او نگاه کنم یا اینکه در این نگاه رضایت و اجازه او شرط است؟

اگر شرایط نگاه جایز را داشته باشد رضایت دختر در آن شرط نیست.

* شخصی قصد ازدواج دارد آیا می تواند بدون قصد لذت به چهره و موی خانمها (مثلاً در خیابان) نگاه کند تا یکی را بپسندد و بعد از او خواستگاری کند؟

این نوع نگاه ها جایز نیست.

* چت کردن با اشخاص مختلف به انگیزه پیدا کردن فرد مورد نظر برای ازدواج با او چه حکمی دارد؟

اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه باشد و باعث مفسده نشود اشکال ندارد.