به گزارش خبرگزاری حوزه، در دنیای امروز که اصطلاحات و مفاهیم علمی و تخصصی، بخش مهمی از گفتوگوها و محتوای رسانهها را تشکیل میدهند، توضیح این واژهها به زبان ساده و روان اهمیت ویژهای پیدا کرده است تا همه بتوانند معنا و پیام آنها را به راحتی درک کنند.
تعریف ساده مارکسیسم
تصور کنید دنیا را به دو گروه تقسیم کنیم: کسانی که کارخانه و پول دارند، و کسانی که فقط نیروی کارشان را دارند.
مارکسیسم میگوید تمام مشکلات جامعه از همین تقسیم ناعادلانه سرچشمه میگیرد.
کارل مارکس، بنیانگذار این فکر، معتقد بود کارگران محصول میسازند اما ثروت را صاحبان سرمایه میبرند.
او میگفت این سیستم که اسمش را سرمایهداری گذاشت، ذاتاً ناعادلانه است و باید تغییر کند.
راهحل مارکس چه بود؟ مالکیت جمعی بر وسایل تولید، یعنی کارخانهها و زمینها متعلق به همه باشند، نه عدهای خاص.
ریشه تفکر مارکسیسم
مارکسیسم در اواسط قرن نوزدهم، زمانی که اروپا شاهد رشد سریع صنعتیسازی بود، متولد شد.
کارل مارکس، یک فیلسوف و اقتصاددان آلمانی، وقتی شرایط فجیع کارگران را در کارخانهها دید: کودکان کار، ساعات طولانی، دستمزدهای ناچیز و ... تصمیم گرفت علت این بیعدالتی را بیابد.
او همراه فردریش انگلس کتاب معروف «مانیفست کمونیست» را در ۱۸۴۸ نوشت که با جمله معروف «کارگران جهان متحد شوید» شروع میشود. بعدها کتاب سرمایه، اثر اصلی او، تحلیل عمیقی از سیستم سرمایهداری ارائه داد.
این ایدهها طی دهههای بعد، الهامبخش انقلابهای بزرگی مثل انقلاب روسیه در ۱۹۱۷، انقلاب چین، و جنبشهای رهاییبخش در سراسر دنیا شد.
معایب: وقتی رویا تبدیل به کابوس شد
اما مارکسیسم در عمل با مشکلات جدی روبرو شد. کشورهایی که سعی کردند آن را اجرا کنند، مثل اتحاد جماهیر شوروی، چین مائو، کره شمالی - اغلب به دیکتاتوریهای خشن تبدیل شدند.
چرا؟ اول اینکه مارکس درباره اینکه دقیقاً چطور این جامعه ایدهآل را بسازیم زیاد توضیح نداد، و رهبران بعدی هرکدام تفسیر خودشان را داشتند.
دوم اینکه الغای مالکیت خصوصی و کنترل دولتی بر همه چیز باعث شد انگیزه کار کردن و نوآوری از بین برود، چون چه سخت کار کنی چه نکنی، نتیجه یکی است.
سوم اینکه تمرکز قدرت در دست دولت، فساد و سرکوب را به همراه آورد. قحطیهای وحشتناک، کشتارهای دستهجمعی در دوران استالین و مائو، و نابودی آزادی بیان، از جمله میراث تلخ کشورهای مارکسیستی بود.
امروز اکثر این کشورها یا فروپاشیدهاند یا تغییر مسیر دادهاند، و این نشان میدهد که مارکسیسم در عمل کارایی لازم را نداشت.
تفاوت مارکسیست و سوسیالیسم و کمونیسم
نظر شما