به گزارش خبرگزاری «حوزه» حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد چهارشنبه شب در همایش ملی «فلسفه فقه» که در پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی قم برگزارشد اظهارداشت: این گفتمان در مقام آن است که با تکیه بر میراث ارزشمند سلف و در عین توجه داشتن به دست یافته های معرفتی بشر در فرای مرزها، خود تاسیس اساس کند و میراث گذار باشد و یک قدم تاریخ و معرفت را به جلو ببرد.
وی افزود: گفتمان معرفت دینی حدود سه ربع قرن اخیر از دهه 20شمسی در ایران پدید آمده و یا برجسته شده است؛ این گفتمان در حوزه فلسفه و فقه و اصول و کلام و تفسیر و.... رویکردها و دستاوردهایی داشته است.
استاد رشاد خاطرنشان کرد: به نظر می رسد که این گفتمان در این عصر سه شخصیتی که سه ضلع این گفتمان را پی افکندند را به خود می شناسد؛ این سه شخصیت و سه زاویه، در یک نقطه مشترک هستند که همانا وجه اجتماعی بودن این سه شخصیت است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: مرحوم علامه طباطبایی در حوزه حکمت فلسفه مکتب فلسفه را تاسیس کردند که آن را نوصدرایی می نامیم؛ در دو دهه اخیر وپس از انقلاب یک مرحله جدیدی در قالب تولید فلسفه های مضاف آغاز شد قلمرو، کارکرد و رسالت فلسفه در حال تغییر است که در این پژوهشگاه روی چهل فلسفه مضاف فعالیت می کنیم.
وی افزود: از اولین آثاری که در این عرصه تولید شد، فلسفه دین بودکه با حضور آیت الله علامه جعفری این کار در این حوزه انجام شده است.
امام(ره) در حوزه فلسفه فقه تحول ایجاد کردند
حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد خاطرنشان کرد: علامه در حوزه نوسازی فلسفه قدم برداشتند؛ ضلع دوم این جریان نیز ضلع فقهی آن است که علمدار این ضلع نیز امام راحل بوده است که ایشان در حوزه فقه تحول ایجاد کردند؛ ضلع سوم ضلع الهیات وکلام است که بانی و بسط دهنده این بحث مرحوم علامه مطهری است که ایشان هم الهیات جدید را تاسیس کردند که با اتفاقی که با ظهور خواجه نصیر رخ داد مشابه است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: شهید مطهری نیز از جمله فیلسوفان نوصدرایی است، ولی الهیات و کلام جدید را بنیان نهادند؛ ایشان الهیات اجتماعی شیعه را تاسیس کردند، علامه نیز در حوزه حکمت رویکرد اجتماعی را بیان کردند؛ امام راحل نیز در حوزه فقه، تاسیس اساس کرد.
وی افزود: امام راحل را می توانیم موسس فلسفه فقه بدانیم هرچند ایشان به طور مدون چنین هندسه ای را پیشنهاد ندادند، ولی رویکرد ایشان چنین بود و انقلاب نیز ثمره چنین رویکردی است؛ ایشان تعبیری دارند که بیان می کنند که «حکومت تمام فلسفه فقه است»؛ این مساله معنای بسیار زیادی دارد و این جمله، جمله بسیار مهمی است که ایشان با یک تفتن و عمق عظیمی این بحث را بیان کردند.
استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: فقه، قانون است؛ قانون ضابطه حیات و چارچوب زیستن وزندگی کردن است؛ فقه برای اداره زندگی می‌باشد انسان اجتماعی الطبع است و اصولا ارتباطش را در چارچوب منافعش با دیگران تعریف می کند و زندگی کلا یک مقوله اجتماعی است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: اگر می توانستیم این بیان امام راحل را معنی کنیم دستاوردهای بسیاری خواهد داشت فضلای جوان این بحث را توسعه و تدوین کنند و ثمرات آن را باز کنند،.
حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد افزود: از جمله مسایلی که ذیل این نگاه می توان بیان کرد، نظریه خطابات قانونیه است؛ این نظریه نیز در این چارچوب باید فهم شود که ایشان با یک سری مبانی به فقه نگریسته اند و بر آن نیز یک پاره ای از مسایل در اصول حل کردند ولی این مساله و مدعا و گزاره در واقع یک مبنای عام است.
استاد رشاد خاطرنشان کرد: «اصول»، مقدمه فقه است و از این مبنا باید در فقه استفاده کنیم؛ اگر بانگاه مثبت بخواهیم به این مبنا نگاه کنیم که به تعبیر حاج آقا مصطفی این مساله یک بارقه رحمانیه است، این نظریه در فقه بسیار موثر است.
رییس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: بر اساس این نظریه (عدم انحلال خطابات قانونیه) هم می توان فلسفه فقه و اصول نگاشت و هم اصول را متحول کرد و هم فقه را.
