سرویس علمی - فرهنگی خبرگزاری «حوزه» به مناسبت فرارسیدن ایام الله دهه فجر و ارج نهادن خدمات معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره)، به بیان گوشه‌ای از نحوه ورود آن پیر سفر کرده به حوزه و سابقه فعالیت‌های مبارزاتی بت‌شکن عصر می‌پردازد.

پدرشان، آقا سید مصطفی، عالمی مجتهد و مجاهدی سرشناس بود که پس از ازدواج با دختر آقا میرزا مجتهد روانه عتبات می‌شود و پس از اقامت و استفاده چندین ساله از محضر بزرگان نجف اشرف و فتح قله اجتهاد در سال1312 به خمین مراجعت نموده و به کارگشایی امور دینی و اجتماعی مردم آن سامان پرداخت.

آقا سید مصطفی در پی اعتراض به عملکرد ظالمانه خوانین منطقه، مورد سوء قصد آنان قرار می‌گیرد که سرانجام به شهادت مظلومانه ایشان می‌انجامد.

به دستور پدر، کفالت آقا روح الله به دایه پرهیزگاری به نام‌هاجر سپرده می‌شود؛ مشروط بر آن که ایشان در دوران شیردادن فقط از غذای منزل آقا مصطفی استفاده کند.

در سال 1296 ش که حدود 15سال از عمر مبارک آقا روح الله می‌گذشت، وارد مکتب خانه ملا ابوالقاسم شده و مشغول فراگیری قرائت قرآن و آموزش خواندن و نوشتن می‌شود.

در پی جنگ جهانی اول و پایان یافتن آن در سال 1336 ق که منجر به بی ثباتی و سستی قدرت مرکزی شده بود، موجبات هرج و مرج، نا امنی و شورش و غارت در برخی مناطق کشور فراهم می‌گردد.

آقا روح الله در این برهه از زندگی‌اش، به همراه آحاد مردم خمین به دفاع از شهر و مبارزه علیه شورشیان بر می‌خیزد. امام خمینی(ره) خود از آن ایام چنین حکایت نمودند: من از بچگی در جنگ بودم.... مورد هجوم زلقی( زلکی)‌ها بودیم، مورد هجوم رجب علی‌ها بودیم و خودمان تفنگ داشتیم در عین حالی که تقریبا شاید اوایل بلوغم، بود از سنگر‌هایی که در محل بسته بودند تا از هجوم و غارت جلوگیری کنند سرکشی می‌کردیم.

*آغاز طلبگی امام

حضرت امام خمینی از سال 1297 راه پدر شهیدش را پی گرفته، شروع به فراگیری دروس حوزوی می‌نماید. ایشان در مدت دو سال در خمین نزد دایی خود، حاج میرزا مهدی و برادر بزرگش سید مرتضی پسندیده و حاج میرزا رضا نجفی خمینی(شوهر خواهرش) جامع المقدمات، سیوطی، منطق و بخش از مطول و شرح باب حادی عشر را می‌آموزد.

این طلبه جوان جویای کمال، در سال1299 ش به اراک می‌رود و در حوزه علمیه سلطان آباد که به سرپرستی آیت الله شیخ عبدالکریم حائری اداره می‌شده، به فراگیری علوم متداول می‌پردازد. حضور ایشان در اراک اندک بوده چرا که با هجرت حضرت آیت الله حائری به قم، ایشان نیز آنجا نمانده و راهی قم می‌شود.

ورود حضرت امام به حوزه علمیه قم حدود چهار ماه پس از ورود حضرت آیت الله حائری اتفاق افتاد. ایشان در یکی از حجرات مدرسه دارالشفاء ساکن شدند و بخش پایانی مطول را نزد ادیب تهرانی معروف به آقا میرزای محمد علی و همچنین مقداری از منطق را نزد مرحوم سید محمد تقی خوانسازی فراگرفتند. میرزا جواد ملکی تبریزی از مردان عرصه عرفان در قم بود. از زمان ورود امام خمینی(ره) تا رحلت این عالم ربانی در سال 1304 تنها سه سال فاصله بود و این شاگرد مکتب امام صادق(ع) توانست در این مدت اندک با آن پیر طریقت، ارتباط معنوی برقرار کند و در منزل ایشان مراوده داشته باشد.

از جمله اعاظمی که امام خمینی(ره) در محضر ایشان کسب علم و تقوا نموده، دو حکیم متاَلّه و دو انسان مهذب آقا سید ابوالحسن رفیعی قزوینی و آقا میرزا علی اکبرحکیمی یزدی بودند. حضرت امام(ره) در شرح حال خود چنین می‌نویسد؛ «ریاضیات،هیئت و حساب را نزد سید ابوالحسن قزوینی و مرحوم آقا میرزا علی اکبر یزدی خواندم» البته در زمینه علم فلسفه نیز از خرمن آنان خوشه چینی نمودند.

از دیگر اساتید امام خمینی(ره) در آن دوران، آقا شیخ محمد رضا مسجد شاهی اصفهانی صاحب وقایه الاذهان است که به تشویق حضرت آیت الله حائری حدود دو سال درقم ساکن بود.

وی استاد کم بدیل در علم عروض و قوافی بوده و از طریق همین فرزانه اصفهانی با فلسفه غرب آشنا می‌شود.

*سرآمد مربیان امام(ره)

سرآمد مربیان حضرت امام را باید مرحوم آیت الله شاه آبادی دانست که بی شک نفس عرفانی و با حیات ایشان تاثیر عمیقی را در جان این شاگرد خلق کرده است و روح آقا روح الله را برای حوادث سخت و اتفاقات دشوار اجتماعی آینده آماده نموده است.

امام خمینی(ره) در محضر باهر النور این حکیم و عارف الهی، کتاب فصوص الحکم و بخشی از مصباح الانس را خوانده است. این مرجع بزرگ شیعیان، دروس فقه و اصول خود را از محضر سه بزرگوار دیگر فرا گرفته‌اند که امام خود در این باره می‌نویسد: سطوح را نزد مرحوم آقای حاج سید محمد تقی خوانساری، مقداری بیشتر نزد مرحوم آقا میرزا سید علی یثربی کاشانی تا آخر سطوح و با ایشان به درس مرحوم آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری می‌رفتیم و عمده تحصیلات خارج، نزد ایشان بوده است.

امام خمینی در آغاز کتاب اربعین خود به سه تن از مشایخ اجازه خود که به یک واسطه سند خود را به شیخ انصاری می‌رسانند اشاره کرده است. آن بزرگواران علامه سید محسن امین جبل عاملی، مرحوم شیخ محمد رضا مسجد شاهی و ابوالقاسم ده کردی اصفهانی بوده‌اند.

منبع: طلوع خورشید: سالشمار زندگی امام خمینی(ره)